غزال زیاری– شاید تا پیش از این نام فردی به نام توماس کراپر، لولهکش معروف انگلیسی بهعنوان مخترع توالت به گوشتان خورده باشد.
اما واقعیت این است که توالتهای ابتدایی، چندین هزار سال قبل از آنکه کراپر این پدیده را به دنیا معرفی کند، اختراع شده بودند و حتی تاریخچه توالتهای سیفوندار مدرن هم به چندین قرن قبل از آن بر میگردند.
حالا این سوال مطرح میشود که چه کسانی واقعا توالت را اختراع کردند؟
اولین توالتی که در دنیا شناخته شده، به ۵هزار سال پیش و دوران بینالنهرین باستان برمیگردد. طبق گزارش مجله نیچر، این توالتها در حقیقت شبیه گلدانهای سادهای مثل گودال بودند که با مجموعهای از لولههای سرامیکی بلند پوشانده شده بودند و محتویات جامد را حفظ کرده و مانع از نفوذ آنها به خاک اطراف میشدند و در عین حال محتویات مایع به آرامی از طریق سوراخهای کوچکی که در آن تعبیه شده بود خارج میشدند.
متاسفانه نام توالتهایی که در آن دوره طراحی شده بود، در تاریخ ثبت نشده است.
اختراع توالتهای پیچیدهتر
توالتهای مجهزتر و پیچیدهتر تقریبا یک قرن بعد از آن، توسط تمدن باستانی مینوسیها در جزیره کرت یونان ساخته شدند. در این توالتها اولین شواهد مبنی بر استفاده از آب برای حمل ضایعات انسانی دیده شده.
این ایدهای بود که بعدها توسط رومیان نیز مورد استفاده قرار گرفت و توالتهای رومیان شباهت زیادی به توالتهای یونانیها داشت. این توالتها ردیفی از صندلیهای نیمکتی با سوراخهایی بودند که در بالای مجرای فاضلاب قرار داشتند. کریستوف لوتی، برنامهریز زیرساختهای بهداشتی در موسسه فدرال علوم و فناوری آبزیان سوئیس، دراین رابطه گفته:« آنها یک نوآوری پیچیده داشتند که برپایه لولهکشی متمرکز بود.»
این بدان معناست که به جای آنکه هر فردی ضایعات دستشویی خود را با یک گلدان سرامیکی پر از آب بیرون بریزد، تمام این ضایعات توسط آب به سمت مرکز متمرکز فاضلاب هدایت میشدند.
اولین توالت با سیفون مدرن
اولین سیفون مدرن توالت در سال ۱۵۹۶ توسط مردی انگلیسی به نام سر جان هرینگتون، یکی از درباریان دربار ملکه الیزابت اول ابداع شد. لوتی دراین باره میگوید:« تا آن زمان، شرایط دستشویی رفتن خیلی بد بود.» هرینگتون مدلی از توالت خود را در خانه خودش و سپس در کاخ ریچموند که اقامتگاهی سلطنتی در حاشیه رودخانهای در انگلیس بود، نصب کرد.
طبق گزارشها این توالت برای سیفون زدن به ۲۸ لیتر آب نیاز داشت و فاقد لوله S شکل بود. بدین معنا که بوی نامطبوع فاضلاب، بهراحتی به فضای اتاق باز میگشت و از همین رو این دستشویی هرگز نتوانست ایده موفقی از آب در بیاید.
توالتهای امروزی چه زمانی ساخته شدند؟
در سال ۱۷۷۵، یک مخترع اسکاتلندی به نام الکساندر کامین، اولین حق ثبت اختراع توالت سیفوندار را به نام خودش ثبت کرد. طراحی او شامل یک لوله S شکل بود که سیستم سرپوش پیچیدهتری داشت و شبیه به توالتهای امروزی بود.
تا اینکه نوبت به توماس کراپر رسید که بین سالهای ۱۸۸۱ تا ۱۸۹۶، طبق گزارش منتشره در اینونتور دایجست، توانست ۹ اختراع مربوط به لولهکشی را به نام خودش ثبت کند. ولی هیچ یک از آنها نتوانست انقلابی در زمینه ساخت توالتهای جدید به شمار برود و تنها شامل پیشرفتهای سادهای در زمینه لولههای توالت بودند.
توالت حامی محیط زیست
حالا لوتی و همکارانش در تلاشند تا توالت جدیدی را برای آینده طراحی کنند: یک توالت فوق کارآمد و بهداشتی که بدون منبع انرژی خارجی، بدون لولهکشی و بدون لولهای که به شبکهای متصل شود، کار کند.
بررسی نمونه اولیه توالت آنها حاکی از آن است که این توالت بهطور مداوم آب را تمیز و بازیافت میکند و مدفوع را به کود تبدیل خواهد کرد. آنها امیدوارند تا روزی بتوانند این توالتها را در کشورهای توسعهیافته مورد استفاده قرار دهند؛ چرا که راهی آسان و دوستدار محیط زیست برای بهبود شرایط بهداشتی و نجات جان انسانها خواهد بود.
منبع: livescience
