اواخر سال گذشتهی میلادی، تیمی که مشغول جستوجو زیر پوششهای گیاهی متراکم جنگلهای مسطح کاج در اورگلیدزِ ایالت فلوریدای آمریکا بودند، با صحنهی غیرمنتظرهای مواجه شدند که تا آن زمان هیچکس در آن منطقه ندیده بود: ماری به وزن نزدیکبه ۱۰۰ کیلوگرم.
این مار ۱۰۰ کیلوگرمی که بیش از پنج متر طول داشت، بزرگترین پیتون برمهای یافتهشده در فلوریدا بود و رکورد جدیدی ثبت کرد. ادارهی حفاظت از منابع طبیعی جنوب غرب فلوریدا میگوید این رکورد تا پیش از پیداشدن مار جدید، متعلق به ماری تقریباً ۶۴ کیلوگرمی در سال ۲۰۱۶ بود. مار ۱۰۰ کیلوگرمی یادشده ۱۲۲ تخم در داخل خود داشت تا رکورد دیگری نیز در ایالت فلوریدا ثبت شود. ایان بارتوشک، از اعضای ارشد تیم کاشف مار ۱۰۰ کیلوگرمی میگوید:
تا زمانی که پیتونها از وزن ۴۵ کیلوگرم عبور نکنند، آنها را مارهایی بزرگ محسوب نمیکنیم. بنابراین برای توصیف مار ۱۰۰ کیلوگرمی، به توضیحی جدید نیاز داریم. پیداکردن این مار اتفاق کاملاً جدیدی برای ما است.-
اعضای تیم برای پیداکردن مار ۱۰۰ کیلوگرمی پیتون از راهکار جالبی استفاده کردند. این افراد دستگاهی ردیاب را به ماری نر متصل و او را در طبیعت رها کردند تا بهدنبال جفت مناسب خود بگردد. بهمنظور گرفتن مار، محققان باید در زمان مناسب و از زاویهی مناسب به محل میرسیدند. یکی از کارآموزان تیم به نام کایل فیندلی توانست از ضربهای که نزدیک بود بدن مار بزرگ پیتون به او بزند، جاخالی بدهد؛ اما ایان ایسترلینگ، زیستشناس، چندان خوشاقبال نبود؛ چراکه مار پیتون ۱۰۰ کیلوگرمی با دمِ جمعشدهاش ضربهای محکم به صورت این زیستشناس زد.
وقتی اعضای تیم توانستند بهخوبی مار را نگه دارند، ایان ایسترلینگ مار را روی شانهاش قرار داد و آن را بهسمت وانت برد. ایسترلینگ در کنفرانسی خبری گفت: «این مار پیتون بهخوبی با ما جنگید.» بهگزارش نیویورک تایمز، این تیم که عضو سازمانی گستردهتر است، تقریباً ۱۰ سال است که با هدف حفاظت از گونههای بومی موجود در اکوسیستم اورگلیدز، پیتونها را پیدا و شکار میکند.
پیتونهای برمهای در اصل گونهای متعلق به منطقهی جنوب شرق آسیا هستند و بهطور فعالانه پوشش گیاهی و گونههای جانوری بومی اکوسیستم فلوریدا را تهدید میکنند. این مارها در منطقهی فلوریدا توانستهاند بهخوبی رشد کنند.
پیتون برمهای به شکارچی بسیاری دیگر از حیوانات بهخصوص گوزن دمسفید تبدیل شده است که در مناطق جنگلی سراسر ایالات متحده یافت میشود؛ چراکه جمعیت گوزنها رو به کاهش است و همین موضوع باعث شده بقای شیر کوهی فلوریدا نیز به خطر بیفتد که ازطریق گوزن تغذیه میکند. شیر کوهی فلوریدا، زیرگونهی شیر کوهی (یکی دیگر از حیوانات ایالتیِ فلوریدا)، اکنون درمعرض خطر انقراض است.
ایان بارتوشک میگوید او و اعضای تیمش هنگام پیداکردن اولین پیتون ۴۵ کیلوگرمی در فلوریدا در سال ۲۰۱۴ شوکه شدند؛ چون نمونهی ۴۵ کیلوگرمی پیتون در بین مارهای بزرگ این گونه قرار میگیرد. ابعاد مار جدید نشان میدهد که پیتونهای برمهای توانستهاند به تغذیه از گونههای جانوری بومی فلوریدا ادامه دهند. مارهای پیتون برمهای با افزایش مصرف غذا رشد میکنند و رشد آنها لزوماً به افزایش سن وابسته نیست.
زندهگیری پیتونها و انجام تحقیقات روی آنها به محققان امکان میدهد به تخمین تعداد مارهای پیتون موجود در حیات وحش نزدیکتر شوند. محققان میگویند تعداد پیتونهای موجود در فلوریدا ممکن است بین دهها هزار تا بیش از صدهزار حلقه باشد. ایان بارتوشک میگوید:
در چنین شرایطی، با خود فکر میکنید که یک مار ۱۰۰ کیلوگرمی چگونه بهوجود آمده است؟ تصور کنید چه تعداد مارهای دیگر با ابعادی نزدیک به این مار در حیاتوحش زندگی میکنند. ممکن است حتی مارهای بزرگتری نیز در اورگلیدز وجود داشته باشند.
