غزال زیاری: فرض کنید که در روزگاری زندگی میکنیم که علم به حدی پیشرفت کرده که میتوانیم یک انسان جدید بسازیم؛ حالا با این سؤال روبرو میشویم که اگر بخواهیم بدن یک انسان را از صفر بسازیم، چقدر هزینه برای ما در بر خواهد داشت؟
شاید برای آنکه بتوان راحتتر به این سؤال پاسخ داد، بهتر باشد تا اینگونه نگاه کنیم که باید عناصر سازنده بدن انسان را بهصورت جداگانه در نظر بگیریم؛ با این پیشفرض یک فرد بزرگسال معمولی با وزن ۷۰ کیلوگرم تقریباً شامل موارد زیر است:
- ۴۶ کیلوگرم اکسیژن
- ۱۳ کیلوگرم کربن
- ۷ کیلوگرم هیدروژن
- ۲ کیلوگرم نیتروژن
- ۱ کیلوگرم کلسیم
- حدود ۱ کیلوگرم از عناصر دیگری مثل فسفر، گوگرد، پتاسیم، سدیم، کلر، منیزیم و مقدار اندکی عناصر کمیاب دیگر.
بیل برایسن، نویسنده کتاب “بدن: راهنمایی برای ساکنان آن” (The Body: A Guide for Occupants)، ارزش کلی این مواد خام را بیش از ۱۵۰ هزار دلار برآورد کرده است؛ اما او قیمت این عناصر را بر پایه خالصترین و گرانقیمتترین شکل شیمیاییشان حساب کرده است.
اگر خودتان بخواهید این مواد را از منابع معمولی استخراج و تصفیه کنید، هزینه ساخت بدن انسان به شکل چشمگیری کاهش خواهد یافت. مثلاً میتوانید با استفاده از یک دستگاه الکترولیز ساده، از ۵۲ لیتر آب که تقریباً رایگان است، هم اکسیژن و هم مقدار زیادی هیدروژن به دست بیاورید.
برای تأمین کربن، میتوان از زغال چوب با کیفیت بالا (که حدود ۷۰ درصدش را کربن تشکیل داده است) استفاده کرد و هزینه آن در فروشگاهها تقریباً ۷۵ دلار است. با اضافه کردن ۱۰ کیلوگرم کود سولفات آمونیوم که ۳۱ دلار قیمت دارد، میتوان نیتروژن و گوگرد موردنیاز را تأمین کرد و بقیه عناصر به میزان خیلی کمی در بدن انسان وجود دارند، بهطوریکه تهیه آنها فقط ۱۳ تا ۲۰ دلار هزینه خواهد داشت. بدین ترتیب و درمجموع، هزینه کل ساخت بدن انسان از مواد خام، به حدود ۱۳۳ دلار ( با درنظر داشتن قیمت امروز دلار در ایران، در حدود ۱۲ میلیون و چهارصد هزار تومان) کاهش خواهد یافت.
بدن فقط از عناصر تشکیل نشده
بدن انسان نه فقط از عناصر ساده، بلکه از مولکولهای آلی پیچیدهای مثل پروتئینها و کربوهیدراتها ساخته شده و ساخت این ترکیبات آلی از پایه، علاوه بر اینکه بسیار پرهزینهتر از خرید عناصر اولیه است، بلکه به فرآیندهای پیچیده و تجهیزات پیشرفته نیاز خواهد داشت.
راهحل جایگزین چیست؟
یک گزینه دیگر شروع از انرژی خالص است؛ از آنجایی که ماده و انرژی قابلتبدیل به یکدیگرند، در تئوری میتوان با استفاده از شتابدهندههای ذرات مثل برخورد دهندههای درونی بزرگ (LHC)، از انرژی خالص، اتم بسازیم؛ اما برای ساخت ۷۰ کیلوگرم ماده، نیاز به چیزی حدود ۱۰^۱۷ ژول انرژی داریم. این معادل ۱.۷۵ تریلیون کیلووات ساعت برق و چیزی در حدود ۷۰ برابر مصرف سالانه برق کل جهان خواهد بود! آنهم برای ساخت تنها یک انسان!
منبع: sciencefocus
۵۸۳۲۱
