به گزارش برگزیده، بر اساس افشاگریهای منتشر شده در وبگاه میدل ایست مانیتور، روابط درون شورای همکاری خلیج فارس با شکافهای عمیقی مواجه شده و «وحدت کشورهای شورای همکاری» را در برابر آزمونی بیسابقه قرار داده است.
بنا بر گزارش فارس، این وبگاه از قول یک مقام ارشد وابسته به یکی از خاندان سلطنتی منطقه نوشت که درگیریهای پنهان و ائتلافهای در حال تغییر، شدت اختلافات سنتی را پشت سر گذاشته و تا مرز مناقشه ژئوپولیتیک میان قدرتهای منطقهای پیش رفته است.
این مقام عربی بدون افشای نام خود به میدل ایست مانیتور گفت: «یک شگفتی بزرگ در حال وقوع است و همکاری محرمانه و رو به رشد اسرائیل با امارات متحده عربی، تلاش دارد نقش سنتی عربستان به عنوان قدرت مسلط در خلیج فارس را تضعیف کند».
او افزود که این ائتلاف پنهان میکوشد موازنه قوا در منطقه را بازتعریف کرده و ریاض را بابت «کندی» در مسیر عادیسازی روابط با اسرائیل از طریق توافقات «ابراهیم» به نوعی تنبیه کند.
این منبع همچنین اظهار داشت که اسرائیل ابوظبی را به عنوان شریک راهبردی جایگزین میبیند؛ کشوری که قادر است نقش محوری در شکلدهی به خاورمیانه جدید ایفا کند؛ منطقهای که در آن اولویت با کشورهایی است که بیشترین هماهنگی را با پروژه اسرائیل–آمریکا دارند و حاضرند بدون شرطهای سیاسی کلان، به ویژه درباره مسئله فلسطین، مسیر عادیسازی را دنبال کنند.
او تاکید کرد: «تصاویری که از انسجام کشورهای عربی خلیج فارس تبلیغ میشوند، تنها ظاهر رسانهای صیقلیشده است و پشت آن رقابتهای تلخ، نزاعها بر سر نفوذ و خیانتهای متقابل میان پایتختها پنهان شده است».
این مقام عربی حاشیه خلیج فارس در تشریح وضعیت گفت: «قواعد قدیمی دیگر وجود ندارد و خطوط قرمز یا پیامدهای مشخصی نیست» او معتقد است که توافق و یکپارچگی میان کشورهای حاشیه خلیج فارس تنها یک وهم است و ایستادن جمعی امیران و ولیعهدها در اجلاسها بازتاب واقعیت پشت درهای بسته نیست.
به گفته او، اسرائیل اکنون فعالانه از شکافهای موجود بهرهبرداری میکند و میکوشد نقشه نفوذ منطقهای را به ضرر عربستان بازترسیم کند.
توافقات سازش، آغاز شکافها
این منبع تاکید کرد که امضای توافقات «ابراهیم» توسط امارات و بحرین در سال ۲۰۲۰، نقطه عطفی در روابط منطقهای بود و دروازه را برای بازتعریف موقعیت سیاسی کشورهایی همچون کویت باز کرد؛ کشوری که به تدریج به ابوظبی نزدیک شده و رابطه سنتی خود با ریاض را کاهش میدهد.
به گفته او، این تحول جدای از محاسبات اسرائیل برای کاهش تدریجی نفوذ عربستان در خلیج فارس و جایگزینی آن با محور جدید هماهنگ با دستور کار عادیسازی نیست.
همچنین گفته شده است که اسرائیل در تلاش برای گسترش نفوذ خود، کمکهای امنیتی برای «خنثیسازی» مخالفان در خارج ارائه کرده است و صحنه منطقهای را به «بازی صندلی موسیقی» تشبیه کرده، جایی که ائتلافها به سرعت بازچینی میشوند و اصول و معیارهای سنتی تضعیف شدهاند.
این مقام به احتمال بازگشت اتحاد میان عربستان–قطر نیز اشاره کرده و تأکید کرده است که امارات در تلاش برای بسیج متحدانی است که مسیر عادیسازی را حمایت کنند، در حالی که پرونده یمن یکی از مهمترین عرصههای تنش میان ریاض و ابوظبی باقی مانده است.
افشاگریها نشان میدهند که کویت در موقعیتی حساس قرار گرفته و این تحولات ضربهای سیاسی به امیر این کشور، شیخ مشعل الأحمد الجابر الصباح، وارد میکند. به گفته این منبع، کاهش محبوبیت داخلی و تصمیمات جنجالی، از جمله تعلیق دمکراسی قانون اساسی در مه ۲۰۲۴، به تسریع این تغییرات در سیاست کویت کمک کرده است.
از رقابت اقتصادی تا مناقشه ژئوپولیتیک
میدل ایست مانیتور گزارش داده است که مناقشه پنهان میان عربستان سعودی و امارات دیگر صرفاً رقابت اقتصادی یا اختلاف در دیدگاههای توسعهای نیست، بلکه به سمت یک مناقشه ژئوپولیتیک عمیقتر حرکت میکند که در آن از ابزارهای اطلاعاتی و ائتلافهای فراملی بهره گرفته میشود.
افشاگریها حاکی از آن است که مفهوم «خانه واحد خلیج فارس» در معرض فروپاشی است و احتمال تقسیم شورا به دو اردوگاه مطرح است: یکی محافظهکار به رهبری عربستان که قطر و عمان ممکن است به آن بپیوندند و دیگری به سمت تغییرات بنیادین و عادیسازی حرکت میکند به رهبری امارات، همراه با بحرین و کویت.
حساسترین نکته این افشاگریها، نقش فزاینده اسرائیل به عنوان ابزار فشار بر ریاض است. این منبع همچنین تأکید کرده که استفاده امارات به عنوان سکویی برای کاهش نفوذ عربستان، بخشی از تلاش برای شکلدهی به نظام منطقهای جدید است که عربستان را در موقعیتی پیچیده و تدافعی قرار میدهد. یمن همچنان مهمترین میدان مناقشه باقی مانده و پرونده مخالفان در خارج، زمینه ایجاد تنش و نگرانی درباره پیامدهای حقوقی و بینالمللی را فراهم میکند.
به گفته این مقام، اگر صحت این افشاگریها تأیید شود، خلیج فارس وارد مرحلهای از بازتعریف کامل وفاداریها و ائتلافها خواهد شد؛ مرحلهای شبیه یک «سایک–پیکو» سیاسی جدید که عربستان در برابر آن دست بسته نخواهد نشست و نوید تحولات عمیقتر در نقشه منطقه در سالهای آینده را میدهد.
۳۱۵
