مارکو استوجانوویچ، مدیر سازمان جهانی مایم این روزها با حضور در دومین جشنواره بین‌المللی پانتومیم زنجان که از روز هفدهم تا بیستم مهر در فرهنگسرای امام خمینی این شهر در حال برگزاری است، به تماشای آثار هنرمندان نشسته و با برگزاری کارگاه آموزشی با آن‌ها همراه شده است.
استوجانوویچ در گفت‌وگو با برگزیده با اشاره به این‌که پانتومیم نیز مثل هر هنر دیگری اوج و فرودهایی داشته است، گفت: «با وجود این‌که پانتومیم یک زبان جهانی است ولی طی ۱۵ سال گذشته در پایین‌ترین سطح خود بوده و متأسفانه باید گفت نزدیک به نیم‌قرن است که این هنر اوجی نداشته است.»
او ادامه داد: «دلیل نادیده گرفته شدن پانتومیم را می‌توان در پرسوناژمحور بودن این هنر دانست. پانتومیم همواره به هنرمند خود وابسته بوده است. درواقع هر زمان مجری یا به تعبیری بازیگر آن محبوبیت داشته، پانتومیم نیز محبوبیت پیدا کرده و هر زمان که بازیگر محبوبیتی به دست نیاورده، این هنر نیز تحت تأثیر این بی‌مهری قرار گرفته است.»
به گفته مدیر سازمان جهانی پانتومیم، دوران طلایی پانتومیم و آثار بی‌کلام، به زمان تولید فیلم‌های صامت و هنرمندانی چون چارلی چاپلین و باستر کیتون بازمی‌گردد. در اصل می‌توان این برهه زمانی را دوره طلایی پانتومیم نامید که پس‌ازآن اتفاقی نیفتاده است.
او گفت: «پس از دوره طلایی پانتومیم، اتی‌ین‌دکرو حرکات بدنی را در این زمینه ابداع کرد. او محبوبیت چندانی نداشت اما به‌عنوان پدر پانتومیم مدرن شناخته می‌شود. مارسل مارسو نیز شاگرد ایشان بود. مارسو توانست محبوبیت زیادی در عرصه پانتومیم به دست بیاورد و با وجود او پانتومیم دوباره به دوران محبوبیت خود بازگشت.»
مدیر سازمان جهانی مایم افزود: «هم‌زمان با وقوع جنگ جهانی دوم، مارسل مارسو به دنبال گسترش هنر پانتومیم بود. او یکی از کسانی بود که در جنگ جهانی دوم علیه آلمانی‌ها اقدام کرد و همراه با برادرش تلاش کرد تا کودکان یتیم را در زیرزمینی که برای آن‌ها آماده کرده بود، با هنر پانتومیم سرگرم کند.»
استوجانوویچ ادامه داد: «متأسفانه مارسل مارسو در سال ۲۰۰۷ درگذشت و با مرگ او دوباره دوران افول پانتومیم آغاز شد.» او گفت: «طی سال‌های اخیر مستر بین هنرمندی است که در آثار بدون کلام زیادی به ایفای نقش پرداخته است؛ اما متأسفانه این هنرمند را به‌عنوان هنرمند پانتومیم نمی‌شناسند. منتقدان عنوان می‌کنند آنچه ایشان انجام می‌دهد، اصلاً پانتومیم نیست.»
این مدرس و بازیگر تئاتر توضیح داد: «درهرحال، طی ۱۵ تا ۲۰ سال گذشته هنرمندان فعالیت در عرصه پانتومیم را رها کرده‌اند و به جای این‌که کارهایی با حضور ۵ یا ۶ بازیگر بسازند، به سمت ساخت پانتومیم‌های تک‌نفره رفته‌اند. با این رویکرد، هنرمندان کم‌کم وارد اجراهای خیابانی شده‌اند تا حداقل هزینه‌های روزانه خود را تأمین کنند.»
