غزال زیاری_ همه ما می‌دانیم که نهنگ آبی با ۳۰ متر طول و وزنی در حدود ۲۰۰ تن، بزرگ‌ترین پستاندار تاریخ و به‌علاوه عظیم‌ترین حیوانی است که تا به امروز روی کره زمین زندگی کرده؛ اما شاید برایتان این سؤال مطرح شود که بزرگ‌ترین پستانداری که روی سطح زمین راه می‌رفته کدام جانور بوده است؟
در شرایط فعلی، فیل آفریقایی بزرگ‌ترین پستاندار و حیوان خشکی‌زی در کره زمین است که با حدود ۷ متر طول و قدی در حدود ۳.۷ متر، عموماً بین ۴ تا ۷ تن وزن دارد و درعین‌حال در بین پستانداران روی خشکی، سنگین‌ترین مغز و بینی را داراست؛ اما باید بدانید که فیل آفریقایی بزرگ‌ترین پستاندار خشکی تاریخ کره زمین نیست.
این عنوان در اختیار جانور منقرض‌شده‌ای به نام بَلوچی‌دَد یا بلوچ تریوم (Paraceratherium) است که درواقع یک کرگدن عظیم بدون شاخ با گردنی بلند شبیه زرافه بوده. این جانور بیشتر در آسیا و کشورهای چین، مغولستان، قزاقستان و پاکستان زندگی می‌کرده و به دوران الیگوسن و بین ۳۴ تا ۲۳ میلیون سال پیش برمی‌گردد. این در حالی است که بزرگ‌ترین کرگدن امروزی دنیا، کرگدن سفید جنوبی است که طولش حداکثر ۴.۲ مترو ارتفاعش به ۱.۸۵ متر و وزنش به ۳.۶ تن می‌رسد.
ابعاد بَلوچی‌دَد چقدر بوده؟
تصور می‌شود که طول بزرگ‌ترین پستاندار خشکی تاریخ، ۷.۴ متر و ارتفاع شانه‌هایش ۴.۸ متر بوده و با این ابعاد، غول‌پیکرترین پستانداری لقب می‌گیرد که تا به امروز روی کره زمین راه رفته است. طبق تخمین‌های انجام شده بعد از بررسی اسکلت نیمه بازسازی شده این جانور در موزه تاریخ طبیعی آمریکا، به نظر می‌رسد که این هیولای ماقبل تاریخ حدود ۱۷ تن وزن داشته؛ یعنی چیزی معادل ۵ برابر وزن کرگدن‌های فعلی.
در سال ۲۰۲۱ بود که گونه جدیدی از این کرگدن غول‌پیکر منقرض شده (با نام علمی Paraceratherium linxiaense)، در تبت کشف شد. قدمت فسیل‌های یافت شده به ۲۶.۵ میلیون سال پیش برمی‌گردد و شامل یک جمجمه کاملاً سالم همراه با فک پایین و ستون مهره‌های جانور دیگری است.
دنگ تائو، نویسنده اصلی مطالعه‌ای در این رابطه، توضیح داد: «طول جمجمه یافت شده بیش از یک متر بود و به‌ندرت دیده می‌شود که یک جمجمه تا این حد سالم بماند.»
البته لازم به ذکر است که درهرحال نمی‌توان با قاطعیت بَلوچی‌دَد را به‌عنوان بزرگ‌ترین پستاندار خشکی نامید؛ چراکه به دلیل ناقص بودن فسیل‌های کشف شده، این امکان وجود ندارد که با قاطعیت گفت که این کرگدن‌های باستانی تا چه اندازه رشد می‌کردند و آیا رقبای سرسخت‌تر و بزرگ‌تر منقرض‌شده‌ای برای کسب این عنوان داشته‌اند یا خیر.
دیگر رقبای بلوچی دد
مثلاً عده‌ای براین باورند که فیل عاج راست (Palaeoloxodon) که بین هفت‌صد هزار تا پنجاه‌هزار سال پیش زندگی می‌کرده، حتی از بَلوچی‌دَد هم بزرگ‌تر بوده و وزنی در حدود ۲۲ تن داشته. البته این تخمین تنها براساس یک قطعه یافت شده از استخوان ران این فیل به عمل آمده و عده‌ای وزن این جانور را کمتر می‌دانند. دیگر برآوردهای انجام شده با اندازه‌گیری استخوان‌های کامل‌تر اندام فیل‌های جوان، وزن حدودی این جانور غول‌پیکر را بین ۱۳ تا ۱۵ تن تخمین می‌زنند.
از سوی دیگر به نظر می‌رسد که ماموت‌هایی به نام Borson’s mastodon که بین ۵ تا ۲.۵ میلیون سال پیش در بخش‌هایی از اوراسیا زندگی می‌کردند، حدود ۱۵ تا ۱۶ تن وزن داشتند و بدین ترتیب کرگدن عظیم‌الجثه ما، یک رقیب سرسخت احتمالی داشته.
البته فارغ از این بحث، هیچ‌یک از این جانوران سنگین‌وزن، به گرد پای بزرگ‌ترین حیوانی که تا به حال روی کره زمین راه رفته، نمی‌رسند. البته که این جانور پستاندار نبوده و پاتاگوتایتان (Patagotitan mayorum) نام داشته که یک ماموت غول‌پیکر بوده و طولش به ۳۷ متر و وزنش معادل ۱۰ فیل آفریقایی بوده است.
منبع: iflscience
۲۲۷۳۲۱