الکترولیت‌های ضروری برای بدن شامل سدیم، پتاسیم، کلسیم، بی‌کربنات و فسفات هستند. عدم تعادل الکترولیت‌ها در بدن می‌تواند با علائمی مانند خشکی دهان، پوست چروک، افزایش یا کاهش ادرار، خستگی، ورم دست‌ها و پاها و یا شکم، احتقان و ورم ریوی، ضعف و گیجی، نامنظم بودن ضربان قلب خود را نشان دهد. عدم تعادل الکترولیت‌ها در بدن ناشی از برخی عوامل شناخته شده است:
_ مصارف دارویی: مصرف برخی از داروها می‌تواند منجر به کاهش سطح الکترولیت‌ها در بدن شود. به عنوان مثال داروهای خاصی که باعث تعریق بیش از حد می‌شوند، مانند دیورتیک‌ها. برخی از داروهای تجویزی مانند آنتی بیوتیک‌ها، هورمون کورتیکواستروئید مانند هیدروکورتیزون، داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی بدن مانند سیکلوسپورین برای جلوگیری از رد پیوند اعضا نیز می‌تواند باعث عدم تعادل الکترولیت شود. افراد در معرض شیمی درمانی یا بیماری‌های قلبی نیز در معرض اختلال آب و الکترولیت هستند.
_ ضعف رژیم غذایی: تجربه علائم عدم تعادل الکترولیت مانند سرگیجه، بی‌حسی، خستگی، یبوست، درد مفاصل، سردرد، نفخ، سوء هاضمه، اسپاسم های عضلانی و ضربان غیر طبیعی قلب شاید نشان دهنده پیروی از یک رژیم غذایی فقیر باشد. رژیم غذایی متعادل شامل مصرف میوه‌ها و سبزیجات در رنگ‌های مختلف و غنی از پتاسیم مانند هندوانه، پرتقال، اسفناج، سیب زمینی شیرین، موز و … است. اگر شما در جذب برخی از این اقلام غذایی به خاطر مشکلات گوارشی مشکل دارید، می‌توانید مکمل‌های مواد معدنی را مصرف کنید؛ به عنوان مثال روزانه ۶۰۰ تا ۱۰۰۰ میلی گرم سیترات منیزیم.
_ درمان سرطان: اگر شما تحت درمان‌های سرطان و تجربه علائمی مانند تهوع، ضعف عضلانی، سرگیجه یا خستگی هستید، ممکن است این نشانه عدم تعادل الکترولیت باشد. شیمی درمانی می‌تواند سطح آب بدن را به دلیل عوارض جانبی مانند اسهال، کاهش اشتها و استفراغ، کاهش دهد.
_ بیماری‌های کوتاه مدت: اغلب اوقات عدم تعادل الکترولیت می‌تواند ناشی از ابتلا به بیماری‌هایی مانند آنفلوانزا باشد. این اتفاق به دلیل تعریق بیش از حد، کم آبی بدن، اسهال و استفراغ رخ می‌دهد. طبعا هر بیماری که باعث تب بالا، استفراغ یا اسهال برای دوره‌های طولانی شود، می‌تواند تعادل الکترولیت بدن را بر هم بزند و فرد را در معرض خطر کم آبی قرار دهد. زنان باردار نیز به خاطر دوره‌های تهوع و استفراغ مداوم در معرض این خطر هستند.
_ بیماری‌های کلیوی: عدم تعادل الکترولیت یک نگرانی عمده برای بیماران مبتلا به آسیب‌های کلیه است. کاهش عملکرد کلیه همراه با عدم تعادل آب و الکترولیت تعریف می‌شود.
_ اختلالات غدد درون‌ریز و اختلالات هورمونی: بیماران مبتلا به دیابت بی‌مزه نشانه‌های عدم تعادل آب و الکترولیت را تجربه می‌کنند. عوارض بیمار شامل بی‌آبی و عدم تعادل الکترولیت‌ها است. خشکی دهان، ضعف عضله، کاهش فشارخون، گود رفتن چشمان، تب، سر درد، تند شدن سرعت قلب، کاهش وزن، خستگی یا بی‌حالی، تهوع، از دست دادن اشتها، دردهای عضله ناشی از کم آبی بدن و عدم تعادل الکترولیت‌ها رخ می‌دهد.
اقدامات تشخیصی ممکن است شامل موارد زیر باشند:
آزمایش ادرار، مدفوع، خون و الکترولیت‌ها، خصوصا سدیم، کلر و پتاسیم. گاهی هم بررسی‌های رادیواکتیو در مورد کل آب بدن انجام می‌گیرند.
هنگام بروز بیماری‌های جدی، تعادل مایعات (ورودی و خروجی) را در منزل ثبت کنید. به این ترتیب که میزان مایعات نوشیده شده و میزان ادرار روزانه مشخص می‌شود.
بنابر اعلام دفتر آموزش و ارتقای سلامت وزارت بهداشت، روزانه خود را وزن کنید. هرگونه افزایش یا کاهش ناگهانی وزن ممکن است نشان دهنده تغییرات مایعات بدن باشد. اگر وزن شما در عرض یک روز نزدیک دو کیلوگرم یا بیشتر پایین یا بالا رود، باید از نظر تشخیص عدم تعادل الکترولیتی به پزشک مراجعه کنید.
بیشتر بخوانید:
سومین علت مرگ‌ومیرها در مردان و زنان
آمار کرونا در ایران؛ شناسایی ۴۶۳ بیمار جدید و ۱۵ فوتی
۲۳۳۲۳۶