آموزش رعایت شیوه‌نامه‌های بهداشتی از طریق نمادهای شهری
به گزارش برگزیده های ایران، سویه اومیکرون ۹ نوامبر ۲۰۲۱ در بوتسوانا مشاهده شد و سازمان بهداشت جهانی ۲۶ همین ماه این سویه را به عنوان سویه نگران‌کننده در جهان معرفی کرد.
در ایران نیز سه هفته پس از شناسایی این سویه در آفریقای جنوبی، یعنی ۲۸ آذر ماه نخستین مورد مشکوک از این بیماری در یک مرد میانسال (که از امارات به ایران سفر کرده بود) در فرودگاه کشور مشاهده و مورد بررسی قرار گرفت و در نهایت نتایج آزمایشات تشخیصی ورود اومیکرون به ایران را تایید کرد.
این سویه براساس آخرین مطالعات پزشکی سه تا چهار برابر بیش از کرونا دلتا که خود یکی از سویه‌های خطرناک به دلیل قدرت انتشار بالا بود، منتقل می‌شود.
بنابر این اطلاعات متخصصان حوزه بهداشت و سلامت معتقدند، این سویه در صورت انتشار در جامعه می‌تواند کشور را با موجی از بیماران کرونا و نیاز به خدمات پزشکی روبه‌رو کند.
مجید مختاری فوق تخصص ریه و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی شهید بهشتی در این باره می‌گوید: سرعت انتقال این بیماری بسیار بالا بوده و شمار مبتلایان به این سویه ظرف دو تا سه روز دو برابر می‌شود و این مساله می‌تواند نیاز به خدمات پزشکی و درمانی را تصاعدی افزایش دهد.
وی تاکید می‌کند: برای پیشگیری از این مساله، علاوه بر تزریق هر سه دز واکسن کرونا همه شیوه‌نامه‌های بهداشتی اعم از استفاده از ماسک، بهداشت دست، پرهیز از تماس دست و صورت، لغو ترددهای غیرضروری، پرهیز از اجتماعات و کاهش تجمعات در مدارس و مراکز آموزشی و دانشگاه‌ها (در صورت تصمیم ستاد ملی مقابله با کرونا) باید رعایت شود.
قوانینی که به دلیل عمر دو ساله کرونا ساکنین کره زمین را خسته کرده و مانع از توجه به مخاطرات جبران‌ناپذیر این خستگی شده است.
کارشناسان مختلف برای ادامه مقابله مردم با این بیماری بر مولفه‌های متعددی تاکید می‌کنند؛ شماری از صاحبنظران گفت وگو با مردم و شرح خطرات این واقعه را متذکر می‌شوند، بعضی از روانشناسان نمایش جانباختگان کرونا و بازماندگان قربانیان را عاملی برای تداعی خطرات این بیماری می‌دانند.
فعالان حوزه هنر و رسانه، بهره‌گیری از رسانه‌های جمعی، شبکه‌های اجتماعی، توصیه سلبریتی‌ها و هنرمندان و ورزشکاران را راهکاری برای ترغیب و مقابله همگانی با بیماری عنوان می‌کنند و بعضی از جامعه‌شناسان بر سیاست‌های مقابله‌ای، قوانین سخت‌گیرانه اعم از اجباری کردن واکسیناسیون برای جلوگیری از تضییع حقوق عمومی و مولفه‌های تشویقی نظیر اهدای ماسک و الکل رایگان تاکید می‌کنند.
نماد یا سمبل به عنوان اصلی ترین محور زبانی انسان از گذشته های دور با او بوده است و همواره در هر زیست گاه یا موقعیتی رنگ و حال آن موقعیت یا زیست گاه را به خود می گرفته است. یکی از اهداف طراحی شهری کنترل رفتارهای شهروندان به صورت غیرمستقیم است برای نیل به این هدف، طراحان شهری می توانند از راه همین نمادها با مردم ارتباط برقرار کنند با استفاده از این امکان، طراحان قادر خواهند بود به یکی از اهداف طراحی شهری یعنی اثر گذاری غیر مستقیم بررفتارهای مردم نزدیک شوند و حتی از طریق این نماد های شهری می توان پیام های آموزش ، بهداشتی و اجتماعی را در سطح شهر و جامعه گسترش داد.
