زهرا علی‌اکبری– مساله مهاجران افغانستانی، این روزها بیش از هر زمان دیگری به بحثی داغ در افکار عمومی ایران تبدیل شده و اتفاقا در سایه نبود اطلاع رسانی دقیق، صحنه‌هایی ناراحت کننده و تاسف بار نیز در این میان خلق شده است . مهاجران افغانستانی یکی از پرشمارترین گروه‌های مهاجر را در ایران تشکیل می‌دهند. مطالبه برای قانونمند کردن روند مهاجرت به ایران در کنار انتشار گسترده تصاویری از وضعیت ناگوار مرزها و … به حاشیه رفته و انتظار می‌رود بی‌عملی در این زمینه وضعیت را با بحرانی پیچیده مواجه کند.
افغانستان یکی از مهمترین بازارهای صادراتی ایران بوده است که البته در دو سال اخیر، حجم واردات این کشور از ایران با کاهش چشمگیر مواجه گردیده است .
بیشتر بخوانید:
روایتی از تسلط دوباره طالبان بر همسایه شرقی/ چرا پول ملی افغانستان سقوط نکرد؟
طالبان: هرگز حاضر به مذاکره با موضوع مردم سالاری نیستیم
روایت زن افغانستانی مقیم ایران از طالبان: برگشتن به افغانستان سخت بود/ برخی می‌گفتند طالبان تغییر کرده
رییس پیشین اتاق ایران و افغانستان در گفتگو با خبرگزاری برگزیده تاکید دارد میزان صادرات ایران به کشور همسایه دو سال قبل چیزی در حدود سه میلیارد دلار بوده اما این رقم در شرایط کنونی به حدود ۱.۲ تا ۱.۳ میلیارد دلار کاهش یافته است .
وی این کاهش را امری قابل بررسی دانسته و معتقد است باید دستگاه‌های تصمیم‌گیر دلیل این کاهش را رصد کرده و تلاش برای احیای بازارهای صادراتی را در دستور کار قرار دهند.
او گفت: پیش از استقرار طالبان، امریکا کمک‌هایی در محدوده چهار میلیارد دلار به افغانستان می‌کرد و این کمک‌ها تبدیل به کالا در این کشور می‌شد اما با استقرار حکومت جدید در افغانستان این کمک‌ها متوقف شد.
وی گفت: جدا از قطع کمک‌های بین‌المللی، سختگیری در موضوع واردات کالا به افغانستان افزایش یافته است .
سرمایه‌گذاری افغانستانی‌ها در ایران چقدر است؟
سلیمی گفت:در کنار کاهش صادرات البته میزان سرمایه‌گذاری افغانستانی‌ها در ایران دستخوش افزایش شده است. می توانم بگویم میزان سرمایه‌گذاری افغانستانی‌ها در ایران با رشد پنجاه درصدی مواجه شده است.
او در پاسخ به این سئوال که تعداد سرمایه‌گذاران افغانستانی در سال جاری چه تعداد بود؟ گفت: ما هر سال بین بیست تا پنجاه سرمایه‌گذار افغانستانی داشتیم اما در یک سال و نیم اخیر ۲۸۰ سرمایه‌گذار افغانستانی وارد ایران شده‌اند .
او در جواب سئوالی در خصوص حجم تقاضای سرمایه‌گذاری از سوی این افراد گفت: این تقاضاها شامل تقاضاهایی برای سرمایه‌گذاری سیصد هزار دلار تا بیست میلیون دلار را تشکیل می‌دهد.
رئیس انجمن سرمایه‌گذاری خارجی در پاسخ به این پرسش که افغانستان‌ها بیشتر متقاضی سرمایه‌گذاری در کدان حوزه‌ها هستند، گفت: اغلب پیشنهادات رسیده به سرمایه‌گذاری در حوزه بسته‌بندی مواد غذایی در ایران مرتبط است. از حبوبات تا رب گوجه‌فرنگی. در حقیقت این کالاها در افغانستان خریدار دارد و در نتیجه سرمایه‌گذاری افغانستانی می‌آید و در این حوزه سرمایه‌گذاری می‌کند و مواد غذایی ما را هم صادر می‌کند که این مساله برای ما مهم است .
