بهروز مفید: ساترا فضای ریسک کردن را به تهیه‌کنندگان بدهد/ مینی‌سریال‌های جذاب، نقطه‌قوت نمایش خانگی هستند

بهروز مفید تهیه‌کننده سینما و تلویزیون در گفت‌وگوی با خبرنگار فرهنگی خبرگزاری برگزیده های ایران درباره شرایط کنونی نمایش خانگی بیان کرد: بهتر است در این خصوص نگاهی به گذشته داشته باشم؛ در مقطعی عضو شورای نمایش شبکه نمایش خانگی بودم. درآنجا احساس می‌کردم کمی فضا رهاست. یعنی ما با سریال‌هایی روبه‌رو می‌شدیم که برخی با آموزه‌های فرهنگی، دینی و ایرانی ما هیچ سنخیتی نداشتند. این اتفاق به‌طور کامل و محسوس، اذیت‌کننده بود به‌طوری که تا انتهای کار را نتوانستم ادامه دهم زیرا دیدم بیشترین فشار روی این موضوع است که ما مجبوریم برخی از صحنه‌هایی را از مجموعه خارج کنیم که کمکی به اصل داستان نمی‌کند و مفهومی که از اثر درک می‌شود مفهومی نیست که بابت تولید آن کار بتوان خوشحال بود.

وی اضافه کرد: در همین راستا داشتن فیلترهایی برای کمک به فضای نمایش خانگی بسیار ضروری است. شاید نفس کلمه فیلتر معنای بازدارندگی دهد اما بیشتر منظورم این است که اگر بتوانیم در زمان ارائه طرح و تولید کار، پالایشی داشته باشیم که به‌واسطه آن تولیدات‌مان را متناسب با فضای فرهنگی کشور تنظیم کنیم اتفاق بسیار خوبی خواهد بود.

مفید در ادامه گفت: همان اندازه که این اتفاق را لازم می‌دانم اما خودش می‌تواند مسئله‌ساز و نگران‌کننده باشد. به هر جهت بایستی نمایش خانگی با فضای رسانه رسمی وجه افتراق‌هایی داشته باشد. این وجوه نباید ازطریق استفاده یا سوءاستفاده از فضاهای ولنگار اجتماعی باشد و درعین‌حال باید با فضای سریال‌های تلویزیونی تفاوت کند. اگر بنا باشد نمایش خانگی نعل به نعل فضای سریال‌های تلویزیونی ما باشد چه دلیلی دارد یک سرمایه‌گذار بیاید و برای جذب مخاطب ریسک کند.

این تهیه‌کننده خاطرنشان کرد: ازطرفی اگر فضای نمایش خانگی از هیچ پالایشی برخوردار نباشد جای کاملا خطرناکی خواهد شد؛ بنابراین من امیدوارم ساترا بیش از هر چیز، خود را یک عامل فرهنگ‌ساز ببیند. این اتفاق نیازمند آن است تا ساترا به منِ تهیه‌کننده ایده‌های بهتری بدهد. برای من فضاهایی را ایجاد کند تا بتوانم ریسک کنم و این ریسک متناسب با فضای فرهنگی ما باشد.

وی از مذاکرات و شرکت در جلسات شورای صدور مجوز تولید ساترا صحبت کرد و گفت: در جلسه شورای فیلمنامه ساترا حضور داشتم؛ جلسه خوبی بود و احساس کردم نکاتی که به من منتقل می‌کنند نکات درستی است؛ دغدغه‌های به‌جایی داشتند. همه این موارد جای تامل و تشکر دارد. اما به‌نظرم باید خیلی مراقبت کنیم تا ساترا در درجه اول نقش تنظیم گری اجتماعی خود را به خوبی ایفا کند و بعد به سایر نقش های خود فکر کند.

مفید تاکید کرد: تلویزیون سبک و چهارچوبی را برای خود درنظر گرفته و از آنجا که خودش تهیه‌کننده است و تصمیم می‌گیرد، دستش باز است؛ اما شبکه نمایش خانگی باید سرمایه‌گذار و تهیه‌کننده را مجاب کند که می‌تواند یک کار بازگشت سرمایه داشته باشد. ساترا اگر بتواند در این بخش کمک کند اتفاق خوبی خواهد افتاد. هم‌اکنون ما در فضای کمدی مشکل داریم. جامعه به‌شدن به فضای طنز و کمدی نیاز دارد اما الگوهای موجود الگوهایی نیستند که از نظر فرهنگی رضایت‌بخش و خوشحال‌کننده باشند.

تهیه‌کننده سریال «هشت و نیم دقیقه» در ادامه صحبت‌های خود به موضوع فیلمنامه پرداخت و عنوان کرد: هنوز در کشور ما فیلمنامه تبدیل به صنعت نشده است. یک نویسنده براساس توان ذهنی خود داستانی را در چند قسمت می‌نویسد. ساترا باید تلاش کند تا در فضای فیلمنامه حضور قوی‌تری داشته باشد. این حضور به‌معنای این نیست که نبایدها را تذکر دهد؛ بلکه چگونه بایدها را برای جذب مخاطب داشته باشد که این کار سخت است و امیدوارم ساترا از عهده این کار برآید.

