به گزارش خبرگزاری برگزیده های ایران از گرگان، آسیای مرکزی در یک چارچوب منطقه ای و ترکمنستان در قالب مناسبات دوجانبه، برای کشور ما از اهمیت زیادی برخوردار است.
منطقه آسیای مرکزی شامل پنج کشور ترکمنستان، تاجیکستان، ازبکستان، قرقیزستان و قزاقستان از جهت ژئوپلتیکی و اقتصادی منافع پنهان و پیدای زیادی برای کشور ما دارد.
در یک نگاه راهبردی، در چهار دهه گذشته این منطقه در سایه تمرکز پررنگ دستگاه دیپلماسی و سیاست خارجی ما بر منطقه خاورمیانه و خلیج برگزیده های ایران، تا حد زیادی مغفول واقع شده است.
در دهه نود میلادی، انتظار این بود که پس از فروپاشی شوروی سابق و ایجاد واحدهای سیاسی جدیدی که با کشور ما دارای اشتراکات تاریخی و فرهنگی زیادی هستند، غفلت‌های راهبردی دهه‌های گذشته جبران شده و این منطقه به یکی از طرف‌های اصلی مناسبات سیاسی و اقتصادی ایران تبدیل شود.
متاسفانه این انتظار تحقق پیدا نکرد و در نتیجه عدم استفاده بهینه ما از فرصت‌های موجود در آسیای مرکزی، این منطقه به عرصه حضور پررنگ رقبای منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای ایران تبدیل شد.
* فرصت‌سوزی‌ها و تمرکز دولت تدبیر و امید بر مذاکره با دولت‌های بزرگ غربی، ایران به بازیگر دست چندم در معادلات منطقه‌ای اورآسیا تبدیل شد
در هشت سال گذشته نیز در ادامه فرصت‌سوزی‌های گذشته، تمرکز دولت تدبیر و امید بر مذاکره با دولت‌های بزرگ غربی و عدم درک صحیح از مزایای توسعه مناسبات با کشورها و بلوک‌های منطقه‌ای، شرایط فوق‌الذکر تداوم پیدا کرده و ایران به بازیگر دست چندم در معادلات منطقه‌ای اورآسیا تبدیل شد.
با روی کارآمدن دولت سیزدهم و اعلام تغییر راهبردی مسیر سیاست خارجی ایران از نگاه به دول بزرگ به توسعه مناسبات با کشورهای همسایه، رخدادهای مثبت و چشمگیری، در صد روز نخست دولت رخ داده است.
پذیرش ایران به عنوان عضو رسمی سازمان همکاری‌های شانگهای، بهبود مناسبات ایران با دول عربی حوزه خلیج برگزیده های ایران، مدیریت مناسب بحران ایجاد شده در مناسبات ایران و جمهوری آذربایجان، تعامل موثر در تحولات اخیر افغانستان و در نهایت سفر اخیر رئیس جمهور به عشق‌آباد از نمودهای بارز دیپلماسی فعال دولت سیزدهم در عرصه مناسبات منطقه‌ای است.
* پیام دولت جدید ایران برای بهبود و ارتقاء مناسبات با کشورهای همسایه به خوبی در این کشورها شنیده شده است
بررسی فضای و رسانه‌ای و سیاسی کشورهای همسایه ایران در سه ماهه اخیر، حکایت از این دارد که پیام دولت جدید ایران برای بهبود و ارتقاء مناسبات با کشورهای همسایه به خوبی در این کشورها شنیده شده و مورد استقبال مقامات آنها قرار گرفته است. این مساله بارها در رسانه‌های شاخص کشورهای همسایه مورد تاکید قرار گرفته است.
سفر اخیر رئیس جمهور کشورمان به عشق آباد برای شرکت در پانزدهمین نشست «سران اکو» در عشق‌آباد از یک منظر، از جهت توسعه مناسبات دوجانبه ایران با کشورهای عضو این سازمان و از منظر دیگر از جنبه تقویت جایگاه منطقه‌ای کشورمان حائز اهمیت است.
تقویت مناسبات ایران با همسایگان شمالی به ویژه ترکمنستان تضمین‌کننده منافع متقابل برای هر دو طرف است.منطقه آسیای مرکزی علاوه بر اینکه، بازار مناسبی برای محصولات ایرانی است، می‌تواند کریدور ورود کالاهای ایرانی به بازار روسیه و چین نیز شود.
ایران نیز برای کشورهای این منطقه از مزیت‌های بسیار بالایی برخوردار است.هیچ یک از کشورهای واقع در منطقه آسیای مرکزی به آب‌های آزاد راه ندارند، براساس این شرایط، با تقویت کریدور شمال به جنوب، ایران می‌تواند به حلقه طلایی ارتباط این کشورها به آبراه‌های بین‌المللی تبدیل شود.
امید این است که در سایه تحولات مثبت رخ داده در راهبردهای سیاست خارجی کشورمان، بازتعریف مناسبی از مزیت‌های آسیای مرکزی برای منافع ملی ایران صورت گرفته و در آینده شاهد حضور مقتدر ایران در این منطقه باشیم.
==============================================
عبدالقیوم شکاری کارشناس مسائل آسیای مرکزی و مدرس دانشگاه
===============================================
انتهای پیام/۲۳۰۷/