غزال زیاری: در کالجی در انگلیس، از یک مار بوای برزیلی رنگینکمانی نگهداری میشود. تا پیش از این به نظر میرسید که این مار که رونالدو نام دارد و طولش به حدود ۱۸۰ سانتیمتر میرسد، نر است. تا اینکه رونالدو ماه گذشته ۱۴ فرزند به دنیا آورد.
نکته عجیبتر اینجاست که این مار بوآ بیش از یک دهه است که با مار دیگری تماس نداشته، بنابراین به نظر میرسد که او بهصورت بکرزایی (فرآیند طبیعی تولیدمثل غیرجنسی) یا پارتنوژنز بچهدار شده است. این اصطلاح برگرفته از زبان یونانی و به معنای «زادوولد در باکرگی» است.
طبق اعلام محققان، این سومین مورد مستند از این نوع زادوولد است که در بین مارهای بوآی رنگینکمانی برزیلی تحت اسارت گزارششده است.
زندگی رونالدو
رونالدو در کالجی در جنوب انگلیس و در شهر پورتسموث که مدرسهای آکادمیک و حرفهای برای جوانان ۱۶ تا ۱۸ ساله است زندگی میکند. در این کالج از مارها برای آموزش دانشآموزان در مورد نحوه مراقبت از حیوانات استفاده میکنند.
پیت کوینلان، تکنسین حیوانات کالج که ۹ سال مسئولیت مراقبت از رونالدو را بر عهده داشته، دراینباره گفت: «یکی از همکارانم اخیرا با من تماس گرفت و از من پرسید چرا چند مار کوچک را در کنار رونالدو رها کردهام.» او در ادامه توضیح داد که آنها در ابتدا فکر کردند که اشتباهی صورت گرفته و باوجودی که در تعطیلات بوده، سریع به کالج مراجعه کرده و متوجه شده که بچه مارهایی که در کنار رونالدو هستند، در واقع بچه بوآهای رنگینکمانی هستند.
کوینلان که بیش از ۵۰ سال است که با خزندگان کار میکند، ادامه داد: «من کاملاً متحیر شده بودم. در طول این سالها من از هزاران مار نگهداری کرده بودم و مارهای زیادی را نیز پرورش داده بودم. ولی قبلاً هرگز دراینباره، چیزی نشنیده بودم.»
پسازآن بود که این کالج، خبر این رویداد را بهعنوان «تولدی معجزهآسا» بازتاب داد.
بکرزایی چیست و چطور صورت میگیرد؟
برخی از گونههای مارها و حیوانات دیگری مثل تمساح و زنبورهای عسل نیز ممکن است بهصورت غیرجنسی بچهدار شوند که این پدیده بکرزایی (Parthenogenesis) نامیده میشود.
این اتفاق زمانی رخ میدهد که جنین، بدون لقاح رشد کند که البته چنین فرآیندی بهویژه در مهرهدارانی مثل مارها نادر است.
برخلاف تولیدمثل جنسی که در آن برای بارور کردن تخمک به اسپرم نیاز است، بکرزایی ممکن است از طریق محصولات جانبی فرآیند ایجاد تخمکها که اجسام قطبی نام میگیرند و برای پر کردن این شکاف استفاده میشوند، صورت بگیرد. بدین ترتیب این سلولها دوباره به تخمک ترکیب میشوند و به جنین دو مجموعه DNA مشابه (اما نه یکسان) میدهند. زمانی که سلولهای جنسی تکثیر میشوند و دوباره به هم میپیوندند، بکرزایی رخ میدهد.
این فرآیند کلونهای مادر را ایجاد میکند، هرچند که این رویداد بیشتر در گیاهان رخ میدهد و نه در حیوانات.
بکرزایی در حیوانات و دلیل آن
حالا محققان در حال بررسی این موضوع هستند که چرا شاهد بکرزایی در حیوانات هستیم و این اتفاق چند وقت یکبار رخ میدهد.
کوینلان در ادامه به این نکته اشاره کرد که برخی از محققان بر این باورند که زمانی که مارهای ماده در بیشتر عمر خود جفت ندارند، بکرزایی میکنند. در سالهای اخیر، چندین گزارش عجیب از تولیدمثل حیوانات در اسارت آنهم بهصورت غیرجنسی منتشرشده است.
پارسال، کوسهای در باغوحش بروکفیلد در ایلینوی، در شرایطی که حداقل چهار سال با کوسه نری در تماس نبوده، از طریق بکرزایی، یک بچه کوسه به دنیا آورد.
مطالعه دیگری در سال ۲۰۲۱ حکایت از آن دارد که رخ کرکس کالیفرنیا، یکی از گونههای پرندگان بهشدت در معرض انقراض، در اسارت و حتی اگر به جفت دسترسی داشته باشد هم بهصورت غیرجنسی تولیدمثل میکند.
لقمه ماهیای به نام شارلوت که در آکواریومی در کارولینای شمالی زندگی میکند و اخیراً از طریق بکرزایی باردار شده بود، درگذشت و مسئولان این آکواریوم اعلام کردند که این ماهی در هنگام مرگ، باردار نبوده و به دلیل ابتلا به بیماری نادری درگذشته است.
کوینلان در ادامه یادآوری کرد که او در ابتدا رونالدو را از انجمن سلطنتی جلوگیری از ظلم به حیوانات گرفته بود؛ در آن زمان، دامپزشک به او گفته بود که رونالدو نر است و کوینلان هم هیچوقت در این باره بررسی بیشتری انجام نداده بود؛ او به این نکته اشارهکرده که تشخیص جنسیت مارها در بزرگسالی سختتر از دوران نوزادیشان است.
طبق گفته او، رونالدو در کالج محبوبیت زیادی دارد و دانشآموزان این مدرسه تا پیشاز این هرگز از مارهای تازه متولدشده مراقبت نکردهاند و بنابراین پرستاری از فرزندان رونالدو تجربه بسیار خوبی برای آنهاست.
مسئولان این کالج قصد دارند که یک یا دو تا از بچههای رونالدو را نگه دارند و بقیه بچه مارها را بعد ازآنکه به رشد کافی رسیدند، واگذار کنند.
حالا داستان رونالدو در دنیا حسابی سروصدا کرده. پائولا هترینگتون، مدیر بازاریابی و ارتباطات کالج گفته: «اصلاً انتظار نداشتم که این موضوع تا این حد وایرال شود.»
کوینلان هم گفته: «اگر الآن نام مار رونالدو را در گوگل جستجو کنید، به نظر میرسد که او حتی از کریستیانو رونالدو ستاره دنیای فوتبال هم محبوبتر است.»
منبع: nbcnews
۲۲۷۲۲۷