حرف‌های تکان دهنده پرویز پرستویی درباره بی‌شناسنامه‌های ایرانی در جشن روز سینما

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری برگزیده های ایران، همزمان با روز ملی سینما، جشن سینما با حضور هنرمندان در موزه سینما برگزار شد. در این مراسم چهره هایی نظیر رائد فریدزاده، منوچهر شاهسواری، محمدمهدی عسگرپور، بهروز شعیبی، علی دهکردی، پرویز پرستویی، رضا کیانیان، کمال تبریزی، کیانوش عیاری، حامد بهداد، پژمان بازغی، ستاره اسکندری، شبنم مقدمی، آزاده صمدی و … حضور داشتند. 

در ابتدای برنامه همایون اسعدیان رئیس خانه سینما دعوت شد. او ضمن گرامیداشت روز ملی سینما گفت: متأسفیم که به خاطر محدودیت زمان و مکان نتوانستیم در خدمت همه همکاران‌مان باشیم. این یک جشن نیست، بلکه بزرگداشت سینمای ملی ایران است. بزرگداشت ستایش قصه‌های ماندگار است. جمله تکراری است که میگویم حالمان بد است و حتی شاید تکرار آن هم ملال‌آور باشد اما امیدوارم بتوانیم روزی با دل شاد، جشن روز سینما را در کنار همه همکاران خود بگیریم.

وی ادامه داد: سینمای ایران، مستند، فیلم کوتاه، انیمیشن و … در همه شادی‌ها و غم مردم ایران همراهشان بودند؛ در دفاع مقدس این سینما در سنگرها بوده است؛ بنابراین این سینما، سینمای مردم است و برای مردم باقی خواهند ماند. بزرگان سینما ایران از مهرجویی تا ناصر تقوایی و کیمیایی و رخشان بنی اعتماد و همه و همه همواره دغدغه مردم را داشته و هشدار دادند اما همواره با انگ سیاه‌نمایی روبه رو شدند. اینها دلسوزترین دلسوزان این آب و خاک هستند و افتخار می‌کنم که عضو کوچکی از این سینما هستم. 

او با اشاره به اینکه باید دریچه‌ای نو رو به آینده بگشاییم و راه پرنوری را باز کنیم، خاطرنشان کرد: طی جنگ ۱۲ روزه، بیش از هزاران تن از عزیزان هم وطن را از دست دادیم. به روح پرفتوح‌شان درود می‌فرستم. در این ۱۲ روز، همه شوکه شدند، از مردم تا مسئولین؛ اما نگرانیم. مردم وظیفه خود را انجام دادند؛ اما مسئولین چه؟ شاید اگر در بر همان پاشنه بچرخد، بار دیگر، جور دیگری شوکه شویم. در این جنگ مردم ما ایستادند و می‌دانستند تسلیم در برابر متجاوز، آزادی و رهایی نمی‌آورد. چیزی که در این ۱۲ روز مردم را با عقاید مختلف پیوند داد، «ایران»، سرزمین مادری ما بود.

اسعدیان بیان کرد: سرود «ای ایران» ۸۰ سال عمر دارد و به گونه‌ای غیر رسمی سرود ملی ایران است، چون در آن نه از پادشاهی تمجید می‌شود و نه ایدیولوژی خاصی بیان می‌گردد. استاد ناصر تقوایی هم فیلمی به همین نام ساخت و شاید می‌خواست چیزی را به ما یادآوری کند؛ امیدوارم متوجه شده باشیم.

در ادامه این مراسم قطعاتی از موسیقی متن فیلم‌های تاریخ سینمای ایران، فیلم «قیصر» و «ترن» به صورت زنده اجرا شد و پس از آن رضا کیانیان صحبت کرد. 

کیانیان ضمن گرامیداشت روز ملی سینما گفت: سینمای ایران ۴۰ سال بیشتر است که بر شانه‌های زخمی عشق مرهم می‌گذارد و به سودای آن روزیست که دیگر عشق را، نور را، شوق را و خدا را در پستوی خانه پنهان نکند. 

حامد بهداد نیز در این مراسم گفت: سینمای ایران در طول حیات خود چون دیده‌بانی همواره بیدار، عرصه‌های حیات اجتماعی را رصد کرده و کوشیده سالها همچون دریای خروشان در میان جوامع بیدار کانون‌های آسیب و خطر را تشخیص دهد؛ بدون بیم از برچسب زنی‌های مرسوم و اتهام سیاه‌نمایی به فقر، فساد، تبعیض و تقسیم مردم به خودی و غیر خودی، سوءاستفاده از قدرت، نقض قوانین جنس دوم شمردن زنان، دوگانه سازی از ایران و اسلام پرداخته و هشدار و هشدار داده است از کوچکترین روزن‌ها و با روشن‌ترین کلام، کجراها را برشمرده است؛ شاید گوش شنوایی باشد.

