طی روزهای اخیر اخبار متناقضی از اقدامات دولت و بخش خصوصی در حوزه تامین مسکن ارزان قیمت یا همان کوچک متراژ شنیده می‌شود.
، شروع این تناقض از تکذیب ساخت مسکن ۲۵ متری توسط دولت بوده و در ادامه به انتشار مصاحبه‌ای از مدیرعامل یک اتحادیه‌های فعال در حوزه عمران رسید. به گفته وی، این اتحادیه اقدام به ساخت مسکن ۲۵ متری خواهد کرد. اگرچه مدیرعامل این اتحادیه در مواجهه با واکنش تند و مخالفت شدید دولت و شهرداری و سایر نهادهای متولی بخش مسکن ناچار به چرخشی ناگهانی شده و عنوان طرح را از مسکن کوچک متراژ با هدف خانه‌دار کردن جوانان و اقشار کم برخوردار، به هتل آپارتمان تغییر داد، اما هنوز مشخص نیست آیا دولت و نهادهای دیگر به جز مخالفت و تکذیبیه و ممانعت، تصمیم به ساخت مسکن و یا کنترل و کاهش قیمت آن دارند یا نه!
وعده جدید وزیر راه برای کاهش قیمت مسکن/ بذرپاش: در کاهش قیمت سیمان و فولاد مصر هستیم و شوخی نداریم
به تازگی مهرداد بذرپاش وزیر راه و شهرسازی نیز در همین خصوص به یکی از خبرگزاری ها گفته است: عرضه مسکن استیجاری را می‌توان با مدل نهضت ملی مسکن انجام داد و مسکن ۲۵ متری نیاز بازار را پاسخ نمی‌دهد. مسکن ۲۵ متری اصلا در دستور کار ما نبوده و نیست؛ ضرورتی هم فعلا ندارد.
ساخت ۴ میلیون مسکن در حال حاضر در چه مرحله‌ای قرار دارد؟
فارغ از در نظر گرفتن اهداف این اتحادیه در معرفی طرح مسکن ۲۵ متری یا همان هتل آپارتمان و ایرادات بسیار جدی که به آن وارد است، باید این سوال را مطرح کرد که با گذشت نزدیک به دو سال از روی کار آمدن دولت سیزدهم، مهمترین شعار این دولت که ساخت ۴ میلیون مسکن طی ۴ سال بود در حال حاضر در چه مرحله‌ای قرار دارد؟
متاسفانه دولت سیزدهم با دلایل موجه یا غیر موجه تاکنون هیچ توفیقی در اجرای این شعار خود نداشته و قیمت مسکن طی دو سال گذشته چه در بخش خرید چه رهن و اجاره افزایش سرسام آوری داشته است، به طوری که تامین مسکن تقریبا تمام درآمد سرپرست خانوارهای متوسط و ضعیف را به خود اختصاص داده است.
کوبیدن دولت بر طبل حذف یارانه‌های پنهان تولید و افزایش مالیات
یکی از مهمترین اشکالات وارده به دولت سیزدهم در خصوص تامین مسکن این است که با وجود هشدار اغلب کارشناسان به تاثیر نرخ دلار در قیمت نهاده‌های تولید مسکن، هیچ اقدامی برای کنترل نرخ دلار با هدف کاهش قیمت نهاده‌های تولید مسکن نداشته و از سوی دیگر بر طبل حذف یارانه‌های پنهان تولید و افزایش مالیات می‌کوبد.
این اقدامات در کنار عدم برنامه‌ریزی صحیح برای افزایش تولید مسکن که مهمترین راه برای ایجاد تعادل بین عرضه و تقاضا است، توان بخش عمومی و ضعیف جامعه برای تامین مسکن را به صفر و یا زیر صفر رسانده است.
افزایش چند صد درصدی قیمت زمین و نهاده‌های تولید تنها بخش واسطه‌گری مسکن را به سودهای هنگفتی رسانده و باعث شده است در این فضای آشفته هر دو طرف معاملات مسکن، (خریدار و فروشنده و یا مالک و مستاجر) به انتظار کاهش قیمت مانده و در نهایت بازار مسکن که در اصل بخش اعظم گردش مالی اقتصاد کشور و یا پیشران اقتصاد است به رکود عمیق فرو برود.
