محمدرضا سهیلی صوفیانی؛ روانشناس در گفت‌وگو با خبرنگار اجتماعی خبرگزاری برگزیده های ایران درباره غلبه نمره‌محوری در مدارس، ثبت‌نام نکردن مدارس از دانش‌آموزان با نمرات ضعیف و تأثیر مخرب این موضوع بر سلامت روان دانش‌آموز و خانواده اظهار کرد: متأسفانه شاهد نمره‌محوری در مدارس کشور هستیم و آش تا جایی شور شده است که با رفتار سلیقه‌ای مدیران مدارس، نمرات ضعیف عاملی برای ثبت‌نام نکردن از دانش‌آموزان می‌شود، این روند به سلامت روانی دانش‌آموز و والدین آسیب می‌زند.
دشواری غیراستاندارد امتحانات و کاهش نمرات
وی افزود: در ایام دریافت کارنامه تنش میان دانش‌آموزان و والدین افزایش می‌یابد در حالیکه در بسیاری از موارد نمرات دانش‌آموزان به دلیل سختی و غیراستاندارد بودن سؤالات کاهش می‌یابد به عنوان مثال امسال شاهد بودیم که طراحی سؤالات امتحانات نهایی و امتحانات پایه نهم تا چه اندازه استرس به دانش‌آموزان و والدین تحمیل کرد و نیاز است، مسئولان دولت جدید، بازنگری در این حوزه داشته باشند.
حذف دانش‌آموزان ضعیف به جای کمک به پیشرفت تحصیلی
این روانشناس گفت: نمرات پایین باعث برچسب زدن به دانش‌آموز می‌شود و حتی مدارس به دلیل نمرات یا انضباط پایین از ثبت‌نام دانش‌آموز در مدرسه ممانعت می‌کنند، این وضعیت باعث تخریب روابط میان اعضای خانواده، درگیری و استرس می‌شود و به پیشرفت تحصیلی و حل مشکلات یادگیری دانش‌آموز هیچ کمکی نمی‌کند.
برچسب زدن‌های فاجعه‌بار به دانش‌آموزان با نمرات پایین
سهیلی افزود: مدارس برچسب‌هایی همچون “تنبل، کم هوش و بی‌انگیزه” به دانش‌آموزان با نمرات ضعیف می‌زنند، این روند باعث کاهش بیشتر انگیزه تحصیلی شده و بر اعتماد به نفس هم اثر منفی دارد، جنبه تخریبی این شرایط به حدی است که حتی می‌تواند دانش‌آموز را به سمت اتفاقات ناگوار سوق دهد که در رسانه‌ها برخی مواقع اخبار خودکشی دانش‌آموزان را می‌شنویم در حالیکه آموزش و پرورش و کادر مدارس به آسانی می‌توانند مانع چنین اتفاقات تلخی شوند.
وی ادامه داد: این وضعیت حتی می‌تواند منجر به ترک تحصیل دانش‌آموز و درگیر شدن او با آسیب‌های اجتماعی شود که برای آینده کشور تبعات منفی بسیاری دارد.
سهیلی با اشاره به حضور نداشتن مشاور و روانشناس تربیتی در مدارس کشور عنوان کرد: هم‌اکنون مشاور فقط در پایه نهم حضور دارد که آنها هم مشغول ساماندهی وضعیت انتخاب رشته تحصیلی دانش‌آموزان هستند.
این روانشناس درباره وضعیت نظام‌های آموزشی کشور و اینکه آیا نمره‌محوری در آنها رواج دارد؟ گفت: بسیاری از کشورها، سال‌هاست که ارزشیابی تحصیلی را به شکل کیفی انجام می‌دهند، در ایران هم‌اکنون ارزشیابی در دوره ابتدایی اینگونه است اما همچنان با وضعیت “قابل قبول یا نیازمند تلاش بیشتر” کودک را تحت آزار روانی قرار می‌دهند.
وی متذکر شد: استفاده از نمره به عنوان تنها ملاک برای ارزیابی آموخته‌های دانش‌آموزان صحیح نیست چرا که بسیاری از یادگیری‌ها ممکن است در زمان دیگری خود را نشان دهد.
سهیلی در پایان با ارائه توصیه‌هایی برای توجه به سلامت روان دانش‌آموزان گفت: برچسب زدن به دانش‌آموز به دلیل نمره پایین، انگیزه تحصیلی او را کاهش داده، روابط خانوادگی را تخریب کرده، باعث ایجاد احساس گناه و حقارت در دانش‌آموز می‌شود و به طور مستقیم شخصیت کودک و نوجوان را تخریب می‌کند این وضعیت می‌تواند تلاش سال‌های بعد دانش‌آموز را هم با شکست مواجه کند و سلامت روان فرد را در آینده مورد تهدید قرار دهد.
وی خطاب به کادر مدارس گفت: اعتماد به نفس دانش‌آموزان را تقویت کنید و تفاوت‌های فردی را مدنظر قرار دهید همچنین از پرخاشگری، تنبیه بدنی و تحقیر کلامی به دلیل نمرات ضعیف دانش‌آموزان پرهیز کنید و بر روی نقاط قوت برای افزایش انگیزه تحصیلی تمرکز کنید تا از این طریق بتوان نقاط ضعف را هم برطرف کرد.
/