خبرگزاری برگزیده های ایران لرستان؛مهشید بهادری، مدرس و کارشناس ترویج مرکز جهاد کشاورزی بیرانوند، تعاونی‌های آب بران تشکیلاتی محلی است که هدف آنها بهبود راندمان در مصرف آب کشاورزی با افزایش دانش، نگرش و مهارت کشاورزان است،در واقع، تعاونی‌های آب بران به عنوان یک نظام بهره‌برداری از منابع آب به شمار می‌رود.
در صورتی که فرآیند تشکیل تعاونی‌های آب بران و همچنین واگذاری مسئولیت‌ها و وظایف مدیریت آبیاری به آنها، به‌طور صحیح و از طریق مطالعات اجتماعی، مشارکتی و میدانی مناسب انجام پذیرد، این تعاونی‌ها نقشی کلیدی در توسعه پایدار و مدیریت بهینه مصرف آب کشاورزی خواهد داشت.
تعاونی‌های آب بران تشکیلاتی محلی است که هدف آنها بهبود راندمان در مصرف آب کشاورزی با افزایش دانش، نگرش و مهارت کشاورزان است،در واقع، تعاونی‌های آب بران به عنوان یک نظام بهره‌برداری از منابع آب به شمار می‌رود و در راستای واگذاری مدیریت بهره‌برداری از منابع آب و با هدف مشارکت روستاییان در زمینه احداث و نگهداری شبکه‌های انتقال آب، مدیریت توزیع آب در روستا، حل مسائل آبیاری، نگهداری شبکه و مواردی نظیر اینها شکل گرفته است.
همچنین تعاونی‌های آب بران به عنوان یکی از روش‌های مدیریت مشارکتی آب محسوب شده و راهکار مناسبی برای حذف مشکلات شبکه‌های آبیاری و زهکشی و در نهایت مدیریت مصرفآب به شمار می‌روند.
با توجه به بحران منابع آبی و از آنجا که بخش کشاورزی سهم قابل توجهی در مصرف آب دارد، بیش از هر زمان دیگر مشارکت و حضور مستقیم کشاورزان در بهره‌برداری و مدیریت برنامه‌های مرتبط با منابع آب ضروری به نظر می‌رسد.
توسعه و ترویج فرهنگ مشارکت و تعاون،افزایش اطلاعات و ارتباطات کشاورزان و کاهش هزینه‌های کشاورزان از مزایای توسعه توسعه تعاونی‌های آببران است.
افزایش تولید محصول با تاکید بر رعایت الگوی بهینه کشت، مدیریت بهینه منابع آب و تقویت سرمایه اجتماعی و کاهش هزینه‌های دولت از دیگر مزایای توسعه تعاونی‌های آب بران است.
بخش بیرانوند دارای دو تعاونی آب بران بیرانشهر و کرنوکر است که با مشکلاتی مواجه هستند که به آنها اشاره می‌شود.
تخریب و فرسودگی دریچه‌های بالایی ایستگاه پمپاژ و لزوم تعویض دریچه‌های بالایی توسط تعاونی آببران به دلیل قدیمی بودن و فرسودگی کانال‌های آبرسان از مشکلات پیش روی تعاونی‌های آب بران بیرانشهر است که می‌توان مطرح کرد.
بهره‌برداری غیرقانونی از چاه‌ها و منابع آبی همچنین جوابگو نبودن بند انحرافی کاسیان برای تأمین معیشت مردم، عدم پیگیری و رهاشدن کار تجمیع قطعات زراعی حوزه تعاونی آببران از دیگر چالش‌های بهش بیرانشهر است.
وجود برخی مشکلات فرهنگی پیرامون تعاونی‌های آب بران مانند جلب مشارکت و ضعف فرهنگ تعاون و تعامل به دلیل فرهنگ فردگرایی؛ مشکلاتی اقتصادی و مشکلات قضایی در خصوص تعیین حقآبه توسط تعاونی که منجر به ایجاد ناهماهنگی و عدم استفاده درست از منابع آبی شده از مواردی است که می‌توان بیان کرد.
تلنبار شدن زباله در بعضی از قسمت‌های کانال آبرسان نیز از چالش‌های پیش روی تعاونی‌های آب بران است.
با توجه به مسائل مطرح شده، توسعه نظام‌‌های بهره‌برداری مشارکتی مانند تعاونی‌های آب بران بخش بیرانوند به عنوان یک راهبرد حیاتی و اجتناب ناپذیر در جهت حل و فصل مسائل و مشکلات بهره‌برداران منطقه پیرامون منابع می‌بایستی مدنظر برنامه ریزان توسعه روستایی قرار گیرد.
همچنین از طریق برگزاری کلاس‌های آموزشی، فراهم کردن زمینه‌های بازدید از مزارع کشاورزان موفق، تشویق بهره‌برداران به کشت ارقام با نیاز آبی کمتر و استفاده از آبیاری‌های تحت فشار نگرش روستاییان به شغل کشاورزی را تغییر دهند.
نکته دیگر اینکه باید توجه کرد که موفقیت تعاونی‌های آب بران وابسته به مشارکت و جلب اعتماد و رضایت مردم منطقه است.
بنابراین توجه به تعاونی‌های آب بران برای اصلاح روش‌های آبیاری، کوتاه‌ترین راه و زود بازده ترین نوع سرمایه‌گذاری در افزایش بهره‌وری از آب در مزارع کشاورزان است.
توسعه تعاونی‌های آب بران می‌تواند در سرمایه‌گذاری‌هایی که در بخش آبیاری روستاها شده بازدهی بسیار مطلوبی هم از نظر زمان برگشت سرمایه و هم از نظر جنبه‌های تولید درآمد داشته باشند.
مهشید بهادری، مدرس و کارشناس ترویج مرکز جهاد کشاورزی بیرانوند
انتهای پیام/
/ / بخش بیرانوند//