علیرضا گلپایگانی کارگردان و تهیهکننده انیمیشن و عضو هیأت علمی دانشگاه هنر در گفتوگو با برگزیده و در واکنش به موفقیت انیمیشن «در سایه سرو» ساخته مشترک شیرین سوهانی و حسین ملایمی که در نود و هفتمین دوره جوایز اسکار، برنده جایزه بهترین انیمیشن کوتاه شد، گفت: خبر موفقیت «در سایه سرو» بسیار خوشحالکننده بود و از وقتی که آن را شنیدهایم به یکدیگر تبریک میگوییم. جدا از اینکه این فیلم ایرانیست و دانشجویان من آن را ساختهاند، شایسته برنده شدن بود.
او درباره ویژگیهای این انیمیشن که آن را شایسته موفقیت میکرد، بیان کرد: وقتی «در سایه سرو» را با دیگر آثار رقیف در اسکار مقایسه میکنیم، به نظر میرسد که شبیه آن، فیلمی وجود ندارد؛ بهتر یا بدتر نیست بلکه متفاوت است. المانها و نمادهایی که در فیلم وجود دارد به همذاتپنداری ما بینندگان با شخصیتهای داستان کمک میکند، همچنین جغرافیای انتخاب شده در آن در کنار گرافیک موجود، باعث میشد که اثر، مفهومی کلی و جهانی را مطرح کند که آن انسانیت است و انسانها در تمام دنیا با آن ارتباط برقرار کنند.
به گفته گلپایگانی، شرایطی که در فیلم به تصویر کشیده میشود، یکی از اثرات جنگ را بازگو میکند؛ آدمهایی که ناامید میشوند و سختیهای زندگی ممکن است آنها را مایوس کند اما در بزنگاههایی، یک احساس مسئولیت و یک وجدان به کمکشان بشتابد، مفاهیمی عمقی و انسانیست و تنها مربوط به ایران نمیشود. پیام فیلم جهانیست و به همین علت مورد توجه داوران قرار گرفته است.
این استاد دانشگاه با اشاره به اینکه «در سایه سرو» جایزه بهترین انیمیشن کوتاه را دریافت کرده است، خاطرنشان کرد: این انیمیشن ۲۰ دقیقه است و به نظر من جزو انیمیشنهای کوتاه به حساب نمیآید اما با این وجود مخاطب از دیدن آن خسته نمیشود و پیام آن توسط انواع مخاطبان درک میشود، حال آنکه انیمیشنهای کوتاه و آرتیستی معمولا برای قشر خاصی از مخاطب ساخته میشوند. «در سایه سرو» جدا از شاخصههای هنری که دارد، میتواند با همه مخاطبان ارتباط برقرار کند و با وجود پیامهایی که دارد ذهن انسان را با شخصیتها و دغدغههای آنها درگیر میکند یعنی اگر فیلم را از زاویه دختر ببینیم به تنهایی او پی میبریم و اگر از زاویه پدر ببینیم، مشکلات او را درک خواهیم کرد.
کارگردان و تهیهکننده «پهلوانان» با اشاره به اینکه پدر شیرین سوهانی یکی از کهنه سربازان جنگ بوده و این کارگران از تجربیات شخصی خود در این انیمیشن استفاده کرده است، درباره نمادهای موجود در فیلم عنوان کرد: نهنگ نمادی از پدر داستان است، به ساحل میآید که بمیرد و دختر مسئولیتی برای بازگشت او به دریا حس میکند، این همان حس مسئولیتیست که نسبت به پدر خود حس میکند. قایق نیمه ویران نیز که نوعی عذاب وجدان در آن وجود دارد، نمادی از همسر ناخداست که باید توسط پدر رها شود تا ناراحتیهای روحی ناشی از جنگ را به قعر دریا بفرستد. فیلم خوب فیلمیست که تاثیرگذار باشد و انسان را به فکر کردن وادارد، کاری که «در سایه سرو» به خوبی با مخاطب خود میکند.