رئیس انجمن روانشناسی اجتماعی ایران روز چهارشنبه در این رابطه به خبرنگار اجتماعی برگزیده های ایران می‌گوید: آگاهی‌بخشی و اطلاع‌رسانی صحیح در خصوص کرونا، آمار و ارقام مربوطه، طراحی و مدیریت شهری می‌تواند در تقویت رعایت پروتکل‌های بهداشتی و طبیعتا پیشگیری از پیک کرونا با سویه‌های جدید نیز اثرگذار باشد.
مجید صفاری‌نیا توضیح می‌دهد: پرهیز از خطاهای شناختی، استفاده از نظرات متخصصان مربوطه، بهره‌گیری از تجارب مدل‌های موفق، طراحی محیط و ساختار از طریق افزایش ناوگان حمل و نقل عمومی، تعطیلی ادارات و مراکز علمی، آموزشی و جریمه در صورت نقض قوانین مقابله‌ای هم با رعایت پروتکل‌های بهداشتی مرتبط است.
وی ادامه می‌دهد: رسانه‌ها نیز به عنوان یک عامل کاهنده در برابر خستگی روانی جامعه از کرونا نقشی به سزا ایفا می‌کنند. رسانه های اجتماعی می‌توانند با تدوین یک برنامه منسجم، بهره‌گیری از برنامه‌های نوستالژیک همانند خیمه شب‌بازی و تئاتر و استفاده از توصیه قهرمانان، هنرمندان و اساتید پیشکسوت مبنی بر رعایت ضوابط پیشگیرانه، از عادی‌انگاری اجتماعی در برابر کرونا جلوگیری کنند.
به باور صفاری‌نیا، تامین اقلام بهداشتی نظیر ماسک، الکل، موادضدعفونی و همچنین گندزدایی و ضدعفونی معابر و خیابان‌ها، ادارات و اماکن عمومی نیز از اقدامات مهم در راستای پیشگیری از شیوع این بیماری است.
نمایش مقابله با کرونا از طریق نمادها در سطح شهر
رئیس انجمن روانشناسی اجتماعی ایران یادآور شد: امروزه در روانشناسی عصبی، بعضی از انسان‌ها بنابر اعتقادات، تفکرات و خطاهای شناختی به بیماری باور نداشته و منشاء بیماری و مرگ ومیر را ناشی از قسمت و سرنوشت و اراده پروردگار دانسته و بنابراین شیوه‌نامه‌های بهداشتی را هم رعایت نمی‌کنند.
صفاری‌نیا اضافه می‌کند: برخی دلایل کاهش رعایت این ضوابط بهداشتی نیز ناشی از شخصیت و تفکرات ناخودآگاه انسان است. آدمی از منظر روانشناختی از تفکرات خودکار همانند راه رفتن، حمام کردن، مصرف صبحانه و ناهار روزانه و… اطاعت می‌کند.
این دکتری روانشناس اجتماعی می‌افزاید: بنابراین طراحی محیط هوشیار می‌تواند انسان را وادار به تفکر و خودآگاهی کرده و رعایت دستورالعمل‌ها را ترغیب کند. به عنوان مثال، این طراحی می‌تواند از طریق نمایش حفظ فاصله فیزیکی با برخی علائم و توقیف و جریمه‌های سنگین در صورت ترددهای غیرمجاز اتفاق افتد.
بدون شک به کارگیری هر یک از این مولفه‌ها علیرغم ورود سویه اومیکرون به کشور می‌تواند شهروندان به ویژه کادر بهداشت و درمان و سیستم پزشکی و پرستاری جامعه را از مواجه با موج بیماری نجات داده و با کمترین میزان آسیب از این مرحله بگذراند.
