شلیک از فاصله صفر؛ «یاسین» چگونه جلوی زره‌پوش‌های اسرائیل را گرفت|گزارش برگزیده های ایران

گروه دفاعی خبرگزاری برگزیده های ایران– سیدمحمد طاهری: طی روزهای اخیر تصاویر بسیار جالبی از درگیری رزمندگان حماس با یگان‌های زرهی ارتش اسرائیل در شمال نوار غزه منتشر شده است که نشان می‌دهد نیروهای حماس با استفاده از تاکتیک‌ها و تجهیزات مناسب، ضربات قابل توجهی به تانک‌ها و نفربرهای رژیم صهیونیستی وارد کرده‌اند.

اما آنچه بیش از همه در این درگیری‌ها جلب توجه می‌کند،‌ استفاده رزمندگان گردان‌های قسام از راکت ضد زره «یاسین» است، سلاحی که با سرعت توسط رزمنده فلسطینی از تونل‌ها خارج شده و از فاصله چند متری و چندین جهت به سمت تانک‌ها و خودروهای زرهی اسرائیل شلیک می‌شود.

در روزهای اول عملیات طوفان الاقصی، حماس فیلمی از کارگاه تولید نوعی راکت ضدزره دو مرحله‌ای به نام یاسین منتشر کرد که در واقع همان راکت PG7VR، راکت انداز ضد زره RPG-7  است.

.

برای آشنایی با این  نوع سلاح ضدزره ابتدا باید بدانیم که ‌از همان زمان که در جریان جنگ جهانی اول برای نخستین مرتبه، جنگ افزاری به نام تانک، پا به عرصه میدان‌های نبرد گذاشت، تسلیحات ضدزره هم برای مقابله با تانک‌ها وخودروهای زرهی متولد شدند.

از آن زمان تاکنون تسلیحات ضدزره پیشرفت‌های قابل توجهی کرده‌اند اما همچنان اساس کار این تسلیحات بر استفاده از خرج گود استوار است.

در مهماتی که از خرج گود استفاده می‌کنند یک لاینر به شکل قیف عمدتا از نوع فلز مس یا تنگستن( بسته به نام مهمات متفاوت است) وجود دارد که مواد منفجره در پشت سر آن قرار گرفته است. در نتیجه انفجار مواد منفجره، گرما و فشار حاصل از انفجار در یک نقطه متمرکز شده و اصطلاحا جت خرج گود را تشکیل می‌دهد. این جت با سرعت و دمای بالا زره تانک را شکافته و به داخل تانک نفوذ می‌کند که در نتیجه آن و بر اثر انفجار مهمات و سوخت داخل تانک، هدف مورد نظر منهدم می‌شود.

نمایی از جریان شکافنده خرج گود

اما با پدپد آمدن زره‌های واکنشی، یک لایه دیگر به زره ادوات زرهی افزوده شد که می‌توانست از آنها در مقابل پرتابه‌های ضدزره با بک خرج گود حفاظت کند. در حقیقت این زره جدید با ایجاد یک انفجار جانبی موجب از بین رفتن اثر خرج گود می‌شد که در نتیجه تانک را انهدام نجات می‌داد. همزمان با پیشرفت سطح حفاظت زره تانک‌ها و اختراع نسل‌های جدید از زره‌های واکنشی نیاز بود تا نسل جدیدی از مهمات ضدرزه هم متولد شوند.

نمایی از یک راکت تک مرحله‌ای ضدزره خرج گود سلاح RPG-7

بر این اساس راکت‌های ضد زره دو مرحله‌ای یا به اصطلاح تاندم شارژ تولید شدند. در این راکت‌ها بجای استفاده از یک خرج گود از دو خرج گود به صورت پشت سر هم استفاده شده است که خرج گود اول وظیفه از بین بردن زره واکنشی و خرج گود وظیفه انهدام تانک را برعهده دارد.

در بین مهمات تولید شده دو مرحله‌ای یا تاندم شارژ یکی از ساده‌ترین و در عین حال در دسترس‌ترین آنها، راکت‌های PG7VR است که حماس نمونه‌ای از آن با نام یاسین را تولید کرده است.

این راکت در حقیقت نتیجه تلفیق خرج پرواز راکت PG-7 سلاح آر پی جی ۷ با سرجنگی راکت‌های سلاح PG-29 است و سلاح مناسبی برای مقابله با تانک‌ها و ادوات زرهی است.

راکت‌انداز RPG-29 به همراه راکت دومرحله‌ای آن

تمامی راکت‌های مورد استفاده در سلاح RPG-7 از سه بخش اصلی تشکیل شده‌اند. خرج پرواز که به انتهای راکت پیچ شده و نیروی پیشران اولیه لازم برای حرکت راکت را تامین می‌کند. این بخش شامل چهار پره تعادل است که بلافاصله بعد از شلیک راکت باز شده و موجب چرخش راکت حول محور خودش می‌شود. این امر ضمن حفظ تعادل راکت در طول مسیر موجب افزایش اثرگذاری و دقت اصابت آن نیز می‌شود.

