آیین رونمایی از آلبوم «ش م س» به آهنگسازی کیخسرو پورناظری و خوانندگی همایون شجریان عصر روز شنبه ۲۴ شهریور با حضور محمدجواد ظریف و زهرا بهروز آذر به عنوان معاونان رئیسجمهور و جمعی از هنرمندان عرصههای مختلف در تالار وحدت تهران برگزار شد.
این آلبوم موسیقی با اشعاری از مولانا و حافظ و با همراهی گروه «تنبور شمس» و روایتی از حفظ ریشههای موسیقایی شامل ۹ قطعه؛ «یارکان»، «امروز»، «تکنوازی تنبور»، «آواز مست و خراب»، «مغانه»، «مردان خدا»، «ای ماه»، «افسانه تنبور» و «افسانه دل» است.
حلقه وصل؛ مدرن شدن در عین وفاداری به اصالتها
محسن سیفی مدیرعامل بانک صادرات ایران در ابتدای این مراسم که اجرای آن بر عهده آوا مشکاتیان (فرزند زندهیاد پرویز مشکاتیان) بود، توضیح داد: بسیار خرسندیم که در آستانه هفتاد و سومین سالروز تأسیس بانک صادرات ایران میتوانیم مسیر جدیدی را در عرصه فرهنگ و هنر تجربه کنیم. ما امسال شاهد رکوردهای تاریخی در حوزههای مختلفی بانکی بودیم که این حرکتها و رکوردهای تاریخی میتواند جایگاه بانک صادرات ایران را به بهترین جایگاهها رهنمون کند. اصلیترین نگاه ما تغییر تفکر ما از یک بانک سنتی به یک بانک مدرن با حفظ اصالتها است.
وی افزود: حلقه وصل همکاری بانک صادرات ایران با همایون شجریان و استاد کیخسرو پورناظری حرکت به سمت مدرن شدن در عین وفاداری به اصالتها است که تصمیم داریم به واسطه آلبوم «ش م س» پلتفرم جدیدی را راهاندازی کنیم که این آلبوم در این پلتفرم شنیدنی میشود. این گامی برای مدرنشدن است که امروز با حضور استاد کیخسرو پورناظری و جناب همایون شجریان گام اجرایی برداشته است. من از این ۲ عزیز ممنونم که پذیرفتند بانک صادرات ایران در کنار آنها باشند و امیدوارم موضوع برگزاری کنسرت این آلبوم هم جنبه عملی پیدا کند و بانک صادرات ایران نیز در این مسیر همراه هنرمندان باشد.
پخش نماهنگ «مردان خدا» یکی از آثار شناخته شده کیخسرو پورناظری با صدای همایون شجریان بخش دیگری از این برنامه را تشکیل میداد.
این قطعه از جمله آثار ماندگار موسیقی ایرانی است که سالها قبل با صدای جلالالدین محمدیان پیش روی مخاطبان قرار گرفته بود.
یک جمع برای معنا بخشی به واژه اقتصاد هنر
یاسر مرادی عضو هیأتمدیره بانک صادرات ایران هم پس از این بخش گفت: من اینجا هستم که به یک پرسش جواب بدهم. اینکه چرا بانک صادرات ایران و چرا حمایت از آلبوم «ش م س»؟ این آلبوم مسیری برای حضور در دنیای پیشرفته تکنولوژی است که آن چنان که باید نتوانسته حال مردم را خوب کند. ما میخواهیم به واسطه حضور در این تکنولوژی اجتنابناپذیر تلاش کنیم تا با ابزار فرهنگ و هنر اصیل ایرانی حال دل مردم را خوب کنیم چرا که معتقدیم معناگرایی است که میتواند حال مردم را خوب کند.
وی با ارائه توضیحاتی درباره فعالیتهای بانک صادرات ایران در حوزه بانکداری الکترونیک توضیح داد: ما به سراغ هنرمندانی اصیل رفتیم که میتوانستند با هدف مدنظر ما بهترین اثر را خلق کنند. امروز آمدیم تا به واسطه این آلبوم پلی را میان اقتصاد و فرهنگ و هنر ایجاد کنیم. در این راه مخاطبان میتوانند از هفته آینده از اپلیکیشنی که در این زمینه طراحی شده این آلبوم را به صورت کاملاً رایگان دریافت کنند.
اصیلترین دیدن هستی، شنیدن است
رامین حیدری فاروقی کارگردان و پژوهشگر عرصه فرهنگ و هنر نیز در ادامه این مراسم ضمن ارائه نکاتی در حوزه ارتباط میان فلسفه و هنر اظهار کرد: این اثری که میشنویم ما را شگفتزده میکند. کسانی که در این آلبوم حضور دارند از نسل امروز آوایی سر میدهند که از آن جای، آن جا بیرون میآید. متأسفانه شنیدن در انسان در حال فراموشی است در حالی که اصیلترین دیدن هستی، شنیدن است.