–
مار ۱۰۰ کیلوگرمی فلوریدا در دسامبر ۲۰۲۱ (آذر و دی ۱۴۰۰) اسیر شد و اعضای تیم منتظر ماندند تا فصل تولید مثل در مارس ۲۰۲۲ (اسفند ۱۴۰۰ و فروردین ۱۴۰۱) بهپایان برسد و سپس اندازهگیری مارهای اسیرشده و انجام تحقیقات روی آنها را شروع کنند.
این تیم معمولاً از مارهای نر استفاده میکنند و برای پیداکردن پیتون ۱۰۰ کیلوگرمی سراغ استفاده از ماری رفتند که نامش را دیون گذاشتهاند. بهلطف مارهای نر، محققان میتوانند مارهای مادهی حاضر در مکانهای صعبالعبور را پیدا کنند. شکارچیان مار دستگاه ردیاب ویژهای را به بدن مار نر متصل میکنند و روی مناطقی متمرکز میشوند که مارها در فصل تولید مثل به آنجا مهاجرت میکنند. ناگفته نماند فصل تولید مثل مارها از نوامبر (آبان و آذر) تا مارس (اسفند و فروردین) بهطول میانجامد.
جستوجو برای پیتونها مثل اقدام نیروهای پلیس برای زیرنظرگرفتن مجرمان است و در مواقعی حتی شبیه صحنهی جرم میشود؛ چون محققان نگاهی به محتویات معدهی پیتونها میاندازند. باوجوداین، اعضای تیم شکارچی مار میگویند برای این حیوانات گوشتخوار احترام بسیار زیادی قائلاند. ایان بارتوشک میگوید:
مارها حیواناتی استثناییاند و بودن آنها در اینجا تقصیر خودشان نیست؛ اما ما متوجهیم که حضور آنها چه خطرهایی بهدنبال دارد.
–
مکیلا اسپنسر، از فعالان محیطزیست و هماهنگکنندهی برنامهی شکار پیتون، میگوید کمیسیون حفاظت از ماهیها و حیاتوحش فلوریدا نیز در تلاش است جمعیت مارها را کاهش دهد. این سازمان افراد متقاضی را جذب میکند و به آنها نحوهی شکار مارها را آموزش میدهد. در مسیر پیداکردن مار، حتی از سگهای پلیس نیز استفاده میکند.
کمیسیون حفاظت از ماهیها و حیاتوحش فلوریدا همهساله در تابستان پویشی راهاندازی میکند تا مردم در ازای دریافت پول، به شکار پیتونها ترغیب شوند. چالش شکار پیتون در فلوریدا امسال از ۵ تا ۱۱ آگوست ۲۰۲۲ (۱۴ تا ۲۰ مرداد ۱۴۰۱) برگزار خواهد شد. ایالت فلوریدا بهدنبال راهکارهای جدیدی برای بهبود روند شناسایی پیتون است؛ زیرا این مارها در استتار و ساکنشدن در مناطق دورافتاده بسیار ماهر هستند. مکیلا اسپنسر میگوید: «برای کنترلکردن این حیوانات باید راههای متعددی را امتحان کنیم.»
در دههی ۱۹۸۰، صنعت تجارت حیوانات خانگی مارهای پیتون را به اورگلیدز وارد کرد؛ اما فروش این مارها در سال ۲۰۱۲ غیرقانونی اعلام شد. افرادی که پیتون میخریدند، در بسیاری از مواقع نمیدانستند پس از بزرگشدن چگونه از آن مراقبت کنند. در همین زمینه، اکثر مردم تصمیم گرفتند مارها را در طبیعت رها کنند. مار پیتون برمهای از آن زمان تاکنون جایگاه تمساح پوزهپهن را که بومی فلوریدا است، بهعنوان برترین شکارچی در اورگلیدز گرفته است.
پیتونهای برمهای در بخشهایی از ناحیهی جنوبشرق آسیا درمعرض خطر انقراض هستند؛ ولی مارهایی را که به فلوریدا راه پیدا کردهاند، نمیتوان به خانهی اصلیشان برگرداند؛ چون این مارها ازلحاظ ژنتیکی با محیط جدیدشان سازگار شدهاند. ازآنجاکه پیتونها قلمرو بیشتری را به خود اختصاص دادهاند، جمعیت راکونها، خرگوشها، صاریغها، پرندگان، تمساحهای پوزهپهن، گوزنها و پلنگها در تالابها کاهش پیدا کرده است. یکی از محققان میگوید مارهای پیتون حیواناتی شگفتانگیزند؛ اما بدترین چیز ممکن برای اورگلیدز بهشمار میروند.
منطقهی اورگلیدز که ۱٫۵ میلیون هکتار از زمینهای جنوب و جنوبغربی ایالت فلوریدا را تشکیل میدهد، اکوسیستم بینظیر آب شیرینی است که با چمنهای بلند و نوکتیز احاطه شده و در فصل مرطوب رودخانهای با حرکت کُند نیز در دل خود دارد. از زیستگاههای این منطقه میتوان به باتلاقهای سرو و چمنزار مرطوب و جنگلهای مانگرو اشاره کرد. تنوع زیادی از گونههای مختلف پرندگان، پستانداران، خزندگان و گیاهان در این منطقه یافت میشود.
مار پیتون برمهای، تنها یکی از عواملی است که این منطقهی ارزشمند را بهخطر میاندازد. آلودگی آب و بالا آمدن سطح دریا و توسعهی شهرها در کنار دیگر گونههای مهاجم نظیر مارمولگ تگو و وزغ نیشکر از دیگر عوامل تهدیدکننده هستند.
۲۲۷۲۲۷
