به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری برگزیده های ایران، روزی که الکساندر آفاناسیف دست به جمعآوری داستانهاب عامیانه روسی زد، شاید خود گمان نمیبرد که این داستانها در مجموعهای عظیم هشت جلدی سر و سامان یابد و به یکی از مهمترین پرآوازهترین آثار جهانی در این زمینه معرفی و مطرح شود. آفاناسیف طی حدود ۱۰ سال یعنی از ۱۸۵۵ تا ۱۸۶۳ کوشید تا قصههای عامیانۀ روسی را جمعآوری کند؛ اثری که در نهایت با نام قصههای پریان روسی در هشت مجلد و شامل ۶۰۰ قصه منتشر شد و نام آفاناسیف را همتراز برادران گریم آلمانی قرار داد.
این مجموعه عظیم شامل قصههای عامیانه روسیه، اوکراین و بلاروس است؛ داستانهایی که همانند قصههای عامیانه دیگر بلاد، عجین شده با قصههای پریان، جادو، سحر، اساطیر، افسانهها، مثلها و لطایف و… است و میراث فرهنگی ملت روس به شمار میآید. قصههای عامیانه سدههای متمادی سینه به سینه گشته و نقل شده و همواره به عنوان یکی از راههای ورود به فرهنگ عامه به شمار میآید. هرچند هدف این قصهها در درجه اول، سرگرمی عامه مردم است، اما برخی از پژوهشگران مانند جمال میرصادقی معتقدند که علاوه بر تفنن، ترویج اصول انسانی، آموزش حکمت و فراگیری عدالت اجتماعی را نیز میتوان از اهداف این قصهها برشمرد.
با این حال، به نظر میرسد کاری که آفاناسیف انجام داد، بیش از هر چیز بر غنای فرهنگ و ادبیات عامه روسها صحه میگذارد. کتاب آفاناسیف بعدها به عنوان یکی از منابع مهم ولادیمیر پراپ در کتاب “ریختشناسی قصههای پریان” قرار گرفت؛ اثری مهم در شناخت داستان از زاویه دید ساختارگرایان.
نشر چرخ ترجمه بخشی از کار آفاناسیف را با عنوان “انگشتر سحرآمیز” به قلم فرنوش اولاد منتشر کرده و در دسترس علاقهمندان قرار داده است.
/