فاروقی ادامه داد: هستی شگفتانگیز است. طبیعت شگفتانگیز است. طلوع و غروب شگفتانگیزند ولی بشر در بی رودربایستیترین لحظات زندگیش متوجه شده که بشر شگفتانگیزترین نقطه هستی است؛ زیرا موفق شده با هست و نیست یک جریان مستمر از هست بودن به وجود بیاورد. در بین هنرها و حکایتها، چیزی که امروز در آستانه آن هستیم و از آستانه آن خواهیم گذشت موسیقی است.
سرزمین ما، سرزمین شعر است
کارگردان و پژوهشگر عرصه فرهنگ و هنر همچنین مطرح کرد: حکایتها گفتیم، فلسفهها ساختیم و به شعر برگشتیم. سرزمین ما سرزمین شعر است. عجیب است وقتی بخواهیم چیزی را سرسری بگیریم میگوییم شعر است و وقتی بخواهیم بگوییم چیزی ناب و پرشکوه و بیمانند است، میگوییم شعر است و شعر ما را در آستانه جایی قرار داده است که شمس و مولانا نمایشگر آن هستند.
او ادامه داد: فیلسوف مهم قرن بیستم میگوید که «انسان در بین موجودات دیگر، آنی است که اینجا همواره آنجا است». شعر و موسیقی ما را به آنجا میبرد و در بین انواع هنرها موسیقی از آستانه عبور میکند و به جایی میرسد که آن نقطه آنجای آنجاتر در جوار ما قرار میگیرد و شگفتانگیز همان چیزی است که از اصیل به دست میآید. اصیل چیزی است دست نیافتنی. امر اصیل آن است که با گذر زمان شگفتانگیزی خود را از دست نمیدهد؛ به شهادت همین اثری که خواهیم شنید و ما را شگفتزده خواهد کرد. همچنان که تداوم حضور کسی که دلداده این شگفتی بوده تا به امروز این ارتباط و اتصال را برقرار کرده است. کسی که از نسل امروز آوایی سر میدهد که انگار از آنجای آنجاتر میآید.
پس از صحبتهای حیدری فاروقی یک قطعه نمایشی با استفاده از قطعات آلبوم «ش م س» برای مخاطبان اجرا شد.
سحر فروزان مدیر برنامههای همایون شجریان هم پس از این بخش متنی از محمدرضا درویشی مدرس، پژوهشگر و آهنگساز موسیقی ایرانی به مناسبت انتشار آلبوم «ش م س» را قرائت کرد.
ما وارثان لحن و آوای مولانا هستیم
پس از قرائت متن محمدرضا درویشی، کیخسرو پورناظری هنرمند موسیقی ایرانی و آهنگساز آلبوم «ش م س» در سخنانی گفت: خوشحالم که در این مراسم حضور دارم و درد و دل هم زیاد دارم. دانشمندان غرب با وسایلی که اختراع کردند، توانستند صدای کائنات را ضبط کنند و شما میتوانید اینها را در فضای مجازی بشنوید. این موسیقی مانند یک صدای کششی درهم و تقریباً هارمونی شده است و به گوش ما آواز دشتی را مینمایاند. آوازهای کرد بیات که ما میدانیم تحریر است و حضرت مولانا آنها را با بینش گفته است. ما وارث این الحان هستیم که انسانهای اولیه و پیش از تاریخ آنها را به نوعی تکخوانی و خورشیدخوانی میکردند و هنوز در کرمانشاه به عنوان «هوره» وجود دارد. حتی در منطقه اورامانات با موسیقی به نام سیاه چمانه رو به رو هستیم که مربوط به دوران کشاورزی انسان است. این آواها هنوز در کرمانشاه وجود دارد که در این روزگار به ریتم میرسیم و پس از آن به سازهای بادی میرسیم که این موسیقی را به تنبور میرساند.
وی افزود: تنبور صدای خاک رازآمیزی است که قدمت چندین هزارساله دارد که سینه به سینه آمده و در منطقه کرمانشاه خوشبختانه قطع نشده است. موسیقی دستگاهی و امثال آن در دوره بعد از اسلام قطع میشود تا اینکه در دوره تیموری دوباره به کار میآید و افرادی چون عبدالقادر مراغی روی این موضوعات تحقیقات فراوانی میکند. فرآیندی که دوستان بزرگواری چون محمدرضا درویشی آن را تدوین کرده و همایون شجریان آن را به کیفیت هرچه تمام تر در آلبوم «شوق نامه» اجرا کرده است. گروه «شمس» هم افتخار دارد که ساز تنبور را به صورت آبرومندی معرفی کرد و شما با آهنگهای این گروه آشنا هستید که تلاش شده این آبرومندی حفظ شود. موسیقی گروه «شمس» موسیقی هنری است که تلاش شد با آثار بزرگان از درجه کیفی قابل توجهی برخوردار باشد.