او در بخش دیگر صحبتهایش درباره وضعیت این روزهای سینمای انیمیشن باتوجه به موفقیتهای بینالمللی آن، گفت: حتی پذیرفته شدن در جشنوارههای خارجی، بهخصوص اسکار، موفقیت محسوب میشود، برنده شدن که جای خود دارد. هر فیلمی در جایگاه خود ارزشمند است و هر کدام حرفی برای گفتن، دارند و به نظر من نمیتوان هیچ فیلمی را با دیگری مقایسه کرد، به طور کلی قضاوت درباره آثار هنری کار عاقلانهای نیست و معیار خاصی برای ارزیابی وجود ندارد بلکه تنها به سلیقه داوران مربوط میشود کمااینکه شرایط اجتماعی دیده شدن و برنده شدن را عملی خوب میپندارد و باعث میشود که سازندگان از این شرایط لذت ببرند.
این تهیهکننده و کارگردان افزود: انیمیشن دهههاست که جزوی از مجموعه سینما محسوب میشود و هیچ پدیدهای مثل انیمیشن، موفق و تاثیرگذار نیست، همیشه از اینکه جامعه هنری به انیمیشن به عنوان حاشیه و تفنن نگاه میکنند گلهمند بودهام. افتخاراتی که انیمیشنهای ایرانی به ویژه انیمیشن کوتاه در رویدادهای بینالمللی به دست میآورد، بدون حمایت از جانب مراکزیست که وظیفه دارند به سینما کمک کنند، همه این موفقیتها به دلیل جسایت، دوندگی و سختکوشی سازندگان انیمیشن است که باعث شده همه مراحل را طی کنند. انیمیشن به صدقه نیاز ندارد و نباید فکر کنیم که نبود آن فرقی به حال سینما ندارد، نبود انیمیشن برای هنر و جامعه سینمایی افتخارآمیز است. کارگردانهای ما موفقیتهای بینالمللی کسب میکنند و باید قبول کرد که این موفقیتها دید جهانیان را نسبت به کشورمان تغییر میدهد.
گلپایگانی در بخش پایانی صحبتهایش با اشاره به اینکه کارگردانان «در سایه سرو» از دانشجویان او بودهاند، درباره دوران دانشجویی این زوج بیان کرد: هردوی این کارگرانان، انسانهای سختکوش و توانمندی در دوره تحصیل بودند. برخی از دوستان معتقدند که آموزشهای دانشگاهی انیمیشن کاربردی نیست و دانشجویان در صنعت انیمیشن جایی ندارند اما موفقیت سوهانی و ملایمی خط بطلانی روی این نظریه میکشد. آموزش خوب، آموزشیست که دانشجویان از استادان خود جلو بزنند و فکر میکنم این دو، باتوجه به آموختههای موجود، توانستند از استادان خود جلو بزنند و موفقیتهای جهانی کسب کنند. ما از آنها بیشتر خوشحالیم و موفقیت دانشجویان همچون موفقیت فرزندانمان است.
کارگردان و تهیهکننده «معماهای فرید» در پایان مطرح کرد: حسین ملایمی در دوران تحصیل بسیار ایدهآلگرا بود و به یاد دارم که همیشه سعی میکردم در این باره او را راهنمایی کنم اما او استثنا بود و توانست ایدهآلگرایی خود را ادامه دهد. ملایمی همچنین همراه با همسرش آموزشگاهی را بنا کردند که اغلب پذیرفتهشدگان دانشگاهی در کلاسهایشان شرکت کرده بودند تا بتوانند در کنکور موفق شوند. این موضوع نشان میدهد که آنها علاوهبر ساخت انیمیشن میتوانند آن را آموزش هم دهند چراکه آموزش نیز نیازمند تخصص است. همه این موارد نشانههایی بر بااستعداد بودن این ۲ نفر است.
۲۴۴۵۷