وی درباره کار جدید خود در شبکه نمایش خانگی بیان کرد: این کار یک درام خانوادگی است. تلاش کرده‌ایم با نوع کاراکترهایی که به شخصیت‌ها می‌دهیم بتوانیم درمجموع نگاهی را به مخاطب منتقل کنیم. داستانی که قهرمان در آغاز کمی به بیراهه می‌زند، اتفاقاتی برای او رخ می‌دهد و در مسیری که قرار می‌گیرد به کمک عشق، نگاه درست به زندگی و اندخته‌ای که از دوران تربیت کودکی دارد، نتیجه خوبی می‌گیرد.

مفید درخصوص تفاوت‌های این اثر با کارهای قبلی‌اش اظهار کرد: از آنجا که به یک‌سری اصول پایبندم فکر می‌کنم فاصله زیادی بین این کار در نمایش خانگی و کارهای قبلی من در تلویزیون ایجاد نشود. یکی از ویژگی‌های نمایش خانگی این است که گاهی یک کار مینی سریال است، گاهی یک سریال بلند است و درمجموع تعداد قسمت‌ها دارای انعطاف هستند. این موارد کمک‌کننده هستند. اشکالی که در تلویزیون وجود دارد درباره نوع براورد هزینه‌هاست. زمانی‌که یک سریال ۳۰ قسمت تعریف می‌شود گویی حتما باید ۳۰ قسمت نوشته شود. درصورتی‌که ممکن است در ۲۵ قسمت حرف خود را بزنی و کار تمام است. اما در تلویزیون عمدتا به دلیل همان بحث براورد هیچ تهیه‌کننده‌ای زیر بار این کار نمی‌رود که ۳۰ قسمت کار خود را به ۲۹ قسمت کاهش دهد.

وی افزود: اتفاق خوبی که در حوزه نمایش خانگی وجود دارد این است که اگر احساس شود کاری در حد مینی‌سریال باید ساخته شود یا به هر شکل دیگری در این فضا امکان آن وجود دارد. به نظر من نقطه قوت این فضا همین مورد است. به همین علت من تمایل دارم بارعایت تمام چهارچوب‌هایی که خودم به حفظ آنها معتقدم در عین حال کار جذاب‌تری را برای نمایش خانگی داشته باشم.

تهیه‌کننده مستند بلند «کربلا جغرافیای یک تاریخ» درباره میل سازندگان سریال برای حضور در نمایش خانگی گفت: من دیده‌ام افرادی را که پس از فعالیت در نمایش خانگی درحال بازگشت به‌سمت تلویزیون هستند. فکر می‌کنم این روند یک دوره گذار است. نمایش خانگی به‌خصوص با ورود پلتفرم‌ها عمر زیادی ندارد و این طبیعی است که تهیه‌کنندگان، بازیگران و … می‌خواهند این فضا را تجربه کنند؛ در برخی مواقع ممانعت‌های بیش از اندازه تلویزیون می‌تواند اذیت‌کننده باشد اما در مجموع من تصور می‌کنم که تهیه‌کنندگان خوب ترجیح می‌دهند تا هردو فضا را تجربه کنند.

مفید ادامه داد: باید درنظر داشت کارها در نمایش خانگی مورد استقبال مخاطبان خاصه جوانان واقع می‌شوند. طبیعی است که در فضای هنری هرکس تمایل دارد دیده شود؛ زمانی میزان بینندگان تلویزیون بسیار خوب بود. هرکس تهیه‌کنندگی می‌کرد می‌توانست کار ساخت و ساز انجام دهد. کار هنری زمانی که دیده و نقد می‌شود، لذت‌بخش است. افول مخاطبان تلویزیون کمی به این موضوع کمک کرد که تهیه‌کنندگان به سمت کار در نمایش خانگی گرایش پیدا کنند اما فکر می‌کنم در درازمدت این تعامل در دو بستر اتفاق بیفتد. همان‌طور که در سینما هم این روند وجود دارد؛ به هر حال این فضاها تجربیات متفاوتی‌اند که می‌تواند برای کسانی که درگیر این جنس از کار هستند ذائقه ایجاد کند.

وی درباره اینکه کارش را از کدام سکو پخش خواهد کرد، توضیح داد: برای این موضوع تصمیمی نگرفته‌ام. پیش از این یک کار سینمایی داشتم که از سکوی فیلیمو پخش شد. با این سکو آشنایی پیدا کردم اما همان‌طور که گفتم هنوز هیچ تصمیمی دراین خصوص ندارم.

مفید درپایان درمورد مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی و نظارت صدا و سیما بر شبکه نمایش خانگی خاطرنشان کرد: اینکه این مسیر در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی باشد یا تلویزیون برای منِ تهیه‌کننده تفاوتی ندارد. این موضوع به مدیران ارشد سیستم بازمی‌گردد که چه تصمیمی می‌گیرند. من به‌دنبال یک مرکز پالایش هستم که عاقلانه، جسورانه و متهورانه کار کند. این مرکز به هرجایی که وصل باشد برای من ایده‌آل است.

/