به گزارش برگزیده، صابر گلعنبری کارشناس جهان عرب و خاورمیانه درباره طرح صلح ترامپ برای غزه که شب گذشته در یک کنفرانس خبری از سوی ترامپ و نتانیاهو مطرح شد؛ در کانال تلگرامی خود با عنوان «صلح ابدی ترامپ!» نوشت:
ترامپ در نشست خبری با نتانیاهو از طرح خود برای آتش بس در غزه با آب و تاب خاصی رونمایی کرد و در عین حال هم از «صلح ابدی» در خاورمیانه خبر داد. ترامپ تا توانست از خود، نتانیاهو و رهبران چند کشور عربی و اسلامی (عربستان، قطر، امارات، ترکیه و اندونزی و مصر) تعریف و تمجید کرد.
ترامپ گفت که مساله فراتر از غزه و مربوط به «صلحی ابدی» در خاورمیانه است که کلا به چند دهه منازعه میان فلسطینیها و اسرائیلیها پایان میدهد! اما در عین حال نه کوچکترین اشارهای به تشکیل کشور فلسطین کرد و حتی اظهار داشت که مخالفت اسرائیل با آن را درک میکند و نه اساسا نقشی برای خود فلسطینیها در این صلح تعریف کرد. بلکه در مقابل از دادن امتیازات کلانی به اسرائیل و در راس آنها تکمیل پروژه عادیسازی روابط در منطقه سخن گفت.
رئیس جمهور آمریکا چنان بلندپروازانه از «صلح ابدی» خود در خاورمیانه و پیمان ابراهیم یاد کرد که حتی گفت ایران هم ممکن است به این پیمان بپیوندد!
سخن گفتن ترامپ از چنین صلحی، بزرگنمایی بیش نبود و نباید زیاد آن را جدی گرفت. تحقق یک صلح ابدی با این مشخصات اساسا امکانپذیر نیست.
اما مساله دیگر، طرح ترامپ برای آتش بس در غزه در چارچوب نگرشش درباره همان «صلح ابدی» است. وی با اشاره به برخی بندهای طرحش و اعلام موافقت اسرائیل با طرحش درباره جنگ غزه، توپ را به زمین حماس انداخت و در حالی که ویتکاف و کوشنر از چند روز قبل در مذاکره با نتانیاهو در حال جرح و تعدیل این طرح بودند، اما تازه امروز عصر خود طرح به حماس ارائه شده است؛ به این معنا که با رونمایی از آن، اساسا آنچه مطلوب و مورد درخواست ترامپ است، موافقت حماس با این طرح بدون مذاکره قبلی درباره آن است.
رئیس جمهور آمریکا در عین حال تهدید کرد که اگر حماس با طرحش موافقت نکند، نتانیاهو با حمایت کامل او میتواند جنگ در غزه را ادامه دهد. البته این تهدیدهای ترامپ چیز تازهای نیست و از وقتی به قدرت رسیده است، کاملا دست اسرائیل را برای ادامه جنگ غزه برای تحقق اهداف آن باز گذاشته و از آن به انحای مختلف حمایت کامل کرده است. اما بعد از دو سال این اتفاق با این جنگ ویرانگر نیفتاده و اکنون در واقع هدف طرح ترامپ تحقق اهداف کلان جنگ با پیشبرد این طرح است.
آنچه در معرفی این طرح ترامپ متفاوت از قبل بود و کار را برای حماس دشوارتر میکند، تلاش برای قرار دادن کشورهای عربی و اسلامی در مقابل آن است. ترامپ چندین بار خطاب به رهبران چند کشور عربی که اخیرا با او دیدار کردند، گفت که مسئولیت اقناع و اجبار حماس به پذیرش این طرح با آنهاست. وی در عین حال مدعی شد که رهبران این کشورها با طرحش موافقت کردهاند.
توقف جنگ، عقبنشینی اسرائیل از نوار غزه، بازسازی آن و ارسال کمکها از طریق سازمان ملل و نه شرکت آمریکایی با وجود کلی بودن آنها و بدون جزئیات دقیق میتواند تا حدود زیادی چند خواسته کلیدی حماس را برآورد کند که شرکای نتانیاهو با بندها مشکل دارند، اما مشکل حماس با دیگر بندهای مهم طرح است؛ از خلع سلاح گرفته تا ایجاد شورای بینالمللی برای تشکیل دولت غزه و استقرار نیروهای خارجی در این منطقه. بسیار بعید است که حماس با این بندها موافقت کند و بارها مخالفت خود با چنین شروطی را اعلام کرده است.
در مجموع، طرح ترامپ علی رغم ملاحظات برخی شرکای نتانیاهو با اصول و خواستههای اصلی اسرائیل سازگار است و بر آن مبنا هم تهیه شده است.
به احتمال زیاد حماس با طرح ترامپ به شیوه خود مخالفت غیر مستقیم کند؛ به این معنا که از بخشهایی از طرح استقبال و نسبت به بندهای دیگر آن ملاحظات خود را با درخواست اصلاحاتی بیان کند.
ولی در کل بعید است که طرح ترامپ با این مشخصات و بدون تغییر سرنوشت موفقی پیدا کند؛ اگر پس از ملاحظات حماس تعدیل شود که بعید است، طرف اسرائیلی مخالفت خواهد کرد و اگر هم نادیده گرفته شوند، طرف فلسطینی مخالفت میکند.
۳۱۵