از سوی دیگر تحقق شعار سال که توسط رهبر معظم انقلاب به رفع موانع تولید اختصاص یافته به طور کل در شش ماه نخست امسال نادیده گرفته شده است.
در گوشه کنار پایتخت طرح‌های کوچک و بزرگی برای ساخت مسکن توسط سازندگان بخش خصوصی کلید می‌خورد، اما برخورد دوگانه دولت با این سازندگان و ایجاد موانعی عجیب و غریب تولید مسکن توسط سازندگان بخش خصوصی را نیز با مشکلاتی مواجه کرده است.
اما ناگفته نماند در کنار تعلل دولت در ساخت و تحویل مسکن به اقشار مختلف جامعه، فضا در بازار پُرتقاضای مسکن بیش از گذشته ملتهب‌تر شده است.
دفاع تمام قد مدیرعامل از طرح مسکن ۲۵ متری
اما خشایار باقرپور مدیرعامل اتحادیه تعاونی‌های عمرانی شهر تهران با دفاع از این طرح به چند سوال چالشی پاسخ داد که درادامه می‌خوانید.
*ساخت مسکن‌های ۲۵ متری آیا در حال اجرا است؟ با اجرای این طرح چقدر بازار مسکن تحت تأثیر قرار خواهد گرفت؟
– نزدیک به دو سال و نیم روی این طرح کار مطالعاتی انجام شده و الگوهایی که در سایر کشورها اجرایی شده بود را بررسی کردیم. تحقیقات میدانی نسبت به اقبال عمومی جامعه انجام شده است و در عین حال قوانین، آئین نامه‌ها، بخشنامه‌ها و دستورالعمل‌ها را مطالعه تطبیقی کردیم تا بتوانیم به این الگو، مدل و طرح دست پیدا کنیم؛ بنابراین کاری نیست که از یکی دو ماه پیش شروع شده و خلق الساعه و لحظه‌ای باشد.
در این طرح ما نباید از ظرفیت‌ها و تمرکز بخش دولتی (که به شدت درگیر نهضت ملی مسکن و هدف تولید ۴ میلیون واحد دولت هستند) استفاده کنیم و چیزی را اشغال کنیم، چون این طرح هیچ ارتباطی به طرح‌های دولتی ندارد و جزو طرح‌های نوآورانه است. طرح ساخت مسکن‌های ۲۵ متری از دل خود اتحادیه بیرون آمده و قصد نداشتیم منابع بانکی و اراضی دولتی را طلب کنیم؛ بنابراین وارد تعامل، مذاکره و تنظیم پیش قراردادهایی با بخش‌های غیردولتی شدیم که در آینده این قراردادها به امضاء می‌رسد.
سوداگری از بازار مسکن رخت برمی‌بندد؟
* اجرای طرح مسکن‌های ۲۵ متری تا چه میزان، سوداگری در بازار مسکن را کاهش می‌دهد؟
– بخشی از جامعه که هدف این طرح است، جوانان هستند که امیدواریم این طرح کمک کند تا آنها در یک منزل غیراستیجاری زندگی‌های خود را شروع کنند و شرایط ازدواج برایشان فراهم شود. جوانان چشم انتظار هستند این طرح زودتر اجرایی شود و ما هم برای آنان این کار را انجام می‌دهیم.
هدف ما از اجرای این طرح تأمین مسکن جوانان بوده و امیدواریم با کوتاه شدن دوره انتظار خانه دار شدن برای جوانان و زوج‌های خانه اولی، بتوانیم قیمت‌های بازار را تا حد زیادی بشکنیم و به تاسی از آن سوداگری‌ها، سفته بازی ها و سوءاستفاده‌هایی که توسط بخش سرمایه‌ای بازار مسکن از جامعه می‌شود تا حد زیادی کنترل شود.
البته پایلوت این طرح در تهران و البرز ۳۰ تا ۴۰ هزار واحد است و حجم بالایی ندارد، اما می‌توان به تأثیرگذاری آن در بازار امیدوار بود.
۲۱۷