غزال زیاری: نسخه سفارشیسازی شده بالگرد چینیها برای پاکستان (Z-10ME/P) از اواخر ماه گذشته میلادی وارد این کشور شد و این انتقال پس از آن صورت گرفت که بالگردهای قبلی خریداری شده پاکستان از آمریکا و ترکیه با سالها تأخیر به دست آنها میرسید و این از تغییر جهت آشکاری در قابلیتهای بالگردی پاکستان به سمت سیستمهای چینی خبر میدهد.
با وجودی که نسخه تحویل داده شده فاقد رادار موج میلیمتری در بالاست، اما از موتورهای تقویتشده، سامانههای اپتیکی و جنگال بهروزرسانی شده بهره میبرد. هنوز آمار رسمی درباره تعداد سفارش یا زمان تحویل آنها منتشر نشده ولی دستکم یک بالگرد با شماره سریال مشخص دیده شده و در عملیات ضد شورش در منطقه باجور نیز مورد استفاده قرار گرفته است.
از شکست در پروژههای غربی تا انتخاب نسخه ارتقاءیافته چینی
علاقه پاکستان به داشتن بالگردهای چینی به سال ۲۰۱۵ میلادی برمیگردد.
در آن زمان چین سه فروند بالگرد را بهصورت آزمایشی به این کشور ارائه کرد و این آزمایشها در ارتفاع بالا (ازجمله پایگاه قاسم و مناطق بالای ۴۰۰۰ متر) ضعف موتور WZ-9 را آشکار کرد؛ موتوری که فقط ۹۵۷ کیلووات توان داشت و این بارگذاری کامل تسلیحات را در ارتفاع بالا غیرممکن میکرد.
درنتیجه، پاکستان به سراغ گزینههای دیگرش رفت و در سال ۲۰۱۸ قراردادی به ارزش ۱.۵ میلیارد دلار برای خرید ۳۰ فروند بالگرد T129 ATAK با ترکیه به امضا رساند؛ هرچند که به دلیل عدم صدور مجوز صادرات موتور CTS-800-4A توسط آمریکا، این قرارداد در سال ۲۰۲۲ لغو شد.
در این شرایط، نسخه ارتقاءیافته بالگرد Z-10ME با موتور جدید WZ-9G با توان ۱۵۰۰ کیلووات که ۳۰٪ قدرتمندتر از نسخه است و در عین حال با امکان حمل مهمات بیشتر، پرواز در ارتفاع بالا و استفاده در شرایط گرمایی سخت ، وارد میدان شد. وزن کلی بالگرد حدود ۷ تن است و زره کامپوزیتی سرامیکی و نقاط نصب سلاح نیز بهطور کامل بازیابی شدهاند.
توانمندیهای تهاجمی و دفاعی Z-10ME/P
نسخه بالگرد تحویل دادهشده به پاکستان، ارتقاهای متعدد درزمینهٔ پیشرانه، تسلیحات، حفاظت و آویونیک دارد؛ ازجمله:
- مخفیکاری حرارتی: انتقال خروجی اگزوز به سمت بالا تا امضای حرارتی تا ۶۳٪ کاهش یابد.
- فیلتر شنگیر: فراهم کردن امکان عملیات در مناطق بیابانی
- افزایش جایگاه تسلیحاتی: از ۴ به ۶، با توان حمل تا ۱۶ موشک CM-502KG برد ۲۵ کیلومتر.
- موشکهای هوا به هوا TY-90 مخصوص درگیری بالگردی.
- راکتهای هدایتشونده GR5 با دقت زیر ۲ متر و شعاع کُشندگی ۱۸ متر.
- توپ زنجیرهای ۳۰ میلیمتری با ظرفیت مهمات سهبرابری.
- پشتیبانی از تسلیحات سرگردان (CM-501XA) و پهپادهای SW-6 برای شناسایی و حمله در عمق.
به نظر میرسد که این بالگردها بهزودی با پهپادها یا پلتفرمهای فرماندهی دادهای لینک میشوند تا در مناطق کوهستانی برد شناسایی و تهاجم افزایش یابد.
حفاظت، آویونیک و برد عملیاتی
- زره سرامیکی و گرافنی قابل نصب ماژولار روی کابین و موتور.
- صندلیهای مقاوم در برابر سقوط و باکهای خود-آببند.
- سیستمهای هشدار راداری، لیزری، موشکی (فرابنفش) و اخلالگرهای مادونقرمز هدایتشده (DIRCM)
- آویونیک: نشانهگیر روی کلاه، دوربین حرارتی، نمایشگر شیشهای، کنترل پرواز سیمی.
- مسیریابی با کمک ماهواره Beidou، رادار داپلر، سیستم ارتفاعسنج رادیویی و سامانه تشخیص دوست از دشمن (IFF)
- برد عملیاتی: ۸۰۰ تا ۱۱۲۰ کیلومتر، تا ۳.۵ ساعت پرواز.
- سقف پروازی: ۶۰۰۰ متر.
- تنها ۱۸٪ افت توان در تستهای ارتفاع بالا
قابلیت عملیات در محیطهای تنگ و ارتفاع پایین، از دلایل انتخاب این پلتفرم بوده و در تمرینها، عملکرد آن از AH-64E Apache بهتر ارزیابی شده است.
ادغام در ساختار نظامی و واکنش هند
این خرید بخشی از مدرنسازی گسترده ارتش و همکاری دفاعی پاکستان با چین است و این بالگردها در کنار تانک VT-4، توپخانه SH-15 و جنگندههای JF-17 Block III و J-10CE، همگی از فرماندهی شبکهای و اطلاعات مشترک بهره میبرند. تمرینهای اخیر نشان دادند که بالگردهای Z-10ME با اطلاعات دریافتی از هواپیماهای هشدار زودهنگام ZDK-03 ظرف چند ثانیه اقدام به حمله میکنند.
هزینه تقریبی خرید هر فروند Z-10ME حدود ۱۵ میلیون دلار است و هر ساعت پرواز حدود ۳۸ هزار دلار، تقریباً نصف Apache آمریکایی هزینه به همراه خواهد داشت. انتظار میرود که ۳۰ فروند اولیه، حداقل یک هنگ تهاجمی را تشکیل دهند.
صادرات موفق چین و آینده Z-10ME
این نخستین صادرات تأیید شده بالگرد تهاجمی چین به کشورهای دیگر به شمار میرود و گام بزرگی در جهت توسعه صادرات تسلیحات محسوب میشود.
جالب اینجاست که چینیها علاوه بر این بالگرد، پیشنهاد فروش جنگنده پنهانکار J-35 و زیردریایی Hangor را نیز به پاکستان ارائه دادهاند و احتمال میرود در آینده شاهد ارتقاء راداری، عملیات مشترک با پهپاد، تولید مشترک یا آموزش ترکیبی در ارتش پاکستان باشیم.
منبع: armyrecognition
۵۸۳۲۱
