تینا مزدکی_در ساعات اولیه صبح ششم ژوئن، تصاویر منتشرشده بهطور رسمی ورود جنگندهی رادارگریز J-۳۵A به نیروی هوایی ارتش چین را تأیید کرد. این جنگنده اکنون به همراه جنگندههای J-۲۰ که از سال ۲۰۲۱ در این یگان بهکار گرفته شدند، در تیپ نخست هوایی چین مستقر شده است.
جنگندهی J-۳۵ همزمان با J-۲۰ توسعه یافت. این دو هواپیما بهترتیب توسط شرکتهای هوافضای شنیانگ و چنگدو طراحی و تولید شدند تا یک ترکیب «پایین-بالا» از نظر سطح فناوری و مأموریتهای عملیاتی ایجاد کنند. جنگندهی J-۲۰ در سال ۲۰۱۷ وارد خدمت نیروی هوایی شد و عنوان نخستین جنگندهی نسل پنجمی عملیاتی خارج از ایالات متحده را به خود اختصاص داد. این هواپیما از آن زمان تاکنون دستخوش ارتقاهای چشمگیر شده و نرخ تولید سالانهاش به بیش از ۱۰۰ فروند رسیده است.
در حالی که نخستین پرواز J-۳۵ تنها یک سال پس از J-۲۰ و در سال ۲۰۱۲ انجام شد، آیندهی این پروژه در سالهای گذشته با تردیدهایی همراه بود. در ابتدا تصور میشد این جنگنده صرفاً برای صادرات یا بهعنوان نمونهی ناونشین برای نیروی دریایی ارتش آزادیبخش خلق تولید خواهد شد.
گمان میرود J-۳۵ از بسیاری از فناوریهای J-۲۰ بهره ببرد، از جمله سیستمهای تصویربرداری چندمنظوره (Distributed Aperture Systems)، پیوندهای دادهی پیشرفته و حسگرهایی که آگاهی محیطی بسیار بالایی را برای خلبان فراهم میکنند. همچنین پوششهای جذبکنندهی امواج رادار در ترکیب با طراحی بدنهی رادارگریز این جنگنده، بر ویژگیهای پنهانکاری آن افزودهاند.
با این حال، J-۳۵ بهدلیل ابعاد کوچکترش با محدودیتهایی مواجه است؛ این محدودیتها شامل بُرد پروازی کمتر، راداری کوچکتر و توان حمل تسلیحات کمتر میشود. طراحی بدنهی آن نیز نسبتاً سنتی است و در تضاد با طراحی خاص و پویای J-۲۰ با بالچههای پیشرو (canard) قرار میگیرد، که به J-۲۰ قابلیت مانورپذیری در سرعتهای مختلف را میدهد.
مزیت اصلی J-۳۵ در این است که هزینههای ساخت، خرید و نگهداری آن بهمراتب پایینتر از J-۲۰ خواهد بود. این مزیت باعث میشود که چین بتواند آن را در تعداد بیشتر و با هزینهی کمتر به خدمت بگیرد.
با آغاز تولید انبوه J-۳۵، چین به نخستین کشور جهان تبدیل شده که دو نوع جنگندهی نسل پنجمی را بهصورت همزمان و انبوه تولید میکند. همچنین توسعهی موازی دو جنگندهی نسل ششمی دیگر توسط شرکتهای چنگدو و شنیانگ که در دسامبر ۲۰۲۴ در قالب نمونههای آزمایشی به نمایش درآمدند نشان میدهد که چین قصد دارد این برتری را در نسل آیندهی جنگندهها نیز حفظ کند. پیشبینی میشود این نسل جدید در اوایل دههی ۲۰۳۰ وارد خدمت شوند.
با این حال، آیندهی J-۳۵ در نیروی هوایی چین هنوز کاملاً مشخص نیست. نرخ خرید این هواپیما و میزان تولید آن همچنان نامعلوم است و ممکن است در سطحی بسیار پایینتر از J-۲۰ باقی بماند. یکی از انتقادات اصلی نسبت به این پروژه، بُرد محدود J-۳۵ است که میتواند توانایی آن برای انجام مأموریتهای دفاع هوایی در منطقهی وسیع اقیانوس آرام را کاهش دهد. با این وجود، بُرد این جنگنده هنوز هم قابلمقایسه با جنگندههای بردبلند غربی نظیر F-۱۵ است و بهطور قابل توجهی از تنها جنگندهی نسل پنجمی فعلی غربی یعنی F-۳۵ فراتر میرود.
منبع: militarywatchmagazine
۵۸۳۲۳
