به گزارش خبرگزاری برگزیده، در واکنش به اقدام اخیر سه کشور اروپایی برای فعالسازی مکانیسم ماشه علیه ایران، دیپلماسی تهران وارد مرحلهای حساس شده است که میتواند مسیر مذاکرات هستهای و وضعیت اقتصادی و امنیتی کشور را در ماههای آینده تعیین کند.
جلال میرزایی در گفتوگو با «شرق» از منظر تاثیرات روانی ناشی از این اقدام میگوید و با تاکید بر نقش اروپا و آمریکا در شکلدهی رفتار ایران، معتقد است که تصمیمات تهران در این مرحله نه تنها به اراده داخلی بلکه به انعطاف یا سختگیری طرفهای مقابل بستگی دارد.
جلال میرزایی ابتدا به ساکن با اشاره به طرح سه فوریتی خروج ایران از NPT توضیح داد که «سیاست تهران در این ۳۰ روز پیش رو میتواند به دو مسیر اصلی منتهی شود؛ اقدام تقابلی و رادیکال مانند خروج از NPT یا ادامه سیاست تعامل هوشمندانه». این استاد علوم سیاسی افزود: «در صورتی که اروپا و آمریکا در مواضع خود تجدید نظر نکنند و انعطاف نشان ندهند، احتمال افزایش تنشها و تشدید بحران بینالمللی بالا خواهد رفت.» از منظر نماینده ادوار مجلس، «توپ تنها در زمین ایران نیست و موفقیت هر گونه مذاکرات یا توافق مستلزم تغییر رویکرد کشورهای اروپایی و آمریکاست.»
این استاد دانشگاه خاطرنشان میکند که «نامه اروپا به شورای امنیت، در کنار فعالسازی مکانیسم ماشه، تنشها را افزایش داده و تاثیر روانی شدیدی بر بازار ارز و طلا داشته است.» میرزایی تاکید کرد که «این اثرات بیشتر مقطعی است و دولت توان مدیریت آن را دارد، اما اگر کشورهای اروپایی و آمریکا بخواهند فشار را افزایش دهند، ممکن است اعتراضات داخلی نیز بر اساس محاسبات اپوزیسیون و تحلیلگران خارجی شکل بگیرد.»
تحلیلگر ارشد حوزه سیاست خارجی متذکر شد که «در دو تا سه هفته آینده، طرفهای اروپایی احتمالا منتظر واکنش مردم ایران خواهند بود و در صورتی که تنشهای اقتصادی و اجتماعی افزایش نیابد، مذاکرات جدی با هدف انعطاف و رسیدن به توافق آغاز خواهد شد.»
او همچنین به نقش اسرائیل به عنوان بازیگر مخرب اشاره کرد و توضیح داد که «این کشور بدون حمایت اروپا و آمریکا نمیتواند تاثیری واقعی بر معادلات داشته باشد. بر این اساس، در معادلات پیش روی ایران، بازیگری مستقل از آمریکا و اروپا برای اسرائیل وجود ندارد و تصمیمگیریهای کلان، همچنان متاثر از سیاستهای اروپا و آمریکاست.»
میرزایی تصریح کرد که «این دوره حساس فرصتی برای دیپلماسی ایران فراهم کرده تا ضمن حفظ انسجام ملی و عدم تفرقه داخلی، سیاستهای هستهای خود را به مسیر صلحآمیز ادامه دهد.» وی توضیح داد که «رفتار کشورهای اروپایی در ارسال نامه به شورای امنیت بیشتر یک عملیات روانی است تا اقدام عملی، و ایران با هوشمندی میتواند اطلاعات خود را مدیریت کند و برنامههای هستهای صلحآمیز را بدون آسیب به منافع ملی پیش ببرد.»
از منظر تحلیلگر ارشد مسائل بینالملل، «نتیجه مذاکرات و نشستهای پیش رو تنها در صورتی به توافق منتهی خواهد شد که طرفهای اروپایی و آمریکا در مواضع خود انعطاف نشان دهند و ایران را تنها مسئول رسیدن به توافق ندانند». نماینده ادوار مجلس تاکید کرد که «همکاری و تعامل سازنده میتواند مانع تشدید تنشها شود، اما اگر اروپا و آمریکا سیاستهای سختگیرانه خود را ادامه دهند، تهران گزینههای تقابلی و واکنش متناسب را در دستور کار قرار خواهد داد.»
به گفته میرزایی، «دیپلماسی ایران در این مرحله حساس، نیازمند ارزیابی دقیق تحولات داخلی و خارجی است و تصمیمگیریها در ۳۰ روز پیش رو میتواند مسیر برنامه هستهای، تعامل با آژانس و همکاری با کشورهای عضو برجام را تعیین کند. حفظ انسجام ملی، آمادگی برای اقدامات متقابل محدود و مدیریت موثر تحریمها، راهبردهایی هستند که میتوانند تهران را از ورود به بحران گسترده باز دارند و در عین حال، فرصتهای لازم برای ادامه مذاکرات و کاهش فشارهای بینالمللی را فراهم کنند.»
در نهایت، استاد علوم سیاسی و تحلیلگر مسائل بینالملل خاطرنشان کرد که «معادلات هستهای و دیپلماتیک ایران همواره در بستر تعاملات پیچیده منطقهای و بینالمللی قرار داشته و تصمیمات در این دوره حساس، میتواند تعیینکننده مسیر دیپلماسی کشور در ماههای آینده باشد.»
۲۹۲۲۱