بخش‌های مختلف راکت RPG-7

بخش دوم خرج پرواز است. این بخش نیروی لازم برای پرواز راکت تامین می‌کند. موتور خرج پرواز اما ۱۱ متر پس از شلیک روشن شده و با خروج گازهای حاصل از فعالیت موتور خرج پرواز از شش سوراخ که در نقطه اتصال خرج پرواز به سرجنگی راکت قرار دارند، موجب افزایش سرعت تا حدود ۳۳۰ متر برثانیه می‌شود. به همین دلیل راکت‌های RPG-7 بیشترین اثرگذاری خود را تا فاصله ۳۳۰ متری دارند و پس از آن رفته رفته با افت سرعت، اثرگذاری آنها نیز کم می‌شود.

سرجنگی بخش سوم راکت‌های RPG-7 است. این بخش بسته به نوع راکت از ساختاری متفاوت بهره می‌برد اما در اینجا به بررسی انواع ضد زره این راکت‌ها می‌پردازیم.

نمایی از راکت PG-7VR مجهز به سرجنگی دومرحله‌ای
راکت یاسین دقیقا مانند این راکت ساخته شده است

نمونه ایرانی راکت PG-7VR در نمایشگاه دستاوردهای وزارت دفاع مشخص است

در راکت‌های ضد زره RPG-7 همانطور که قبلا هم اشاره شد از مکانیزم خرج گود استفاده شده است. در پرتابه‌های متعارف تک مرحله‌ای از یک خرج گود و در پرتابه‌های دو مرحله‌ای از دو خرج گود پشت سرهم استفاده شده است. بخش جلویی سرجنگی راکت‌های PG7VR یا نمونه فلسطینی آن یاسین،‌ در حقیقت مرحله اول این راکت‌ها هستند که موجب انهدام اولین لایه زره تانک یا همان زره واکنشی می‌شوند. پس از آن یک قسمت رابط وجود دارد که موجب ایجاد فاصله‌ای بین انفجار مرحله اول و فعال شدن چاشنی مرحله دوم می‌شود.

مرحله دوم که از حجم بزرگتری برخودار بوده و در نتیجه مقدار بیشتری ماده منفجره در خود جای داده است، نیز با برخورد به بدنه تانک موجب شکافته شدن زره اصلی و در نتیجه انهدام تانک می‌شود.

تصویری از شلیک راکت یاسین به نفربر اسرائیلی/ عدد ۱۰۵ مربوط به کالیبر راکت‌های یاسین است

نیروهای گردان‌های عزالدین قسام با شناخت دقیق از نقاط قوت و ضعف ادوات زرهی رژیم صهیونیستی بخصوص تانک‌های مرکاوا ۴ و دریافتن این موضوع که نیروهای اسرائیلی در رزم زمینی برای کاهش تلفات انسانی اتکای زیادی به ادوات زرهی خود دارند، همچنین محدودیت‌های تانک‌ها در جنگ‌های شهری، بهترین سلاح را برای مقابله با آنها انتخاب کرده‌اند.

کارگاه تولید راکت‌های یاسین رزمندگان حماس

علاوه بر این رزمندگان حماس با شناخت کافی از قابلیت‌های سامانه حفاطتی تانک‌های اسرائیلی معروف به تروفی،‌ تکنیک‌های مناسبی مانند شلیک به تانک از چند جهت، چسباندن مواد منفجره به تانک برای از کار انداختن سامانه تروفی و سپس شلیک به آن و همچنین هدف قرار دادن تانک‌ها در فواصل نزدیک برای جلوگیری از واکنش مناسب این سامانه را اتخاذ کرده‌اند.

.

ترکیب RPG-7 و راکت‌های یاسین سلاحی کارآمد برای وارد کردن تلفات بالا به صهیونیست‌ها است. هرچند  آتش عقبه ۱۵ تا ۳۰ متری RPG-7  استفاده از آن را در محیط‌های بسته شهری با محدودیت‌هایی مواجه می‌کند، اما قابلیت حمل توسط نفر،‌ سادگی در بکارگیری و تحرک و جابجایی بالای آن در کنار کم هزینه بودنش، گزینه‌ای مناسب برای نیروهای حماس است. تصاویر منتشر شده از درگیری رزمندگان حماس و تانک‌های اسرائیلی و همچنین تلفات وارد شده به آنها در چند روز اخیر گویای این امر است.

تمرین نیروهای حماس با راکت یاسین در رزمایش‌های رکن الشدید

استفاده گسترده نیروهای حماس از راکت‌های ضد زره و تبحر بالای آنان در بکارگیری موثر آنها، نشان دهنده آموزش و برنامه ریزی مناسب برای مقابله با یگان‌های زرهی ارتش اسرائیل است.

حماس با درک این موضوع که در نبرد زمینی اتکای اصلی نیروهای مدافع به سامانه‌های ضد زره است و در صورت استفاده مناسب از آنها می‌توان خسارات فراوانی را بخصوص در نبردهای شهری به دشمن وارد کرد،‌ راهبرد استفاده گسترده از این نوع جنگ افزار را اتخاذ کرده‌ است. حال باید دید در ادامه این نبرد ارتش رژیم صهیونیستی قادر خواهد بود با توان ضدزره نیروهای حماس مقابله کند یا همچنان باید شاهد تلفات گسترده زرهی از فاصله صفر باشد.

/