وقتی ناصرالدین‌شاه در سی‌ویکمین سالگرد سلطنتش، دستور داد عمارتی جدید در باغ نیاوران بسازند، کاخ صاحبقرانیه در دل باغ نیاوران متولد شد. داستان ساخت این کاخ را و فرمان یکی از مهم‌ترین وقایع تاریخ معاصر ایران را که در این مکان امضا شده و امروز در سالروزش قرار داریم، بخوانید.
وقتی دوران سلطنت ناصرالدین‌شاه وارد سی و یکمین سال خود شد، شاه قاجار سرمست از سالگرد پادشاهی‌اش دستور داد کاخی جدید در دل باغ زیبای نیاوران برای او بسازند. قرعه به نام حاجب‌الدوله افتاد تا عمارت دلخواه شاه را طراحی کند.
اولین باری که ناصرالدین شاه در فرنگ تخمه دید
سلطان صاحبقران اما در عمارت تازه‌اش هم از ساخت اندرونی و حرمسرا غافل نشد. او دستور داد علاوه بر شاه‌نشین، کرسی‌خانه، حمام و ۵۰-۴۰ دستگاه خانه هر کدام شامل ۴ اتاق و یک ایوان برای همسرانش بسازند. هرچند بعدها مظفرالدین‌شاه و احمدشاه قسمتی از حرمسرای این کاخ را تخریب کردند.
کاخ صاحبقرانیه علاوه بر معماری آن، از جهات دیگر نیز حائز اهمیت است. در همین کاخ بود که یکی از مهم‌ترین رویدادهای تاریخ معاصر ایران کلید خورد. مظفرالدین‌شاه در محوطه کاخ صاحبقرانیه بود که فرمان مشروطیت را امضا کرد.
این تصویر تاریخی که در محوطه باغ نیاوران و کاخ صاحبقرانیه ثبت شده است، مظفرالدین شاه را مشغول صدور فرمان مشروطه در کنار اعلم‌الدوله ثقفی، پزشک ویژه‌اش، نشان می‌دهد. اعلم‌الدوله در این تصویر مشغول کتابت این فرمان است تا به امضای شاه قاجار برسد.
اکنون یک نسخه کپی از سند امضاشده فرمان مشروطیت در اتاق اسناد کاخ صاحبقرانیه نگهداری می‌شود.
۲۱۹۲۱۵