خندیدن چه آسان!

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری برگزیده های ایران، کتاب «خنده‌های زنجبیلی»، اثری طنز با داستان‌های پر کشش و شیرین است که شادی را در کنار تأمل را برای کودکان و نوجوانان به ارمغان می‌آورد. این هفتمین اثر طنز رفیع افتخار است که با تصویرگری مرضیه قائدی برای گروه سنی هشت تا ۱۵ سال منتشر شده است. فرزانه زینلی، فعال حوزه کتاب، در یادداشتی به معرفی این اثر پرداخته و نوشته است:

«به ترک دیوار هم می‌خنده!» هر نوجوانی حتماً در طول زندگی، یکبار مخاطب این جمله بوده؛ وقت‌هایی که در مواجهه با موقعیت‌های به ظاهر ساده، از ته دل خندیده و خنده‌اش هم بند نیامده! آنجا احتمالاً بزرگسالی، با نگاه عاقل اندر سفیه نگاهش کرده و سرش را هم به نشانه تأسف تکان داده!

یکی از نشانه‌های نوجوانی، همین خنده‌های آزادانه و گاهی بی‌دلیل است که از طراوت روح نوجوان نشات می‌گیرد. او سرخوشانه به دنبال چیزی برای خندیدن می‌گردد و البته، خیلی زود هم می‌تواند احساساتش را عوض کند و غمگین بشود. این تغییرات روحی در نوجوان امروز، که با رسانه‌ها به عنوان عوامل تحریک احساسات سروکار دارند، بیشتر هم هست. به هر شکل، همین خنده‌ها می‌تواند پل ارتباطی با نوجوان بسازد.

کتاب‌های طنز از همین جهت برای نوجوانان، اهمیت دارند. داستان‎‌های کوتاه طنز و یا رمان‌های کمدی، فضای شادی را برای نوجوان می‌سازند که هم باعث انس گرفتن او با کتاب می‌شود و هم می‌توان از این طریق، به آموزش غیر مستقیم پرداخت. البته، مسئله سرگرمی هم در ادبیات طنز کودک و نوجوان، مسئله مهمی است که به طور مفصل به آن پرداخته می‌شود؛ در این موضوع، اصل لذت برای مخاطب کودک و نوجوان مطرح است و نویسنده و تولیدکننده اثر، به دنبال آموزش مفهوم نیست.

کتاب «خنده‌های زنجبیلی» یک نمونه خوب از مجموعه داستان‌های کوتاه طنزآمیز است. این کتاب هفت داستان کوتاه دارد که در هر کدام، شخصیت اصلی نوجوانی است که با مسائل روزمره روبرو شده است. در بعضی داستان‌ها رفتار عجیب و غریب والدین، سوژه طنز را فراهم کرده است؛ مثلا در داستان «کنتور دروغ» شاهد دو خانواده هستیم که سعی می‌کنند دارایی‌شان را به رخ هم بکشند. نویسنده به خوبی از مفهوم چشم و هم چشمی برای طراحی یک داستان استفاده کرده است و مخاطب را با داستان ساده اما خنده‌داری همراه کرده است. یا در داستان «پول مردم» نویسنده با استفاده از میل اکثر نوجوانان به بازیگر شدن، داستانی را تعریف کرده است که که در آن یک پسربچه برای نشان دادن خودش به یک کارگردان، از پول‌هایش می‌گذرد.

نویسنده نه تنها از ساخت موقعیت‌های طنز که از دیگر شگردهای طنزپردازی مانند طنز کلامی هم بهره برده است؛ مثلا در داستان «کنتور دروغ» نام بچه‌ها «آقاکوچول و آقا موچول» است. در داستان «قبل از عید» هم نویسنده موقعیت طنزی را ساخته و با بهره گیری از حس مسئولیت پذیری نوجوان، آن را تبدیل به یک داستان واقع‌نمایانه و خواندنی کرده است.

کتاب «خنده‌های زنجبیلی» را نشر جمال در ۸۰ صفحه منتشر کرده و آقای رفیع افتخار نویسندگی آن را بر عهده داشته است. همچنین تصویرگری کتاب که نقش مؤثری در درک طنز داستان‌ها داشته، بر عهده خانم مرضیه قائدی است.

/