به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری برگزیده های ایران، حجت‌الاسلام دکتر امیرمحسن عرفان کارشناس تاریخ و تمدن اسلامی و نویسنده کتاب «رسانه و آموزه مهدویت» طی سلسله یادداشت‌هایی به تبیین ابعاد فرهنگی زیارت اربعین پرداخت. «پیاده‌روی اربعین و پیوند پایدار میان ملت ایران و عراق» عنوان یادداشت پنجم این کارشناس تاریخ تمدن است که در ادامه می‌خوانید.
پیاده‌روی اربعین بر محور محبت ولیّ خدا شکل می‌گیرد. افرادی که در این پیاده‌روی شرکت می‌کنند، بر اساس محبت به امام حسین علیه‌السلام حضور پیدا می‌کنند. محور محبت دلیل اصلی دوست داشتن در پیاده‌روی اربعین است، زیرا این محبت ناشی از عوامل فرامادی و معنوی است. این محبت پایدار است، چرا که امیرالمؤمنین امام علی علیه‌السلام می‌فرماید: اگر محبت برای خدا باشد، این پیوند نزدیک‌ترین پیوند است.
پیاده‌روی اربعین از این جهت مهم است که صدها هزار نفر را در زمان و مکان واحد گرد هم می‌آورد. علت اصلی این گردهمایی، محبت به امام حسین علیه‌السلام است. پیوند میان امام و امت محکم‌ترین پیوند است. ما باید توجه داشته باشیم که اگر می‌خواهیم این پیوند میان امام و امت حفظ شود، خود امت نیز باید به یک جمعیت و امت واقعی تبدیل شوند و پیوند میان شیعیان و کسانی که در جبهه حق حضور دارند، پایدار و محکم باشد. این پیوند باید مبتنی بر عوامل فرامادی و معنوی باشد تا پایدار بماند.
به همین دلیل معتقدیم که پیاده‌روی اربعین مهم‌ترین میدان اجتماعی برای تعمیق و تحکیم پیوند میان ملت ایران و عراق است. با این حال، این محبت و پیوند میان ملت ایران و عراق باید حداقل چهار ویژگی داشته باشد:
محبت مسئولانه:
پیوند میان ملت عراق و ایران که کانون اولیه و میدان آن پیاده‌روی اربعین است، باید محبتی مسئولانه باشد. این به معنای آن است که هر یک از ملت‌ها خود را در قبال دیگری مسئول بدانند. امام رضا علیه‌السلام در توصیف «امام» می‌فرماید «الوالِدُ الشَّفیقُ وَ الأَخُ الشَّقیقُ»؛ امام پدر دلسوز و برادر فداکار است. محبت امام به امت در پیاده‌روی اربعین تجلی می‌یابد و محبین اهل بیت علیهم‌السلام باید در این مسیر محبتی هدایتگرایانه و مسئولانه داشته باشند. این مسئولیت‌پذیری در میدان اجتماعی اربعین به تعمیق پیوند میان دو ملت کمک می‌کند.
محبت مستمرانه:
محبتی که در اربعین شکل می‌گیرد، نباید محدود به چند روز و فصلی باشد. این رفتارهای مبتنی بر عشق به ولیّ خدا که در خدمت به زائران امام حسین علیه‌السلام تجلی می‌یابد، باید توسعه یابد و در طول سال نیز ادامه یابد. این استمرار محبت به پیوند میان ملت ایران و عراق کمک شایانی خواهد کرد.
محبت مشفقانه:
محبت مشفقانه که در پیاده‌روی اربعین مشاهده می‌شود، محبتی همراه با گذشت و ایثار است. این محبت باید فراتر از اربعین و در سطح ملی دیده شود. در اربعین، محبت از هر گونه تعصب قومی، زبانی، ملیتی و مذهبی فراتر می‌رود و دلسوزانه به خدمت زائران می‌پردازد. میزبانان در پیاده‌روی اربعین مصداق آیه «وَ یُطْعِمُونَ الطَّعَامَ عَلَىٰ حُبِّهِ» هستند؛ آنها با وجود نیاز خود، از نیازشان چشم‌پوشی می‌کنند و هر آنچه دارند را در خدمت زائران قرار می‌دهند. این محبت مشفقانه نباید محدود به اربعین امام حسین علیه‌السلام باشد و باید در تعامل دو ملت به شکلی پایدار دیده شود.
محبت خالصانه:
آنچه که در پیاده‌روی اربعین مشهود است، محبت خالصانه است. موکب‌ها و میزبانان بدون حساب و کتاب و بدون چشم‌داشت مادی، با تحمل سختی‌ها به زائران خدمت می‌کنند. این محبت خالصانه اگر در سطح ملی نیز دیده شود، به پیوند پایدار میان دو ملت ایران و عراق کمک کرده و می‌تواند الگویی برای تعامل در جهان اسلام باشد.
در نهایت، معتقدیم که محبت در پیاده‌روی اربعین باید مسئولانه، مستمرانه، مشفقانه و خالصانه باشد. اگر این محبت به زمان و مکان خاصی محدود نشود و در سطوح ملی نیز تعمیق یابد، به پیوند پایدار میان ملت ایران و عراق کمک خواهد کرد.
انتهای‌پیام/