به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری برگزیده های ایران، با گرم شدن هوا شاهد آتش‌سوزی‌های متعدد در اکثریت قریب به اتفاق کشورهای جهان هستیم و تابستان سخت ۲۰۲۴ باعث نابودی میلیون‌ها هکتار جنگل در سطح جهان شده است.
به تازگی یک تحقیق اثر این آتش‌سوزی‌ها بر روند احیای لایه ازن را بررسی کرده است؛ این تحقیق می‌گوید: در حالی که لایه ازن طی دهه‌های گذشته عمدتاً به دلیل سیاست‌های زیست‌محیطی بین‌المللی مانند پروتکل مونترال به‌طور موفقیت‌آمیزی در حال بهبود بوده است، اکنون با چالش پیچیده و پیش‌بینی‌نشده تأثیر آتش‌سوزی‌های بزرگ بر این لایه محافظتی از جو مواجه است.
برای فهم تأثیر آتش‌سوزی‌ها بر لایه ازن، محققان توجه خود را به گردباد دودی (SCV) معطوف کرده‌اند. این گردباد قدرتمند و دودآلود که در اثر آتش‌سوزی‌ها شکل می‌گیرد، دود را به لایه میانی استراتوسفر کشانده و به ارتفاعات تا ۳۵ کیلومتر می‌رساند. این پدیده در طول آتش‌سوزی‌های استرالیا در سال ۲۰۱۹/۲۰ نیز مشاهده شد که منجر به افزایش چشم‌گیر در آئروسل‌های(ذرات گرد و غبار معلق در هوا) استراتوسفر شد.
محققان می‌گویند: داده‌های ماهواره‌آی نشان داد که آتش‌سوزی جنگل‌ها منجر به دو برابر شدن بار آئروسل در استراتوسفر میانی نیمکره جنوبی شد. هنگامی که این آئروسل‌ها به چنین ارتفاعاتی می‌رسند، یک سری واکنش‌های شیمیایی در سطح آنها آغاز می‌شود که بر غلظت ازن تأثیر می‌گذارد.
آئروسل‌های ناشی از آتش‌سوزی در مواجهه با لایه ازن دو لبه دارند؛ در حالی که آنها تخریب ازن در لایه پایین استراتوسفر را تسریع می‌کنند، همچنین به افزایش ازن در لایه میانی استراتوسفر کمک می‌کنند اما اثر منفی آنها بسیار بیشتر از اثر مثبت است.
محققان هشدار می‌دهند که آتش‌سوزی‌های روزافزون نقش لایه ازن برای محافظت از همه موجودات زنده در برابر تابش‌های مضر فرابنفش حیاتی است. با افزایش دما که منجر به افزایش فراوانی و شدت آتش‌سوزی‌ها می‌شود، تشکیل گردباد دوده(SCV) و تأثیر آنها بر استراتوسفر می‌تواند بیشتر شده و تهدیدی بالقوه برای لایه ازن باشد.
این مطالعه در مجله Science Advances منتشر شده است.
/