حجامت به عنوان یک روش درمان سنتی از حدود ۲۰۰ سال قبل از میلاد مسیح مورد توجه جامعه بشری و ادیان الهی و رهبران دینی بوده است و در اسلام نیز اشاراتی بر این دستاورد دانش بشری شده است. در این عمل خون خارج شده از بدن دور ریخته می شود. اما امروزه علم و دستاوردهای نوین دانش بشر در خدمت این روش درمانی قرار گرفته اند، به طوریکه می توان در افراد واجد شرایط با اهداء یک واحد خون سالم و تهیه فرآورده های مختلف از آن، جان چندین بیمار نیازمند به خون را نجات داد.
افرادی که حجامت می کنند تا یک سال از اهدای خون معاف هستند
سخنگوی سازمان انتقال خون روز جمعه در گفت و گو با خبرنگار برگزیده های ایران گفت: به دلیل حفظ سلامت خون اهداکنندگان و دریافت کنندگان و همچنین به دلیل اینکه عروق کسانی که حجامت می کنند باز شده است، این افراد تا یک سال از اهدای خون معاف هستند.
بشیر حاجی بیگی خاطرنشان کرد: کسانی که حجامت می کنند به قصد درمان این کار انجام می دهند، در حالی که اهدای خون یک عمل نوع دوستانه است که با خلوص نیت و به منظور کمک به بیماران نیازمند به خون انجام می شود.
وی با بیان اینکه نه حجامت را نفی می کنیم و نه از این اقدام حمایت می کنیم، گفت: سازمان انتقال خون همواره بر سلامت اهدا کنندگان خون و فرآورده های آن تاکید دارد.
سخنگوی سازمان انتقال خون افزود: این سازمان با انجام مشاوره و معاینات دقیق هنگام اهدای خون و رعایت اصول بهداشتی و پزشکی در اهدا، نگهداری و توزیع آن، سلامت آن را تضمین کرده است، مصاحبه و معاینه پزشکی پیش از اهدای خون از ارکان مهم حفظ و ارتقاء سلامت محصولات خونی است که با مشارکت صادقانه و صبورانه داوطلبان صورت می گیرد.
حاجی بیگی گفت: پزشکان سازمان انتقال خون با انجام مصاحبه ای محرمانه به ارزیابی سوابق مختلف پزشکی، اهدای خون و به ویژه رفتارها و عادات داوطلبان می پردازند و نتیجه غربالگری پزشکی منجر به اهدای خون و یا معافیت از اهدای خون داوطلبان می شود.
چرا شخصی که حجامت کرده نمی تواند اهدای خون کند؟
سخنگوی سازمان انتقال خون گفت: مطابق پذیرفته های علمی در همه جای دنیا انجام هرگونه عمل تهاجمی پزشکی و یا غیرپزشکی باعث عدم پذیرش موقت داوطلب برای اهدای خون می شود و انجام عمل حجامت هم که در واقع نوعی فرآیند تهاجمی محسوب می شود، باعث معافیت یک ساله داوطلب از اهدای خون می شود و مبنا بر این اساس استوار است که حتی انجام چنین عملی در یک مرکز بهداشتی درمانی باز هم ممکن است سبب ورود و انتقال عوامل بیماری زای خطرناک قابل انتقال از راه خون به بدن شخص شود.
موارد معافیت دائم و موقت از اهدای خون چیست؟
وی با بیان اینکه معافیت از اهدای خون ممکن است موقت و یا دائم باشد، درباره معافیت موقت، گفت: معافیت موقت از اهدای خون موجب ممانعت از پذیرش داوطلبان در مدت زمان مشخصی می شود که داوطلب اهدا، پس از طی این زمان دوباره واجد شرایط مراجعه و بررسی خواهد بود.
حاجی بیگی ادامه داد: اما معافیت دائم موجب ممانعت دائمی و تا آخر عمر داوطلب از پذیرش و اهدای مجدد خون است.
وی تاکیدکرد: نکته مهم در معافیت های اهدای خون آن است که افراد معاف شده تحت هر شرایطی نباید در زمان معافیت اقدام به مراجعه و اهدای خون کنند، چرا که در این صورت اهدای خون می تواند تهدید جدی برای سلامت خودشان و یا دریافت کنندگان خون آنان باشد.
سخنگوی سازمان انتقال خون خاطرنشان کرد: از زمان ورود هر میکروب به بدن تا تشخیص آلودگی، مدت زمانی طول می کشد که به آن «دوره پنجره» می گویند و در این محدوده زمانی، تشخیص آلودگی به میکروب با هیچ فناوری آزمایشگاهی ممکن نیست.
