پرمافراست (خاک منجمد) لایهای از خاک است که در تمام طول سال کاملا یخزده باقی میماند و حدود ۱۵ درصد از مساحت زمین در نیمکره شمالی را پوشش میدهد. بااینحال، فعالیتهای انسانی که از جمله عوامل تغییرات اقلیمی و گرمایش جهانی هستند، باعث ذوب شدن سریع پرمافراست شده که در نتیجه آن، مجموعهای از آثار برجای مانده از ویروسها، باکتریها، ماموتهای پشمالو و خرسهای غارنشین که مدتها زیر خاک مدفون بودند، قابل رویت میشوند.
در این راستا، کشف اخیر دانشمندان نشان میدهد که خاکهای منجمد ممکن است حاوی ویروس های باستانی موسوم به «زامبی» باشند که بهطور بالقوه میتواند موجودات زنده را آلوده کند.
بهگزارش سیانان، یک پروفسور فرانسوی بهنام ژان میشل کلاوری، سویههایی از ویروس یخزده ۴۸ هزار ساله را از چند مکان پوشیده از پرمافراست در سیبری پیدا کرده است. در این میان، قدمت قدیمیترین سویه به ۴۸۵۰۰ سال قبل بازمیگردد که از نمونه خاک یک دریاچه زیرزمینی بهدست آمده است. قدمت جوانترین نمونه کشف شده نیز ۲۷ هزار سال برآورده شده است که در لاشه یک ماموت پشمالو کشف شد.
فرسایش ناشی از ذوب شدن خاکهای منجمد و ناپدید شدن یخهای دریا که مانند یک سد محافظ عمل میکنند، خانههای روستای اسکیموهای یوپیک کوئینهاگاک در آلاسکا را تهدید میکند.
خطرات ویروس باستانی زامبی برای بشریت و سایر موجودات
پروفسور کلاوری از سال ۲۰۱۴ تحقیقاتی را در مورد احتمال احیای ویروس های باستانی موسوم به «زامبی» منتشر کرده که اگرچه هزاران سال خاموش بودهاند، اما با ذوب شدن خاکهای منجمد ممکن است دوباره به زندگی بازگردند. او و گروهی از محققان، با احیای چندین گونه از ویروس های زامبی دریافتند که هر یک از آنها میتوانند آمیبهای کشت شده را آلوده کنند.
آنها این ویروسهای آلودهکننده را جانشینی برای همه ویروسهای احتمالی دیگری میبینند که ممکن است در پرمافراست وجود داشته باشند. درحالیکه احتمال انتقال این ویروسها به حیوانات یا انسانها مشخص نیست، محققان اعتقاد دارند که ویروسهای خاک منجمد باید بهعنوان یک تهدید جدی برای سلامت عمومی قلمداد شوند.
با تداوم گرمایش جهانی و تغییرات اقلیمی، دانشمندان از ذوب شدن پرمافراست و آزاد شدن ویروسهای باستانی که برای هزاران سال با موجودات زنده در تماس نبودهاند، ابراز نگرانی کردهاند. این احتمال وجود دارد که گیاهان، حیوانات و انسانها هیچ مصونیتی در برابر ابتلا به آنها نداشته باشند.
تونلی که از کریستال های پرمافراست در خارج از روستای تومتور تشکیل شده است.
بریجیتا ایونگارد، استاد بازنشسته در بخش میکروبیولوژی بالینی دانشگاه اومئا سوند میگوید: بهیاد داشته باشید که دستگاه ایمنی ما تحت تماس نزدیک با محیط میکروبیولوژیکی تکامل یافته است. بنابراین اگر ویروسی در خاک منجمد پنهان شده باشد و ما هزاران سال به آن در تماس نباشیم، ممکن است سیستم ایمنی ما برای مقابله با آن ناتوان نباشد.
علاوه بر ویروس های چندهزار ساله مانند زامبی، باکتریهای باستانی نظیر سیاهزخم نیز ممکن است برای اولین بار طی دو میلیون سال گذشته پس از ذوب شدن خاکهای منجمد آزاد شده و دوباره فعال شوند. دانشمندان بر این باورند که این اتفاق، عامل شیوع عفونت باکتریایی سیاهزخم در انسان و گوزن شمالی در سیبری طی سال ۲۰۱۶ بود.
اگرچه مشخص نیست که آیا ویروس های باستانی «زامبی» که در پرمافراست پنهان شدهاند، توانایی آلوده کردن موجودات و انسانها را دارند یا خیر، اما ضروری است که آنها را بهعنوان یک تهدید جدی برای سلامت عمومی در نظر بگیریم. از آنجاکه تغییرات آبوهوایی به ذوب شدن خاکهای منجمد منجر میشود، خطر فعال شدن مجدد ویروسها و باکتریهای باستانی میتواند باعث ایجاد مشکلاتی غیرمنتظره برای سلامت انسان و حیوانات شود.
۲۲۷۲۲۷