وی گفت: در حقیقت سرمایه‌گذاری بر حوزه‌ی مرتبط با صادرات مواد غذایی ایران رتبه اول در تقاضاهای رسیده را از آن خود کرده است. بخش پرتقاضای دیگر نیز به گروه ساختمانی و مصالح ساختمانی مرتبط است . پیش از این تقاضا برای حضور در صنعت سیمان و سرمایه‌گذاری در این بخش بالا بود اما با کندشدن عملیات عمرانی در افغانستان ، حجم تقاضا در این بخش کاهش یافته است.
مراقب مهاجرت ایرانی‌ها باشید
او در بخش دیگری از این گفتگو در پاسخ به این سئوال که دلیل جو ایجاد شده پیرامون مساله مهاجران افغانی را چه می‌دانید؟ گفت: این‌ها مسائل سیاسی است. شمار مهاجران افغانستانی تا حدود هشت یملیون تخمین زده می‌شوند اما نکته اساسی این است که ما با خطر بزرگتری روبرو هستیم که باید در این زمینه حساس باشیم .
سلیمی در توضیح این مطلب افزود: خطر بزرگ همانا افزایش شمار مهاجران از ایران است، ما با کمبود اشکار نیروی کار روبرو هستیم و این مساله واقعی است که مهاجران افغانستانی به نوعی جایزگین مهاجران ایرانی می‌شوند که از کشور می‌روند.
او گفت: بسیاری از صاحبان صنایع به ما می‌گویند ما به طور آشکار با کمبود نیروی کار روبرو هستیم و اگر مهاجران افغانستانی را به کار نگیریم، ولو غیرقانونی دچار مشکل می‌شویم .
وی به دولت توصیه کرد مساله مهاجران را در چارچوب قانونی و بدون تحریم احساسات منفی از طریق قانون مداری حل کند .
افغانستان چطور تورم را مهار کرد؟
سلیمی همچنین در جواب این سئوال که مهمترین دلیل مهار تورم در افغانستان طی دو سال اخیر چه بوده است؟ گفت: نه تنها تورم در این کشور مهار شده بلکه ارزش پول ملی افغانستان نیز دستخوش افزایش شده است .
او با تاکید بر اینکه قوانین جاری در این کشور به کمک آمده است، گفت: بررسی‌ها نشان می‌دهد مبارزه با فساد بی‌امان است، البته حجم کنترل بسیار بالاست و اگر کسی اسکناس دلار داشته باشد، به سرعت شلاق می‌خورد .
وی در توضیح این مطلب اضافه کرد: در عین حال حکومت تازه در این کشور، هیچ رویه بانکی و بین‌المللی را تغییر نداد و به دلیل کاهش ورود ارز، مبادلات جهانی خود را کند کرد . حتی طالبان پیگیر است که به اف‌ای‌تی‌اف بپیوندد و در این راستا تلاش می‌کند
او گفت: پنج کشور پاکستان، افغانستان، ایران، عراق و کره شمالی در لیست خاکستری اف‌ای‌تی‌اف بودند که پاکستان به تازگی از این فهرست بیرون آمده اما دیگران در کنار ما مانده‌اند .
او تاکید کرد: هر چند شخصا معتقدم به دلیل حجم بالای پولشویی بابت تجارت مواد مخدر در افغانستان، پیوستن این کشور به اف‌ای‌تی‌اف دشوار است اما تلاش این کشور برای رسیدن به این هدف مشاهده می‌شود .
وی گفت: البته باید در نظر داشت که ما هم خواهان پیوستن به اف‌ای‌تی‌اف هستیم اما حاضر نیستیم رویه‌های اعلامی‌شان را اجرا کنیم.
او در پاسخ به این سئوال که آیا مراودات بانکی دولت اشرف غنی پابرجاست؟ پاسخ مثبت داد و گفت: فکر می‌کنم افغانستان به دشت مراقب است تا به وضعیت ما دچار نشود از این رو تلاش دارد روابط بانکی و بین‌المللی خود را حفظ نماید و تغییری در مراودات بانکی ایجاد نکرده است.