وی ادامه داد: رفتارهای پرخطر و غیر بهداشتی با احتمال انتقال آلودگی های میکروبی به بدن همراه است، بنابراین در صورتی که افراد از زمان انجام این رفتارها تا بررسی آزمایشگاهی در دوره پنجره آلودگی باشند، تشخیص آلودگی به میکروب میسر نیست و ممکن است در عین حالی که افراد از نظر آزمایشگاهی به طور کاذب سالم تشخیص داده می شوند، آلوده به میکروب باشند و با اهدای خون و مصرف فرآورده های آن موجب انتقال این آلودگی به دیگران شوند.
موارد معافیت دائم از اهدای خون چیست؟
سخنگوی سازمان انتقال خون گفت :برخی از موارد معافیت دائم شامل: ابتلا به بیماری های زمینه ای مانند: بیماری های قلبی- عروقی، بیماری های شدید ریوی و آسم، سکته مغزی، دیابت قندی وابسته به انسولین، سابقه ابتلا به بیماری های عفونی مانند هپاتیت B، C، و ایدز، تزریق مواد مخدر است که در معافیت دائم فرد به لحاظ حفظ سلامت خود و یا گیرنده خون اجازه ندارد تا پایان عمر خون اهدا کند.
موارد معافیت موقت از اهدای خون چیست؟
وی تصریح کرد: برخی موارد معافیت موقت عبارتند از ابتلا به بعضی از بیماری ها مانند سرماخوردگی و آنفلوانزا، اقدامات دندانپزشکی اخیر حداکثر تا ۷۲ ساعت، مصرف برخی داروها مانند آنتی بیوتیک ها، آسپرین و… دریافت واکسن، حالات خاص مانند: بالا و پائین بودن فشار خون، بارداری، شیردهی، سقط جنین، داشتن برخی رفتارهای پرخطر مانند ارتباط جنسی حفاظت نشده، حجامت، خالکوبی، طب سوزنی و سوراخ کردن گوش.
چه کسی نباید خون اهدا کند؟
حاجی بیگی گفت: در تزریق خون به بدن یک بیمار باید اطمینان یابیم که به او صدمه ای نمی زنیم و در عین حال سلامت اهداء کننده خون را نیز به خطر نمی اندازیم، از این رو تمامی مراکز اهدای خون برای خون دادن شرایطی را در نظر می گیرند که بعضی از این شرایط برای حفظ سلامت فرد اهدا کننده و برخی دیگر برای حفظ سلامت گیرنده خون است.
شرایط اهدای خون
سخنگوی سازمان انتقال خون گفت : حداقل سن برای اهدای خون ۱۸ سال تمام و حداکثر ۶۰ سال (اهداکنندگان مستمر(با سابقه حداقل دو بار اهدای خون در سال) تا ۶۵)، حداقل وزن ۵۰ کیلوگرم، فواصل اهدا خون هر ۸ هفته یک بار مشروط به آنکه تعداد دفعات آن در طول یک سال برای آقایان از ۴ بار و برای خانم ها از ۳ بار تجاوز نکند از جمله شرایط اهدای خون است.
وی اعلام کرد: همچنین همراه داشتن اصل کارت شناسایی (شناسنامه، گواهینامه، گذرنامه و برای اهداکنندگان بار اول کارت ملی الزامی است) برای اهدا کنندگان خون ضروری است.
حاجی بیگی گفت: درصورت وجود این سابقه آلرژی ها: تب یونجه و …، مصرف دارو، سابقه بیماری های قلبی و عروقی ـ ریوی ـ کلیوی ـ کبدی، سابقه تزریق خون و فرآورده های آن، سابقه غش ـ صرع ـ تشنج، سابقه اعتیاد به مواد مخدر تزریقی، سابقه اعمال جراحی، سابقه رفتارهای پر خطر (تماس جنسی خارج از چارچوب خانواده)، سابقه خالکوبی ـ حجامت ـ تاتو و سابقه زردی یا یرقان در خود و خانواده، حتما پزشک انتقال خون را در جریان قرار دهید.
وی تاکید کرد: هموطنان نوعدوست که همیشه یاری رسان سازمان انتقال خون و نجات دهنده جان بیماران نیازمند به خون و فرآورده های آن هستند به خاطر داشته باشند که نیاز به خون وفرآورده های آن همیشگی است و برخی از عزیزان مانند تالاسمی ها و هموفیلی ها از مصرف کنندگان همیشگی خون هستند و ازسویی دیگر مصدومان حوادث و سوانح گوناگونی نظیر تصادفات رانندگی، سوختگی ها و اعمال جراحی، خانم های باردار در حین زایمان، نوزادان و بخصوص نوزادان نارس نیز نیازمند به خون هستند و از طرفی بیماران مبتلا به سرطان که تحت شیمی درمانی یا اشعه درمانی قرار دارند هم از مصرف کنندگان خون و فرآورده های آن هستند.
از: ناهید حاجی خانی
