به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری برگزیده های ایران، ۲۱ تیر ماه ۱۴۰۲ مصادف با ۱۲ جولای، روز جهانی بدون پلاستیک است. این رویداد به افزایش آگاهی مردم در سراسر جهان درباره مشکلات زیست محیطی ناشی از استفاده بیش از حد کیسه‌های پلاستیکی می‌پردازد و آنها را به کاهش مصرف آنها تشویق می‌کند.
روز جهانی بدون کیسه پلاستیکی در سال ۲۰۰۹ با برگزاری رویداد «زباله صفر» آغاز شد و سال‌ها به شکل یک جنبش جهانی توسعه یافت.
رویدادهای مختلفی در سراسر جهان برای یادآوری این روز برگزار می‌شود که این رویدادها شامل کمپین‌های آگاهی بخشی، نمایشگاه‌ها، سخنرانی‌ها، کارگاه‌ها و فعالیت‌های دیگری است که به افزایش آگاهی جامعه و ترویج استفاده از جایگزین‌های قابل تجدیدپذیر برای کیسه‌های پلاستیکی می‌پردازد.
در این باره، الهه موحدی؛ کارشناس محیط زیست به برگزیده های ایران گفت: آمارها حاکی از این است از سال ۱۹۵۰ تاکنون بیش از ۸ میلیارد تن پلاستیک در دنیا تولید شده است. این آمار در سال‌های اولیه به میزان یک و نیم میلیون تن در سال و در حال حاضر نزدیک به ۴۰۰ میلیون تن در سال رسیده که یک رشد خیره کننده و بسیار فزاینده داشته است.
وی ادامه داد: متأسفانه کشور ما به‌عنوان هفدهمین تولیدکننده بزرگ پلاستیک در دنیا محسوب می‌شود در بخش بسته‌بندی پلاستیکی مواد مختلف هم در مرتبه دوم قرار دارد. متأسفانه تنها کمتر از ۱۰ درصد پلاستیک‌ها بازیافت می‌شوند؛ فرآیند بازیافت پلاستیک پیچیده است و نسبت به حذف کامل آن سیار سخت است.
این کارشناس درباره دلایل بازیافت نشدن پلاستیک‌ها در کشورمان توضیح داد: به دلیل عدم تفکیک زباله از مبدأ، پلاستیک‌های قابل بازیافت با سایر زباله‌ها از جمله پسماندهای فسادپذیر و پسماندهای غذایی ترکیب شده و دسترسی به آنها به شکلی که تمیز و قابل بازیافت باشند, دشوار می‌شود البته بخشی از این مواد در محل‌های دفن از سایر زباله جداسازی و به چرخه بازیافت می‌روند.
موحدی تأکید کرد: مثلاً در شهر تهران تنها ۱۵ تا ۲۰ درصد از پسماندهای پلاستیکی قابل بازیافت, بازیافت می‌شوند و ۸۰ درصد دیگر همراه با سایر زباله‌ها معدوم می‌شوند اما اگر تفکیک به درستی انجام شود این مواد نیز قابل بازیافت خواهند بود.
وی بیان کرد: مسئولیت مهم تفکیک از مبدا هم به عهده شهرداری‌ها و هم نیازمند همراهی مردم است و این مورد جدای از یکدیگر نیستند. در مواردی می‌بینیم که مردم زباله‌های خود را به صورت تفکیک شده در کنار و داخل سطل‌های زباله قرار می‌دهند اما زمانی که ماشین‌های حمل پسماند می‌رسند، بدون توجه به این جداسازی، پسماندهای خشک و تر را بدون جداسازی حمل می‌کنند.
کارشناس محیط زیست تأکید کرد: به تازگی شهرداری تهران اپلیکیشن نوماند را طراحی کرده است؛ به این شکل شما زباله‌های بازیافتی خود را جدا کرده و از طریق اپلیکیشن با خودرو شهرداری هماهنگ می‌کنید که چه روز و چه ساعتی بیایند و زباله شما را بگیرد. آنها در ساعت تعیین شده توسط شهروندان به محل می‌آیند، زباله را می‌گیرند و در ازای آن مبلغ نقدی و یا یک کارت که قابلیت شارژ شدن دارد را به شما می‌دهند.
موحدی افزود: تجربه نشان داده که مردم ما رغبتی به این مدل برنامه‌ها نشان نمی‌دهند اما اگر بتوانیم به خوبی فرهنگ‌سازی کرده و مزایای این طرح را به آنها نشان دهیم، آنگاه با این طرح همراهی خواهند کرد.
وی در پایان گفت: در سال‌های اخیر شعارهایی از جمله تولید پلاستیک صفر و یا جهان بدون پلاستیک مطرح شده که از نظر بنده تنها در حد همان شعار می‌ماند، چرا که امکان تولید بسیاری از مواد و وسایل بدون پلاستیک ممکن نیست حتی زمانی که شما برای خرید محصولاتی مانند مایع ظرفشویی یا شکلات به جای اینکه از فروشنده کیسه پلاستیک بگیرید، با خود کیسه پارچه‌ای می‌برید، بازهم محصولی که خریده‌اید درون یک بسته‌بندی پلاستیکی است. در نتیجه رسیدن به پلاستیک صفر ممکن نیست. لذا موضوع مهم‌تر مدیریت درست این پلاستیک و بازیافت آن است که باید مورد توجه جهان قرار بگیرد.
/