تقدیر از دو چهره سینمایی

در بخش دیگری از این مراسم نوبت به تقدیر از دو چهره سینمای ایران رسید. علی دهکردی، پژمان بازغی و شبنم مقدمی برای این بخش روی صحنه حاضر شدند.

نخستین گرامیداشت اختصاص به ستاره اسکندری داشت. او بعد از این مراسم تقدیر گفت: تبریک میگویم؛ روز سینما داریم اما دل همه ما برای سینمای متفکر و مستقل تنگ شده است. در این سه سال من هیچ کاری نکردم به جز آن چیزی که در فرهنگ‌مان داشتیم و در جنگ نیز نمونه‌ای از آن را دیدیم. 

وی ادامه داد: باید بگویم که تاریخ سینمای ایران همیشه بعد از اینکه حذف می‌کند، بعدش به آن حذف شده افتخار می‌کند. متاسفم که برخی از دوستانم حذف شدند و اینجا نیستند. من امیدوارم سیاستگذاران برای سینماگرانی که با مسائل امنیتی دست و پنجه نرم می‌کنند، چاره‌ای کند. برای کسانی که دگرگونه فکر میکنند‌. هنوز امیدوارم که سیاستگذاران چاره کند. همچنین امیدوارم کسی در حصر نباشد و همه بتوانند کار کنند. همه ما یک فصل مشترک داریم و آنهم سینما است.

پژمان بازغی نیز در این بخش گفت: خانم اسکندری در ۳ سال گذشته بسیار زحمت کشیدند. البته رامبد جوان و شهاب حسینی نیز بسیار زحمت کشیدند و واقعا جای تقدیر دارد. در ادامه حرف‌های خانم اسکندری یک جمله میگویم و آن هم این است که همه ما یک فصل مشترک داریم که نامش «ایران» است.

کمال تبریزی دیگر سخنران این مراسم بود. او گفت: یاد حادثه‌ای در دوران کاری‌ام افتادم؛ خاطرم هست یک زمانی می‌خواستند در خانه سینما را ببندند، آن را تعطیل کنند و اساسا آن را نادیده بگیرند. خوشحالم که یک همدلی در بین اهالی سینما شکل گرفت و مانع از این اتفاق شد‌. به نظرم این همدلی همیشه بین اهالی سینما وجود داشته است و امیدوارم که روزی برسد که همه به این سینما افتخار کنند.

در بخش دیگری از مراسم، دومین تقدیر از هنرمندان به مناسبت روز سینما با حضور رائد فریدزاده، منوچهر شاهسواری و محمدمهدی عسگرپور انجام شد. در این بخش، از پرویز پرستویی تقدیر به عمل آمد.

پرستویی در سخنانی گفت: عرض سلام و ارادت به شما دارم و روز سینما را تبریک میگویم. همین طور از همایون اسعدیان تشکر میکنم که این مراسم را ترتیب داد. در پایان هم میخواهم به عنوان عضوی از خانه سینما توصیه‌ای به بعضی از اهالی سینما بکنم؛ از ابتدای مجلس فیلم‌هایی نمایش داده شد که ما دیگر متاسفانه آنها را نمی‌بینیم. بد نیست خواهش و توصیه بکنم به کسانی که سهمی به مردم دارند و بگویم قدر مردم را فراموش کرده‌اند. 

وی ادامه داد: از برگزار کنندگان این مراسم صمیمانه سپاسگزارم که در روز ملی سینما این افتخار نصیب من شد؛ این برای من نه تنها یک تقدیر، بلکه یک یادآوریست که سینما فقط تصویر و قصه نیست؛ سینما آینه‌ایست که مردم در آن خودشان را می‌بینند، آرزوهایشان را می‌بینند، امید پیدا می‌کنند؛ پس سینما یعنی امید، یعنی احترام به مخاطب؛ آرزو دارم فیلم‌های ما همیشه در کنار سرگرمی، احترام به شهود مخاطب را نیز حفظ کند. اگر قدم‌های کوچک اجتماعی توانسته ذره‌ای شادی یا آرامش به دل‌های خسته مردمان محروم مناطق سرزمینمان که حتی با سیلی هم نمی‌توانند صورت رنج کشیده خود را سرخ نگه دارند، برایم افتخار بزرگیست. باور دارم هنر و سینما وقتی ارزش پیدا می‌کند که برای مردم و در کنار مردم باشد؛ امیدوارم سینمای ما مثل مردم شریف و بزرگش همیشه چراغش روشن بماند. می‌خواهم بگویم که هنرمند دشمن نیست، جای هنرمند در بند نیست؛ انشاءالله که همه هنرمندان دربند بیرون بیایند و در عرصه هنر و فرهنگ در میدان سینما فعال باشند

