به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری برگزیده های ایران، «حظ کردیم و افسوس خوردیم» گزارشی است از سفر دو جوان قاجاری که در سفر اول مظفرالدین شاه به فرنگ همراه او بوده‌اند. جوانانی که اگرچه نسبت نزدیکی با شاه داشتند، اما با حفظ فاصله از او تلاش کردند تا به تنهایی این دنیای تازه را کشف کنند.
دوستعلی خان معیرالممالک و میرزاحسن خان مستوفی‌الممالک که بعدها چهره‌های مهمی در تاریخ فرهنگی و سیاسی ایران شدند، بخشی از خاطرات سفرشان را در قالب سفرنامه‌‌هایی در دو سوی یک دفترچه نوشتند. تعدادی از عکس‌های دیده‌نشده مسافران جوان فرنگ و همچنین مظفرالدین شاه قاجار نیز ضمیمه سفرنامه‌ها شده است. برای کامل‌‌تر شدن کتاب نامه‌هایی از این سفر و همچنین گزارشی از یک نشریه فرانسوی نیز از میان انبوه اسناد و عکس‌های به جا مانده از خاندان معیرالممالک انتخاب و برای نخستین بار منتشر شده‌اند.
میرزا حسن خان مستوفی‌الممالک، نویسنده سفرنامه اول کتاب، فرزند میرزا یوسف‌خان مستوفی‌الممالک بود. مستوفی در جوانی با عصمت‌الملوک، نوه ناصرالدین شاه و دختر امیر دوست‌محمدخان معیرالممالک ازدواج کرد. او پس از پایان سفرش و بازگشت به ایران به عنوان وزیر جنگ به مجلس معرفی شد و بعدها و در دوره سلطنت محمدعلی شاه و احمد شاه قاجار بارها به وزارت جنگ، وزارت مالیه و ریاست وزرا منصوب شد. مستوفی در آغاز جنگ جهانی اول ریاست دولت را بر عهده داشت و بی‌طرفی ایران را در این جنگ اعلام کرد. او دوبار به نمایندگی مجلس شورای ملی انتخاب شد و در دوره حکومت رضا شاه پهلوی نیز سه دوره ریاست دولت را بر عهده گرفت.
نویسنده دوم این سفرنامه دوستعلی‌خان معیرالممالک، فرزند دوست‌محمدخان و نوه ناصرالدین شاه قاجار بود. او با دختر علی‌اصغر خان امین‌السلطان، صدراعظم وقت ناصرالدین شاه و دوست نزدیک پدرش، ازدواج کرد. دوستعلی خان در دوره صدارت امین‌السلطان منصب وزارت مخزن نظام یا سررشته‌داری قوای نظامی را بر عهده گرفت و محاسبه اموال و خرید و فروش مایحتاج وزارت جنگ را به او سپردند. معیرالممالک به خاطر اتفاقاتی از مناصب دولتی کناره‌گیری کرد و مشغول نقاشی، شکار، پرورش ماکیان و تشکیل محافل تفریحی و فرهنگی شد. از دیگر کارهای او نوشتن خاطراتش از دوران ناصرالدین شاه بود. کتاب‌های «رجال عصر ناصری»، «یادداشت‌هایی از زندگانی خصوصی ناصرالدین شاه» و «وقایع‌الزمان» از آثار اوست.
انتشارات اطراف این کتاب را به کوشش فاطمه معزی و پدرام خسرونژاد در ۱۸۴ صفحه به قیمت ۱۹۷ هزار تومان منتشر و روانه بازار نشر کرده است.
/