تینا مزدکی: بیش از ۸ میلیارد انسان روی این سیاره وجود دارد، اگرچه این عدد قابل توجهی است، اما این تعداد تنها کسری از تعداد افرادی است که تا به حال بر روی زمین زندگی کرده‌اند و حتی بخش بسیار کوچکتری از تعداد کل مجودات زنده‌ای است که تاکنون وجود داشته‌اند.
اما دانشمندان چگونه حتی تعداد کل حیوانات روی زمین را تخمین می‌زنند و یا اینکه چگونه تعیین می‌کنند چه تعداد گونه جانوری در طول تاریخ سیاره ما وجود داشته است؟
یک محقق ژئوفیزیک این موضوع را «یک سوال دشوار» توصیف کرد و گفت که احتمالاً ساده‌ترین کار با تخمین تعداد کل گونه‌های جانوری است. طبق فهرست قرمز اتحادیه بین‌المللی حفاظت از طبیعت IUCN، حدود ۲.۱۶ میلیون گونه جانوری تا سال ۲۰۲۲ به طور رسمی توصیف شده‌است. با این حال، طبق مقاله‌ای در سال ۲۰۱۳، تا ۲۰٪ از آنها احتمالاً تکراری هستند که توسط چندین دانشمند مستند شده‌اند. با فرض دقیق بودن این تخمین، تعداد واقعی گونه‌های جانوری شناخته شده در حدود ۱.۷ میلیون است. البته این عدد ثابت نیست، محققان به توصیف حدود ۱۴۰۰۰ تا ۱۸۰۰۰ گونه جانوری جدید در هر سال ادامه می‌دهند.
در سال ۲۰۱۱، یک زیست‌شناس در دانشگاه هاوایی و همکارانش مقاله‌ای در PLOS Biology نوشتند که تعداد کل گونه‌های روی زمین را تخمین زد. تعداد نهایی آنها حدود ۸.۷ میلیون بود که حدود ۷.۷ میلیون از آنها را حیوانات تشکیل داده بودند. به گفته این زیست شناس، از این تعداد، تقریباً نیمی از آنها حشرات بودند، که این امر شگفت‌انگیز است. این مقاله کاملاً تأثیرگذار واقع شد و امروزه نیز به طور گسترده مورد استناد قرار می گیرد.
اما برای اینکه بفهمیم چند گونه جانوری تاکنون زندگی کرده‌اند، باید با استفاده از سوابق فسیلی به گذشته نگاه کنیم که مجموعه‌ای کاملاً جدید از چالش‌ها را به همراه دارد. حیات در ۳.۷ میلیارد سال پیش روی زمین ظاهر شد. اما اولین موجودات سلولی بسیار ساده بودند. ۱.۴ میلیارد سال دیگر طول کشید تا حیات چند سلولی ظاهر شود. حتی حیوانات امروزی، احتمالا در حدود ۸۰۰ میلیون سال پیش تکامل یافته‌اند.
تعداد کمی از آن حیوانات اولیه در فسیل‌ها حفظ شده‌اند، اما اکثریت قریب به اتفاق این طور نیستند. به این دلیل که برای مثال، گونه‌هایی با بدن نرم به ندرت حفظ می‌شوند و حتی برای موجودات سخت بدن، فسیل‌سازی تنها در شرایط بسیار خاص صورت می‌گیرد. علاوه بر این، تکتونیک صفحه‌ای به آرامی و پیوسته سطح سیاره را می‌چرخاند و در نتیجه آثار قدیمی، سنگ و استخوان را به کلی پاک می‌کند.
به گفته محققان، برآورد استاندارد این است که ۹۹.۹ درصد از گونه‌هایی که تا کنون زندگی کرده‌اند منقرض شده‌اند. اما، البته، این یک تقریب خام است. با فرض اینکه این تقریب درست باشد، به سادگی باید ۷.۷ میلیون را در نزدیک در ۱۰۰ ضرب کنیم. این عدد نشان می‌دهد که تعداد کل گونه‌های جانوری تقریباً ۷۷۰ میلیون گونه بوده است.
چگونه می‌توانیم تعداد حیواناتی را که تاکنون روی زمین زندگی کرده‌اند محاسبه کنیم؟
این عدد احتمالاً به طرز شگفت انگیزی عظیم است. این سیاره تنها خانه ۸ میلیارد انسان است. که البته ما این فضا را با حدود ۱۳۰ میلیارد پستاندار، ۴۲۸ میلیارد پرنده، ۳.۵ تریلیون ماهی و حدود ۱۰ کوینتیلیون«۱ با ۱۸ صفر» حشره به اشتراک می گذاریم.
اگر فرض کنیم که فراوانی کنونی در طول تاریخ حیات نسبتاً پایدار بوده است، آنگاه می‌توانیم با استفاده از محاسبات نسبی ۷.۷ میلیون گونه موجود، می‌توان دست به محاسبه زد. به عنوان مثال، اگر در حال حاضر ۳.۸۵ میلیون گونه حشره روی زمین وجود داشته باشد، این تعداد، در تاریخ حیات به ۳۸۵ میلیون گونه می‌رسد و در واقع معادل ۳۸۵ میلیون ضرب در ۱۰ کوئینتیلیون حشره در تاریخ حیات بر زمین می‌شود.
از آنجایی که حشرات در همه جا حضور دارند، احتمالاً این عدد از تعداد کل آنها خیلی دور نیست. ما می‌توانیم تقریبی تخمین بزنیم که از سایر جانداران شامل بندپایان، بی‌مهرگان و مهره‌داران، تقریباً «۴.۵ ضرب در ۱۰ به توان ۲۷» موجود زنده روی زمین وجود داشته است.
بیشتر بخوانید:
-
کشف فسیل‌هایی «بسیار نادر» از دل خاک!
-
ابهت شترهای عربستان‌سعودی در گذشته/ عکس
چرا این همه سختی محاسبه تعداد حیوانات روی کره زمین را تحمل کنید؟
به زبان ساده، برای دانشمندان مهم است که تنوع زیستی پایه زمین و چگونگی نوسانات آن را درک کنند. در نتیجه تغییرات آب و هوایی، جنگل‌زدایی، آلودگی و سایر عوامل، ما در حال حاضر در آستانه یک انقراض گسترده هستیم و برای درک دامنه بحران کنونی خود، باید میزان پیش‌زمینه انقراض را بدانیم.
به گفته محققان در حال حاضر صدها گونه وجود دارد که از نظر ریاضیاتی می‌دانیم در حال ناپدید شدن و انقراض هستند. متأسفانه ما حتی فرصت نکردیم آنها پیدا کنیم و بدانیم دقیقا چه هستند.
منبع: livescience
۵۸۳۲۳