او با اشاره به فعالیت های این روزهای خود گفت: در راستای فعالیت‌هایی که بنده در خدمت رسول خادم هستم و نزدیک به ۶ سال است که در این زمینه کار می‌کنیم؛ می‌خواهم یک خاطره برای شما تعریف کنم. همه شما عزیزان، بنده را به اسم کوچیک و فامیلی می‌شناسید؛ ولی من و رسول خادم افتخار می‌کنیم که در مناطق محروم سیستان و بلوچستان خراسان رضوی و اقصی نقاط مناطق محروم کشورمان ما رو به اسم کوچک می‌شناسند اما نمی‌دانند ما چه کسی هستیم، چرا که نه نه رادیو دارند، نه تلویزیون و هیچ چیز دیگری. ما خدمتگزار این خانواده‌ها هستیم. امروز آقای ربیعی در این جمع هستند و میخواهم خواهشی از ایشان در مورد این خانواده‌ها بکنم. مدرسه‌ای در سیستان و بلوچستان داریم که صفر تا صد هزینه‌اش با موسسه خادمین حضرت علی آن ابی طالب است و همه بچه‌های این مدرسه بدون شناسنامه هستند. 

پرستویی با نقل یک خاطره صحبت های خود را ادامه داد: یک روز مدیر مدرسه پیش من آمد و گفت که می‌توانیم یک افطاری در مدرسه بدهیم؛ گفتم ایرادی ندارد؛ گفت هزینه دارد؛ گفتم بدهید، گفت می‌خواهیم شام هم بدهیم؛ خلاصه هزینه‌اش پرداخت شد و مراسم را برگزار کردند. ماجرا گذشت و دفعه بعد که برای سرکشی به مدرسه رفتیم، به من گفت که ای کاش موقعی که ما افطاری را داریم شما هم بودید و تماشا می‌کردید؛ وقتی سفره را پهن کردیم، بچه‌ها با چه ولعی افطاری کردند. چرا که اینها تاکنون نه خامه خورده بودند، نه کره خورده بودند و نه زولبیا بامیه؛ چرا که اصلا پول ندارند که چنین چیزی بخورند. بهشان گفتیم کم بخورید شام هم داریم. گفتند ما به این غذا لب نمی‌زنیم و به خانه می‌بریم، چرا که خانواده‌های ما مدت هاست که گوشت نخوردند. این خانواده ها در واقع فاقد هویت رسمی هستند؛ یعنی شناسنامه ندارند و تعدادشان هم کم نیست و خواهشم این است که ترتیبی اتخاذ بشود که این خانواده‌ها هویت رسمی پیدا کنند. آنها متعلق به همین آب و خاک هستند، نه اتباع افغانستانی هستند و نه پاکستانی. این تقاضای من از طرف تمام این مردم محرومی است که بعضاً علف می‌خورند. 

شاید باورتون نشود که این خانواده‌ها علف می‌خورند. یعنی زیراندازشان علف است، رواندازشان علف است و غذایشان نیز علف کوهی است. چرا که هیچ چیز ندارند. همه ما اکنون یک کارت عابر بانک همراه مان داریم که برای خرید استفاده می‌کنیم اما آنان کارت ندارند، چرا که هویت رسمی ندارند. هر دفعه که به آنجا می‌رویم، پول نقد می‌بریم که بهشان بدهیم. چرا که آنان با همین پول می‌روند نان خشک زیرسبدها را با روغن مانده زیر سینی فلافل که اگر دور ریخته شود، پول نقد می‌دهند و می‌خرند. این اتفاق در شرایطی است که ما در مملکتی زندگی میکنیم که سراسر ثروت است. امیدوارم مسئولین فکری بکنند.

در ادامه این مراسم نیز آزاده صمدی صحبت کرد؛ بهرام عظیمی از سینمای انیمیشن گفت و امیر شهاب رضویان نیز درباره فیلم کوتاه صحبت کرد. 

عظیمی گفت: یاد اسفندیار احمدیه را گرامی می‌دارم که متولد سال ۱۳۰۷ بود و انیمیشن ایران مدیون ایشان است؛ او پدر انیمیشن ایران است. چه قدر افتخار آمیز است که در سال ۲۰۲۳ انیمیشن کوتاه ما نامزد اسکار بود و در سال ۲۰۲۵ هم انیمیشن در سایه سرو موفق به دریافت جایزه اسکار شد. برای همه نوه و نتیجه‌های آقای احمدیه که این روزها جایزه میگیرند بسیار خوشحالم.

امیر شهاب رضویان نیز ضمن درخواست برای برگزاری مراسم بزرگداشت برای رضا مجاوری گفت: سالانه ۵ هزار فیلم در سینمای کوتاه ایران ساخته می‌شود و خیلی از آنها تحت حمایت دولت نیست. اما آیینه صادقی از جامعه ایرانی هستند. چرا که بسیاری از این فیلم‌ها توسط همین دختران و پسران جوان دانشجو فیلمسازی ساخته می‌شود و خیلی از آنها نیازمند پروانه نمایش نیستند.

در پایان نیز شهرام درخشان درباره ضرورت توجه به سینمای مستند گفت.

/