این استاد موسیقی تصریح کرد: این موسیقی باید از کجا شنیده شود؟ چرا صدا و سیما هیچ حمایتی از این نوع موسیقی نمیکند. چرا وزارت ارشاد در صدور مجوز به ترانهها و برخی اشعار سختگیری میکند؟ به هر صورت ما گلایههایی که داریم فراوان است اما تلاش میکنیم به اتکای مردم و حمایت آنها از موسیقی، آثاری را تولید کنیم. من از یک خانواده فرهنگی زاده شدم و رشد کردم. من به پیروی از پدرم بی واسطهگی انسانی را انتخاب کردم و از آن موقع تعهد دادم که فقط کار فرهنگی کنم. همین توصیه را به فرزندانم کردم و خوشبختانه فرزندانم تاکنون هیچ گونه آثار سطح پایینی را تولید نکردند چون سعی کردیم ارتباطمان را با مردم و موسیقی اصیل حفظ کنیم.
برنامهریزی برای برگزاری کنسرت در ایران
پورناظری در بخش پایانی صحبتهایش گفت: من با همکاری همایون شجریان بسیار مفتخرم و امیدوارم این هنرمند با اخلاق کارهای بسیار ارزشمندی را در این حوزه تولید کند.
۶ سال زمان برای یک آلبوم متفاوت
همایون شجریان نیز بعد از صحبتهای پورناظری توضیح داد: آغاز این آلبوم از شش سال پیش آغاز شد و پس از کنسرتهایی که در این زمینه برگزار کردیم کارهای فنی زیادی روی این آلبوم انجام شد. پس از طی مسیری که در حوزه فنی داشتیم به این فصل رسیدیم و امروز خیلی خوشحالم که بانک صادرات ایران با یک نگاه دلی در کار حضور داشت و بیدریع محبت خود را به این پروژه اضافه کرد.
وی افزود: استاد پورناظری فضایی را در این قطعات فراهم کردند که هر قطعه با دیگری تفاوت دارد و این یکی از بهترین کارهایی بود که من در حوزه آلبوم داشتم و امیدوارم توانسته باشم نقش کوچکی را در این آلبوم ایفا کرده باشم. برای کنسرتهای داخل ایران در سال آینده برنامه داریم که مجموعه کنسرتهایی را شروع کنیم و در این زمینه بانک صادرات ایران هم همراه ما خواهد بود.
پس از صحبتهای همایون شجریان یک قطعه از آثار تولید شده در آلبوم «ش م س» با نوازندگی کیخسرو پورناظری و خوانندگی همایون شجریان پیش روی مخاطبان قرار گرفت.
پیوند و حمایت یک بنگاه اقتصادی از هنر موسیقی
محمدعلی ابطحی، رئیس دفتر و معاون پارلمانی دولت اصلاحات نیز در نوشتاری پیرامون آلبوم «ش م س»، از پیوند و حمایت یک بنگاه اقتصادی بزرگ مثل بانک صادرات ایران از هنر موسیقی استقبال کرد و آن را قابل تقدیر دانست. وی همچنین جوان بودن و اهل فرهنگ بودن مدیرعامل بانک صادرات ایران را به عنوان یک نقطه قوت توصیف کرد.
گفتنی است در این مراسم جمعی از اهالی فرهنگ و هنر، اقتصاد، سیاست و ورزش از جمله محمدجواد ظریف (معاون راهبردی رئیس جمهور)، زهرا بهروز آذر (معاون امور زنان و خانواده رئیسجمهور)، علی ربیعی (سیاستمدار)، محمد علی ابطحی (سیاستمدار)، سهراب پورناظری (آهنگساز)، فرهاد فخرالدینی (رهبر ارکستر)، آرش گوران (رهبر ارکستر)، بهنام ابوالقاسم (آهنگساز)، آزاد میرزاپور (نوازنده تار)، همایون نصیری (نوازنده سازهای کوبهای)، داوود گنجهای (نوازنده کمانچه)، محمدعلی مرآتی (مدیرعامل انجمن موسیقی ایران)، رویا نونهالی (بازیگر)، رامین حیدری فاروقی (کارگردان)، حمید استیلی (پیشکسوت فوتبال)، بهداد سلیمی (وزنه بردار)، بهرام دبیری (نقاش)، عادل فردوسیپور، منصور ضابطیان؛ مدیران عامل بانکها و نیز سفرای کشورهای سوئیس، اتریش و عربستان حضور داشتند.
