رواج رفتارهای خارج از عرف و هنجارشکنی در تهران/ پلیس چه میکند؟
رواج رفتارهای خارج از عرف و هنجارشکنی در تهران/ پلیس چه میکند؟
به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری برگزیده های ایران، چند روزی است ویدئویی در فضای مجازی دستبهدست میشود که واکنشهای گستردهای را بهدنبال داشته است. در این فیلم، به ادعای افرادی که آن را ضبط کردهاند، دختری در حاشیه خیابان اندرزگو تهران؛ رفتاری کاملاً خارج از عرف و قانون (کاملا برهنه و تنها یک پالتو بر شانه خود انداخته) از خود نشان میدهد؛ صحنهای که اگرچه صحت و جزئیات آن باید از سوی مراجع رسمی بررسی شود، اما نفس انتشار و بازنشر چنین تصاویری، بار دیگر نگاهها را متوجه وضعیت نظارت اجتماعی در برخی خیابانهای پایتخت کرده است.
خیابانهای شمالی تهران به ویژه خیابانهای اندرزگو و فرشته، سالهاست که بهعنوان پاتوق «دور دور» شبانه شناخته میشوند. با تاریک شدن هوا، رفتوآمد خودروها، تجمعهای طولانیمدت و رفتارهایی که فاصله زیادی با هنجارهای عمومی جامعه دارد، به بخشی از تصویر شبانه این معابر تبدیل شده است. مشاهدات میدانی نشان میدهد آنچه امروز در این خیابانها دیده میشود، به وضعیتی نزدیک به برهنگی در معابر عمومی رسیده است؛ وضعیتی که اکثریت شهروندان اعم از زن و مرد با هر نگاه و تفکری به آن اعتراض دارند.
در خیابان اندرزگو، گاهبهگاه حضور یک خودروی پلیس راهور یا گشت انتظامی صرفاً برای روانسازی ترافیک دیده میشود؛ حضوری که بیشتر معطوف به نظم تردد خودروهاست تا مواجهه با رفتارهای آشکارا خارج از چارچوب قانون. اما در خیابان فرشته، حتی همین حضور حداقلی نیز کمتر به چشم میخورد. مراکز خرید، پیادهروها و خیابان اصلی این محدوده، در ساعات شب به فضایی تبدیل میشود که افراد بدون کمترین دغدغه از برخورد یا حتی تذکر، با پوششهای کاملاً نامتعارف و نزدیک به برهنگی تردد میکنند؛ گویی نظارت انتظامی در این بخش از شهر، بهطور کامل به حاشیه رفته است.
.
پرسش افکار عمومی دقیقاً از همینجا آغاز میشود؛ پلیس در این خیابانها دقیقاً چه مأموریتی را دنبال میکند؟ آیا مأموریت پلیس صرفاً به کنترل ترافیک و جلوگیری از انسداد معابر خلاصه شده یا وظیفه صیانت از نظم عمومی و هنجارهای اجتماعی نیز همچنان جزو اولویتهاست؟
انتشار ویدئوی خیابان اندرزگو، فارغ از صحتسنجی محتوای آن، یک هشدار اجتماعی است؛ هشداری درباره عادیشدن رفتارهایی که روزگاری حتی تصور وقوع آنها در معابر اصلی پایتخت دشوار بود. این عادیسازی، محصول یک شب و یک خیابان نیست، بلکه نتیجه تداوم بیعملی، تساهل یا نبود برخورد مؤثر در طول زمان است.
این مسئله زمانی نگرانکنندهتر میشود که همان الگوهای رفتاری، با فاصلهای نهچندان دور، در نقاط دیگری از کشور بازتولید میشود. آنچه امروز در خیابانهای خاص تهران بهراحتی رخ میدهد، فردا در قالب “هنجار جدید” در فضاهای گردشگری مانند کیش بروز پیدا میکند. تجربه ماراتن دومیدانی کیش و وضعیت سواحل این جزیره، نشان داد که وقتی پایتخت در اجرای ضوابط اجتماعی دچار رهاشدگی میشود، خروجی آن به سایر نقاط کشور نیز سرایت میکند.
در همین زمینه، حجتالاسلام محسنی اژهای، رئیس قوه قضائیه، چندی پیش در استان یزد تأکید کرد که ترویج ناهنجاریهای اجتماعی بهویژه در حوزه عفاف و حجاب، یکی از ابزارهای دشمن در جنگ ترکیبی علیه ملت ایران است. این سخنان، صرفاً یک هشدار کلی نیست، بلکه خطاب مستقیمی به همه نهادهای مسئول، بهویژه پلیس بهعنوان ضابط قوه قضائیه محسوب میشود.
وقتی رئیس قوه قضائیه از جنگ ترکیبی و نقش ناهنجاریهای اجتماعی در آن سخن میگوید، انتظار طبیعی این است که پلیس در خط مقدم مواجهه با این پدیدهها، حضوری فعال، بازدارنده و مستمر داشته باشد. این حضور، الزاماً بهمعنای برخورد خشن یا پرهزینه نیست، بلکه پیش از هر چیز نیازمند اعمال قانون، تذکر مؤثر، نظارت میدانی و ارسال پیام روشن به جامعه است؛ پیامی که نشان دهد قانون در همه نقاط شهر و برای همه یکسان اجرا میشود.
بیتفاوتی نسبت به آنچه در خیابانهای اندرزگو و فرشته میگذرد، نهتنها مسئلهای محلی نیست، بلکه پیامدهای ملی دارد. جامعهای که در آن هنجارشکنیهای آشکار بدون واکنش باقی میماند، بهتدریج حساسیت خود را از دست میدهد و مرزهای قانون و عرف، روزبهروز کمرنگتر میشود.
اکنون این پرسش جدی پیشروی پلیس قرار دارد که آیا قرار است برخورد با ناهنجاریهای اجتماعی و بیبندوباریهای خیابانهای تهران، مقطعی، مناسبتی و محدود به رویدادهای خاص باشد یا نظارتی مستمر و فراگیر بر فضاهای عمومی اعمال خواهد شد؟ پاسخ به این پرسش، نه در بیانیهها، بلکه در میدان عمل و در خیابانهای شهر داده میشود؛ خیابانهایی که امروز آیینه وضعیت نظارت اجتماعی در پایتخت شدهاند و فردا میتوانند الگوی سایر نقاط کشور باشند.
/