بر اساس شاخص رفاه لگاتوم در سال ۲۰۲۳، دو-سوم از مرفه‌ترین کشورهای جهان در اروپا قرار دارند، اما نابرابری درآمدی در سراسر قاره کهن دیده می‌شود.
متوسط درآمد خانوار -که برای خرج کردن و پس‌انداز کنار گذاشته می‌شود- نه تنها بین کشورهای عضو اتحادیه اروپا، بلکه سایر کشورهای اروپایی نیز به‌طور قابل‌توجهی متفاوت است.
به نظر می‌رسد یک شکاف جغرافیایی واضح وجود دارد؛ بالاترین سطوح درآمد متوسط در کشورهای غربی و شمال اروپا ثبت شده است، در حالی که این سطح در اکثر کشورهای جنوبی و شرقی کمتر است.
دسترسی به کالاها و خدمات در یک کشور تا حد زیادی به توزیع درآمد بستگی دارد که در کشورهای مختلف بسیار متفاوت است و باعث نابرابری می‌شود.
مقایسه دقیق سطح درآمد قابل تصرف کشورها به دلیل نظام‌های مالیاتی و سطوح قیمت متفاوت می‌تواند دشوار باشد.
با این حال، یکی از راه‌های اندازه‌گیری و مقایسه تفاوت‌ها، نگاه کردن به میانگین درآمد قابل تصرف به ازای هر ساکن در استاندارد قدرت خرید (PPS) در هر کشور است که ایده‌ای از استانداردهای زندگی به دست می‌دهد.
درآمد قابل تصرف خانوارها همان چیزی است که خانوارها پس از کسر مالیات و نقل و انتقالات برای خرج و پس‌انداز در دسترس دارند، همانطور که توسط Eurostat، اداره آمار اتحادیه اروپا تعریف شده است.
PPS در عین حال به مقایسه قیمت‌ها بین کشورها کمک می‌کند. این نوعی ارز مصنوعی است که تفاوت‌های سطح قیمت را حذف می‌کند و باعث می‌شود یک PPS واحد بتواند کالا یا خدمات مشابهی را در هر کشوری خریداری کند.
با این حساب، کدام کشورها بیشترین و کمترین درآمد قابل تصرف در اروپا را دارند؟ و چقدر نابرابری درآمدی شایع است؟
وضعیت نابرابری درآمدی در اروپا
در سال ۲۰۲۲، متوسط درآمد قابل تصرف هر نفر در اتحادیه اروپا از ۹۶۷۱ PPS در بلغارستان تا ۳۳۲۱۴ PPS در لوکزامبورگ متغیر بود. میانگین اتحادیه اروپا ۱۸۷۰۶ PPS برای هر ساکن بود.
وقتی منطقه تجارت آزاد اروپا (EFTA) و کشورهای نامزد اتحادیه اروپا شامل این موضوع می‌شوند، پس از لوکزامبورگ، نروژ (۲۷۰۹۰ PPS) و سوئیس (۲۶۳۸۹ PPS) قرار دارند. این رقم در هلند و اتریش نیز کمی بالاتر از ۲۵ هزار PPS بود.
در پنج کشور شمال اروپا متوسط درآمد قابل تصرف به ازای هر ساکن بالاتر از میانگین اتحادیه اروپا بود.
در حالی که نروژ در رتبه دوم قرار گرفت، هیچ یک از کشورهای شمالی دیگر به جمع پنج نفر برتر راه پیدا نکردند.
فنلاند (۲۰,۹۴۱ PPS) در رتبه ۱۰ قرار گرفت و سوئد (۲۰,۵۷۳ PPS) در رتبه ۱۳ از ۳۵ کشور در لیست قرار گرفت.
ایسلند و دانمارک به ترتیب هفتم و هشتم شدند.
با نگاهی به چهار کشور پرجمعیت اتحادیه اروپا، متوسط درآمد قابل تصرف بالاتر از میانگین اتحادیه اروپا در آلمان (۲۳,۱۹۷ PPS) و فرانسه (۲۰,۵۷۵ PPS) بود، در حالی که در ایتالیا (۱۸,۴۷۲ PPS) و اسپانیا (۱۷,۲۵۴ PPS) کمتر بود.
کرواسی، آخرین کشوری که به اتحادیه اروپا ملحق شد، درآمد متوسط بالاتری نسبت به شش کشور اتحادیه اروپا داشت.
همانطور که در نقشه بالا مشاهده می شود، کشورهای اروپای غربی و شمال اروپا بالاترین سطح درآمد قابل تصرف متوسط را گزارش کردند، در حالی که بیشتر ایالت‌های جنوبی و شرقی دارای سطوح پایین‌تری بودند.
نابرابری درآمدی عمیق‌تر می‌شود
هنگامی که درآمد را به یورو در مقابل PPS در نظر می‌گیریم، سطوح نابرابری درآمد در سراسر اروپا به طور خاص شدید به نظر می‌رسد.
دامنه متوسط درآمد قابل تصرف برای هر ساکن از ۵,۳۷۸ یورو در بلغارستان تا ۴۵,۳۱۰ یورو در لوکزامبورگ در اتحادیه اروپا در سال ۲۰۲۲ متغیر بود. متوسط درآمد قابل تصرف برای اتحادیه اروپا به عنوان یک کل ۱۹,۰۸۳ یورو بود.
این رقم در پنج کشور، یعنی سوئیس (۴۴،۷۵۳ یورو)، ایسلند (۳۹،۹۱۸ یورو)، نروژ (۳۹،۲۰۶ یورو) و بریتانیا (۳۷،۹۳۴ یورو)، علاوه بر لوکزامبورگ، بالاتر از ۳۵ هزار یورو بود.
این رقم در آلمان ۲۵ هزار یورو و در فرانسه ۲۳۰۵۳ یورو بود.
شاید تعجب‌آور نباشد که متوسط درآمد قابل تصرف به یورو در کشورهای نامزد اتحادیه اروپا به میزان قابل توجهی کمتر بود؛ سه هزار یورو در آلبانی، ترکیه و مقدونیه شمالی.
درصد تغییر در کشورهایی که متوسط درآمد قابل تصرف بالاتر از میانگین اتحادیه اروپا بود، حرکت بسیار کمی داشت، مانند یک درصد در سوئیس، ۲ درصد در نروژ و پنج درصد در فرانسه و سوئد.
۲۱۷