غزال زیاری: اخیرا مجموعه‌ای از کنده کاری ها در نزدیکی لبه جنوبی صحرای عربستان کشف شده و طبق گفته باستان‌شناسان در این کنده‌کاری‌ها، تصاویر شترهایی برروی صخره‌ای به چشم می‌خورند.
طبق مطالعه‌ای که در شماره دسامبر نشریه Archaeological Research in Asia منتشر شده، در این اثر هنری، دوازده شتر وحشی، گونه‌ای که حالا منقرض شده و هزاران سال پیش در این بخش از صحرای شبه جزیره عربستان زندگی می‌کرده و نام علمی به آنها اختصاص داده نشده، در ابعاد واقعی به تصویر کشیده شده‌اند.
یافتن سایت ساهوت
این سایت که ساهوت نام دارد، مدتی پیش توسط باستان‌شناسان دیگری شناسایی شده بود ولی این اولین باری است که فردی متوجه کنده‌کاری‌های این شترها شده است.
ماریا گواگنین، نویسنده ارشد این مقاله و پژوهشگر فوق دکترا در موسسه ژئوآنتروپولوژی ماکس پلانک در آلمان در این باره گفته:« ما در مقالات دیگری درباره این سایت اطلاعاتی به دست آوردیم ولی یافتن آن کار سختی بود؛ چرا که موقعیت ذکر شده این سایت دقیق نبود و پیمایش منطقه برای یافتن این مکان، کار آسانی نبود.»
یافتن این حکاکی‌ها در تپه‌های شنی، تنها چالش پیش روی محقق نبود؛ از آنجا که حکاکی‌های جدیدتری روی شترها انجام شده بود، لایه‌ای رمزآلود در اطراف آنها دیده می‌شد که تشخیص فرهنگ و دوره‌ای که این آثار هنری را خلق کرده، دشوار می‌کرد.
گواگنین ادامه داد:« این حکاکی‌ها شامل خوشه‌ای متراکم از هنرهای صخره‌ای مربوط به دوره‌های مختلف است. مشخص است که کنده کاری‌ها در مراحل مختلفی انجام شده و دارای سبک‌های متفاوتی هستند.»
بیشتر بخوانید:
- چرا بوی ماهی ناخوشایند است؟
- با تمام لیتیوم جهان چند خودروی برقی می‌توان ساخت؟
این حکاکی‌ها متعلق به چه دوره‌ای هستند؟
در عین حال بیشتر حکاکی‌ها در داخل شکاف‌ها ساخته شده‌اند و دسترسی به آنها و تاریخ‌گذاری رادیوکربن‌شان سخت است. تاریخ‌گذاری رادیوکربن دو گودال و دو آتشگاه نزدیک به سایت، حکایت از آن دارد که سایت ساهوت بین دوره پلیستوسن (۲.۶ میلون تا ۱۱۷۰۰ سال پیش) و دوره هولوسن میانی (۷هزار تا ۵هزار سال پیش) محل سکونت شده بود.
سبک ناتورالیستی حکاکی‌هایی که خز و جنسیت حیوانات را به تصویر کشیده، سرنخ‌هایی درباره زمان خلق این اثر هنری در اختیار محققان قرار داد. گواگنین دراین باره گفت:«حیرت‌انگیزترین نکته درباره این شترهایی که به زیبایی تراشیده شده بودند این است که اکثر آنها نر هستند. در برخی از این کنده کاری‌ها، شترها اندام dulla (اندامی که از دهان شترهای نر آویزان است و باعث جذب شترهای ماده می‌شود) را به نمایش گذاشته‌اند.
ثبت نقش‌ها در فصل جفت‌گیری
براساس این نمادگرایی، محققان این فرضیه رامطرح می‌کنند که این حکاکی‌ها احتمالا در فصل جفت‌گیری انجام شده و طبق گفته دامپزشکان، دوره جفت‌گیری اکثر پستانداران از جمله شتر که تحت عنوان “گاوبانگی” (rut) نیز شناخته می‌شود، بین ماه‌های نوامبر و مارس رخ می‌دهد.
گواگنین ادامه داد:« در هنگام انجام این حکاکی‌ها، احتمالا شترهای وحشی هنوز موهای زمستانی‌شان را داشته بودند و این موها هنوز نریخته بوده.»
البته هنوز به تحقیقات بیشتری نیاز است تا ارزش و اهمیت واقعی این سایت مشخص شود. گواگنین ادامه داد:« هیچ منبع آب شناخته شده‌ای در این منطقه وجود ندارد؛ بنابراین ممکن است چیزهای دیگری در این منطقه بوده که مردم را به اینجا می‌آورده. شاید این مکان، نقطه توقف خوبی در مسیر رسیدن به مقصد دیگری بوده. قطعا اینجا مکان مهمی بوده ولی در حال حاضر دراین باره اطمینان و توافق نظری نداریم.»
ساهوت تنها سایت در عربستان سعودی نیست که در آن حکاکی‌های شتر یافت شده و در سال ۲۰۱۸ نیز باستان‌شناسان یک حکاکی از رژه از شترهایی در ابعاد واقعی را در استان الجوف در شمال غرب صحرای عربستان پیدا کرده بودند.
منبع: livescience
۵۸۵۸