او تأکید کرد: «زمانی که با نسل جدید حرف می‌زنیم، در مورد پانتومیم تنها اجراهای خیابانی را به یاد می‌آورند. این موضوع بیشتر تقصیر ماست که چنین اتفاقی برای پانتومیم افتاده است.» مدیر سازمان جهانی مایم در پاسخ به سؤالی در مورد چشمانداز این هنر گفت: «ما رسانه جدیدی به نام اینترنت داریم. رسانه‌ای که با کمک آن می‌توانیم هنر پانتومیم را به‌صورت رایگان به اشتراک بگذاریم. پانتومیم به‌عنوان یک زبان جهانی می‌تواند از طریق رسانه‌های مجازی در سطح جهان دیده شود و رونق یابد.»
بیشتر بخوانید:
انتقاد تند یک کارگردان به تلویزیون/ پانتومیم را در تلویزیون کم ارزش کرده‌اند
پانتومیم یکی از رشته‌های مهجور تئاتر ماست
«خانه پانتومیم ایران» در کدام شهر افتتاح شد؟
در ستایش نمایشگران دوره‌گرد و سیاه بازان بی‌خانه و خانمان*
او افزود: «هنرمندان این عرصه نباید تنها به فکر ساخت یک اجرای صحنه‌ای باشند. بلکه باید به هر چه از دست‌شان برمی‌آید و می‌توانند توسط آن به ارتقای این هنر کمک کنند، فکر کنند. همان‌طور که مستر بین از روی صحنه شروع کرد و به تلویزیون رسید.»
استوجانوویچ با تأکید بر لزوم توجه به پانتومیم در عصر حاضر گفت: «ما نیازمند تغییر نگاه فعالان عرصه پانتومیم به این هنر هستیم. باید تفکر قرن نوزدهمی را کنار بگذاریم و این هنر را به شکل و شیوه جدید ارائه کنیم.»
مدیر سازمان جهانی مایم با اشاره به برگزاری دومین جشنواره بین‌المللی پانتومیم توضیح داد: «برنامه‌ریزی و برگزاری چنین رویداد هنری در سطح بین‌المللی اهمیت فراوانی دارد. باید از تمامی دست‌اندرکاران و مدیران دولتی و خصوصی که در این زمینه حمایت داشته‌اند، تشکر کرد.»
او افزود: «قطعاً با اختصاص بودجه و زمان مشخص برای ادامه این رویداد می‌توان باعث معرفی و ارتقای این هنر در سطح ملی و بین‌المللی شد. قطعاً افزایش بودجه این جشنواره در برگزاری باکیفیت‌تر آن مؤثر خواهد بود.»
این هنرمند و مدرس تئاتر با اشاره به آثار حاضر در جشنواره بین‌المللی پانتومیم زنجان گفت: «در این رویداد هنری آثار خوب و قابل‌توجهی حضور دارد؛ اشتیاقی دیدنی که نشان‌دهنده علاقه جوانان و نوجوان نسبت به هنر پانتومیم است.»
مدیر سازمان جهانی مایم ادامه داد: «قطعاً با ادامه روند برگزاری این رویداد هنری و با تمرین و پشتکار قدم‌های بعدی این هنرمندان که اکثر آنان جوانان هستند، بسیار موفقیت‌آمیز خواهد بود.»
او در پایان با اشاره به لزوم تداوم همکاری بین هنرمندان پانتومیم ایران و مؤسسه جهانی مایم گفت: «حضور من در این جشنواره برای دیدن اجراهاست و در این راستا پیشنهادهایی هم برای اجرای آثار در صربستان خواهم داشت و امیدوارم به‌زودی بتوانیم میزبان هنرمندان ایرانی در کشورمان باشیم.»
دومین جشنواره بین‌المللی پانتومیم زنجان با مشارکت اداره کل هنرهای نمایشی، اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان زنجان، انجمن هنرهای نمایشی ایران، خانه پانتومیم زنجان و نهادهای استانی زنجان به دبیری ساسان قجر از ۱۷ تا ۲۰ مهر ۱۴۰۲ در زنجان در حال برگزاری است.
۵۷۵۷