دیابت یک بیماری متابولیک مزمن و شایع است و زمانی اتفاق می‌افتد که پانکراس انسولین کافی تولید نمی‌کند یا بدن نمی‌تواند به طور مؤثری از انسولین تولید شده استفاده کند. دیابت یکی از علل اصلی مرگ زودرس در بسیاری از کشورهاست.حدود ۵ درصد از جمعیت جهان تحت تأثیر دیابت قرار دارند و پیش بینی می‌شود که تعداد بیماران مبتلا تا سال ۲۰۳۰، ۵۰ درصد افزایش یابد. با توجه به این روند، درک بهتر دیابت و بهبود مراقبت‌های دندان پزشکی از بیماران دیابتی ضروری است.
مهم ترین عوارض سیستماتیک دیابت شامل حمله قلبی، بیماری کلیوی، قطع عضو به دنبال عدم ترمیم آسیب، نابینایی و آسیب اعصاب محیطی است. بیماری پریودنتال، از دست دادن دندان، خشکی دهان، پوسیدگی، سوزش دهان، اختلال چشایی و اختلال عملکرد غدد بزاقی و تاخیر در ترمیم زخم از جمله تظاهرات دهانی مرتبط با دیابت است. متأسفانه بسیاری از بیماران دیابتی از ارتباط بین دیابت بهداشت دهان و دندان اطلاع ندارند و تنها درصد کمی از آنها برای معاینات معمول دندانپزشکی به دندانپزشک مراجعه می کنند.
دیابت چگونه باعث افزایش پوسیدگی دندان می‌شود؟
کاهش بزاق مقاومت به باکتری‌های تولید کننده پوسیدگی را کاهش می دهد. علاوه بر این ، بزاق در بیماران دیابتی حاوی مقادیر زیادی گلوکز است که مقدار کربوهیدرات‌های قابل تخمیر را برای باکتری های دهان افزایش می دهد.
بهناز ولی زاده، کارشناس سلامت دهان و دندان معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با اشاره به تاثیر دیابت بر سلامت دهان و دندان، گفت: دیابت یکی از بیماری‌های همه‌گیر و شایع در سراسر جهان است که گروه‌های سنی مختلف را درگیر می‌کند.
به گفته وی بسیاری از مبتلایان به دیابت متاسفانه از اهمیت بهداشت دهان و دندان آگاه نیستند و فقط درصد کمی از آنها مراجعات منظم به دندانپزشک دارند.
ولی زاده یادآور شد:بیماری لثه، از دست دادن دندان، خشکی دهان، پوسیدگی‌های دندانی، سوزش دهان، اختلال چشایی، اختلال عملکرد غدد بزاقی، تاخیر در ترمیم زخم و بیماری کاندیدیازیس (یک نوع بیماری قارچی) از جمله تظاهرات دهانی مرتبط با دیابت هستند.
وی مراقبت از دهان و دندان در مبتلایان به دیابت را بسیار مهم برشمرد و افزود: معاینات منظم دندان پزشکی در این افراد بسیار با اهمیت است و حتما مبتلایان به دیابت باید با نحوه مراقبت صحیح از دندان‌ها آشنایی داشته باشند.
کارشناس سلامت دهان و دندان معاونت بهداشت تاکید کرد که افراد مبتلا به دیابت حتما در مراجعه به دندانپزشک باید بیماری خود را اطلاع دهند.
ولی زاده با اشاره به اینکه دیابت یک ریسک فاکتور(عامل خطر) شناخته شده برای بیماری پریودنتال(بیماری لثه) است، گفت: میزان تخریب بافت پریودنتال(لثه) با سطح کنترل قند خون و مدت زمان ابتلا به بیماری دیابت ارتباط دارد که این موضوع لزوم رعایت صحیح بهداشت دهان و دندان و مراجعات منظم به دندانپزشک را بیش از پیش مشخص می‌کند.
وی یکی از مشکلات و دغدغه‌های بیماران دیابتی را کم شدن میزان بزاق در دهان عنوان کرد و افزود: کاهش میزان بزاق، قدرت پاکسازی دهان را کاهش می‌دهد و می‌تواند زمینه پوسیدگی دندان‌ها را فراهم کند.
به گفته ولی‌زاده تغییر عادت غذایی، دشواری در تکلم و تحمل پروتزهای دندانی در دهان افراد دیابتی می‌تواند سبک زندگی مبتلایان را دستخوش تغییر کند و این بیماران را بیشتر در معرض عفونت‌های دهانی ناشی از بیماری لثه و خطر از دست دادن دندان‌ها قرار دهد.
وی با اشاره به تاخیر ترمیم بافت‌های آسیب دیده در دیابتی‌ها،گفت: این تاخیر در ترمیم بافت‌ها در مواردی نظیر کشیدن دندان یا جراحی‌های ایمپلنت بسیار تاثیرگذار است و با به تعویق افتادن بهبود زخم‌ها روند درمان را با دشواری روبرو می‌سازد.
این کارشناس معاونت بهداشت تاکید کرد بیمارانی که دیابت کنترل شده دارند کمتر در معرض افزایش تاخیر در ترمیم زخم پس از جراحی قرار دارند.
نکات مهم در مراقبت از دهان و دندان دیابتی‌ها
ولی زاده به منظور پیشگیری از بروز بیماری‌های دهان و دندان نکات زیر را به مبتلایان دیابت توصیه کرد.
– در فواصل زمانی منظم به دندانپزشک مراجعه کنید .
– حتما در مراجعه اول به دندانپزشک شرایط بیماری خود را کامل توضیح دهید.
– بعد از هر وعده غذایی مسواک بزنید.
– حرکت مسواک باید ملایم باشد.
– حداقل روزی یکبار از نخ دندان استفاده کنید.
– مراقب باشید هنگام استفاده از نخ دندان به لثه‌ها آسیب نزنید.
– روزانه لثه‌هایتان را معاینه کنید و در صورتی که زخم، التهاب، قرمزی، خونریزی از لثه، زخم عفونی یا زخم ناشی از دندان مصنوعی مشاهده کردید به دندانپزشک مراجعه کنید.
– در صورتی که قند خون شما کنترل نشده بهتر است کارهای غیر اورژانسی دندانپزشکی را تا کنترل شدن قند خون به تعویق بیندازید.
– برنامه درمانی خود را در نظر داشته باشید و با دندانپزشک خود برای انتخاب بهترین روش و زمان برای پیشگیری از شرایط افت قند خون( هیپوگلیسمی) صحبت کنید.
– برای پیشگیری از بیماری‌های دهان و دندان ضمن کنترل قند خون از استعمال دخانیات پرهیز کنید.
بیشتر بخوانید:
ویروس «چیکونگونیا» چیست و چه علائمی دارد؟
۴۷۲۳۶