آیا صبح‌ها پس از به‌صدادرآمدن هشدار گوشی روی دکمه‌ی اسنوز ضربه می‌زنید؟ یافته‌های تحقیقات اندک قبلی معمولاً انجام این کار رو مفید نمی‌دانند؛ اما خبر خوب اینکه تحقیقی جدید نشان می‌دهد چرت‌زدن اضافی پس از نخستین باری که از خواب بیدار می‌شوید قادر است عملکرد شناختی شما را بهبود بخشد.
در مطالعه‌ای که نتایج آن ۱۸ اکتبر (۲۶ مهر) در ژورنال تحقیقات خواب منتشر شد، محققان ۱۷۰۰ بزرگسال را در سراسر جهان مورد بررسی قرار دادند. به‌گفته‌ی ۶۹ درصد از شرکت‌کنندگان در این مطالعه، آن‌ها صبح‌ها معمولا روی گزینه‌ی اسنوز آلارم گوشی خود ضربه می‌زنند یا گاهی اوقات زنگ گوشی را برای چند ساعت مختلف تنظیم می‌کنند.
چرت‌زدن پس از بیدارشدن از خواب، عملکرد شناختی را تقویت می‌کند
محققان در مرحله‌ی بعد به مطالعه‌ی ۳۱ شرکت‌کننده‌ی معمولی پرداختند که اهل چرت‌زدن بودند. بررسی‌های آن‌ها نشان داد که چرت‌زدن باعث بهبود عملکرد برخی از این افراد در تست‌های شناختی می‌شود. بااین‌حال به‌نظر نمی‌رسد که چرت‌زدن تأثیری روی خلق‌وخوی افراد، میزان خواب‌آلودگی آن‌ها در صبح یا افزایش طبیعی هورمون استرس کورتیزول داشته باشد. کورتیزول در اولین ساعات بیداری ترشح می‌شود و به آماده‌شدن بدن برای روز پیش‌رو کمک می‌کند.
تینا ساندلین، روان‌شناس از دانشگاه استکهلم سوئد و نویسنده‌ی اصلی مطالعه می‌گوید: «چرت‌زدن به‌مدت ۳۰ دقیقه در صبح، هیچ تأثیر منفی عمده‌ای روی خواب آن شب یا احساس خستگی هنگام بیدارشدن ندارد.» به‌گفته‌ی ساندلین مطالعه‌ی آن‌ها نشان می‌دهد چرت‌زدن به افرادی که سحرخیز نیستند کمک می‌کند تا حتی اگر کم‌وبیش احساس خواب‌آلودگی نمی‌کنند هم راحت‌تر از خواب بیدار شوند و در آزمون‌های شناختی عملکرد بهتری از خود نشان دهند.
خواب خوب شبانه برای سلامتی و تندرستی ما بسیار مهم است؛ اما بسیاری از افراد به‌طور منظم خواب کافی ندارند. حدود یک‌سوم از بزرگسالان ایالات متحده کمتر از هفت ساعت یا بیشتر از آن در شبانه‌روز می‌خوابند. برخی از افراد برای کم‌کردن اثرات بیدارشدن ناگهانی یا چند دقیقه خواب بیشتر، از گزینه‌ی اسنوز در تلفن همراه خود استفاده می‌کنند؛ اما اطلاعات کمی درمورد تاثیرات این عادت روی سلامتی افراد وجود دارد.
در مطالعه‌ی جدید از ۱۷۳۲ بزرگسال خواسته شد تا عادات بیدارشدن خود را شرح دهند. به‌طور متوسط، افرادی که گهگاه چرت می‌زنند، پس از به‌صدا درآمدن اولین زنگ ساعت حدود ۲۲ دقیقه را در خواب سپری کردند. نویسندگان مطالعه دریافتند که این افراد درمقایسه با کسانی که چرت نمی‌زدند، تقریبا ۶ سال جوان‌تر و نزدیک به چهار برابر بیشتر شب‌زنده‌دار بودند. همچنین بیشتر احتمال داشت که این افراد درطول شب کمتر بخوابند و صبح‌ها احساس خواب‌آلودگی کنند.
بررسی‌ها روی ۳۱ نفر از افرادی که عادت به چرت‌زدن نداشتند، نشان داد که چرت کوتاه ۳۰ دقیقه‌ای باعث می‌شود تا عملکرد آن‌ها در تست‌های شناختی نسبت به مواقعی که چرت نمی‌زدند بهتر باشد یا تغییری نکند. تست‌های شناختی در این مطالعه شامل سؤالات ساده‌ی محاسباتی بود و شرکت‌کنندگان باید فهرستی از کلمات را به‌خاطر می‌سپردند و سپس آن‌ها را دربین کلمات جدید تشخیص می‌دادند.
زمانی که به شرکت‌کنندگان اجازه‌ی چرت‌زدن داده می‌شد، احتمال بیدارشدن آن‌ها از عمیق‌ترین مرحله‌ی خواب (خواب امواج آهسته) کمتر از زمانی بود که باید بلافاصله بیدار می‌شدند. بیدارشدن در طول مرحله‌ی خواب امواج آهسته می‌تواند به اینرسی خواب منجر شود و احساس گیجی ناشی از انتقال بدن از خواب به بیداری را به‌همراه داشته باشد.
مطالعه‌ی اخیر از این نظر که آزمایشی کوچک بود و بخش نظرسنجی به افرادی وابسته بود که عادات خواب و بیداری خود را گزارش می‌دادند، محدود به‌شمار می‌رود. بااین‌وجود محققان امیدوارند که این مطالعه درهایی را برای تحقیقات آتی درمورد عادات بیداری افراد مانند روش‌های مختلف بیدار شدن افرادی که اهل چرت‌زدن هستند، باز کند.
ساندلین می‌گوید: «شاید چیزی مانند زنگ هشدار نوری (بدین صورت که اتاق را به‌آرامی روشن‌تر می‌کند) به روشی مشابه کار کند، بدون آنکه چندبار بیدارشدن ناگهانی اتفاق بیفتد.» به‌گفته‌ی وی، تیم تحقیقاتی قصد دارد که اثرات بالقوه‌ی درازمدت چرت‌زدن را بررسی کند و افرادی را که عادت دارند صبح‌ها تا دو ساعت چرت بزنند، مورد مطالعه قرار دهد.
۲۲۷۲۲۷