ناگفتههای سفیر پاکستان در تهران از روزهای جنگ ۱۲روزه
ناگفتههای سفیر پاکستان در تهران از روزهای جنگ ۱۲روزه
به گزارش گروه بینالملل خبرگزاری برگزیده های ایران، ایران و پاکستان طی سالهای گذشته و بهخصوص ماههای اخیر روابطی نزدیک و رو به گسترش داشتهاند و سران ارشد سیاسی و امنیتی و همچنین دیپلماتیک دو کشور در ارتباط مستمر با یکدیگر بودهاند و این ارتباط همچنان روند روبهرشدی دارد.
بهدنبال موضعگیری صریح پاکستان در حمایت از ایران و محکومیت تجاوزگری اسرائیل علیه ایران، روابط حسنه دو کشور بیش از پیش تقویت شده است،
این در حالی است که پاکستان در سال ۲۰۲۵ شاهد جنگی ۴روزه با هند بود و همچنین درگیریهای مرزی میان این کشور با همسایه شمالی خود یعنی افغانستان در ارتباط با مقابله با تروریسم رخ داد، تحولاتی که ایران تلاش داشته است بهعنوان میانجی منطقهای در حل آنها نقش ایفا کند.
برای بررسی دقیق ظرفیتهای تقویت روابط ایران و پاکستان و پرداختن به ابعاد مختلف تنشهای اخیر میان پاکستان و همسایگان شرقی و شمالی، با محمد مدثر تیپو، سفیر محترم پاکستان در تهران به گفتوگو نشستهایم.
.
برگزیده های ایران: هماکنون در سفارت پاکستان در تهران هستیم و با جناب آقای محمد مدثر تیپو، سفیر جمهوری اسلامی پاکستان در ایران، برای انجام یک مصاحبه همراه هستیم. از شما سپاسگزارم که وقت خود را در اختیار ما قرار دادید.
محمد مدثر: سپاسگزارم. حضور شما در اینجا افتخار بزرگی است.
میان بنادر ایران و پاکستان رقابت نیست بلکه موضوع همکاری در میان است
برگزیده های ایران: جناب آقای سفیر، حجم تجارت بین دو کشور به نظر میرسد که بسیار کمتر از ظرفیتهای موجود است؛ اما با توجه به فرصتهای ناشی از کریدورهای شمال به جنوب و شرق به غرب، ظرفیتهایی برای افزایش این همکاری بین دو طرف وجود دارد. هر دو کشور شاید موارد دارند که بتوانند با هم به اشتراک بگذارند. آیا فکر میکنید که بندر گوادر میتواند به بنادر ایران متصل شود؟ آیا فرصتی وجود دارد تا رقابت ادعایی بین بندر گوادر و بندر چابهار را به مسیری برای تکمیل یکدیگر و همکاری تبدیل کنیم؟
محمد مدثر: در همین ابتدای سخن، بهترین آرزوهای خود را به تمام ملت ایران به مناسبت شب یلدا تقدیم میکنم. این لحظهای تمدنی برای ایران است. ریشه در تاریخ دارد. درباره تجدید ایمان، عشق و مهربانی است. دیروز، رئیسجمهور محترم پاکستان در حین عبور از حریم هوایی ایران، پیام خود را به مناسبت این رویداد به مردم ایران ارسال کرد که نشاندهنده نوع رابطهای است که ما داریم. ایشان همچنین بهترین احساسات خود را در شب یلدا و به نمایندگی از تمام رهبری پاکستان ابراز کردند. اجازه دهید من نیز منعکس کننده این پیام باشم.
فکر میکنم در چند سال گذشته، میزان و حجم تجارت افزایش یافته است. اکنون تجارت ما به حدود ۳.۱ میلیارد دلار رسیده است و همانطور که نخستوزیر محترم (پاکستان) و رئیسجمهور محترم ایران آقای پزشکیان توافق کردند، قرار است آن را به ۱۰ میلیارد دلار برسانیم. اقدامات بسیار مشخصی برای دستیابی به آن اتخاذ کردهایم. کمی زمان میبرد زیرا همانطور که میدانید تجارت بخشی از زنجیرههای لجستیکی، زنجیرههای تأمین، چارچوبهای نظارتی و چارچوبهای سازمانی و نهادی است. اما فکر میکنم تعهد سیاسی عظیمی در این راستا وجود دارد.
البته، موضوع کریدورها نیز بسیار مهم هستند. نقش ایران در اتصال منطقهای بسیار مهم است. قرار است شبکه ریلی بیین ایران-اسلامآباد-ترکیه را از نو بازگشایی کنیم. و زمانی که این موضوع از سر گرفته شود، فکر میکنم توسعهای عظیم پیش خواهد آمد. در زمینه اتصال منطقهای، هماکنون در حال مذاکره با ایران برای ایجاد همکاری بیشتر بین چابهار و گوادر هستیم. هماکنون در این باره در حال مشورت هستیم.
بهنظرم مسئله رقابت میان بنادر در میان نباشد. فکر میکنم مسئله همکاری در میان است. زیرا هر دو کشور مزایای متنوعی دارند. مهارتهای خود را دارند و فکر میکنم اکنون زمان آن رسیده که مردم ما، صنعت ما، دولت ما و چارچوبهای نظارتی ما با هم جمع شوند تا اطمینان حاصل کنیم که اتصال دریایی، اتصال ریلی، اتصال جادهای با ایران را ترویج میدهیم.
برگزیده های ایران: در زمینهٔ همکاریهای اقتصادی بین ایران و پاکستان، شاهد تلاش طرفهای سوم و فشارهای خارجی برای تأثیرگذاری بر روابط تهران و اسلامآباد بودهایم. خط لولهٔ انتقال گاز ایران ـ پاکستان (آیپی) نمونهٔ روشنی از این مسئله است؛ با وجود نیاز شدید پاکستان به انرژی، موانع جدی، بهویژه تحریمها و فشارهای آمریکا، اجرای آن را با چالش مواجه کرده است. از سوی دیگر، خبرهایی دربارهٔ پیشرفت مذاکرات برای تجارت تهاتری و انعقاد توافقنامهٔ تجارت آزاد (FTA) بین دو کشور شنیده میشود. موانع اصلی این همکاریها دقیقا چیستند و آیا به نظر شما دو کشور میتوانند با اقدامات مشترک، تأثیر این فشارهای خارجی بر روابط دوجانبه، بهخصوص در حوزهٔ اقتصادی، را کاهش دهند؟
محمد مدثر: پاکستان در تصمیمگیری درباره سیاست خارجی خود، سیاست امنیتی، منافع اقتصادی و منافع تجاری خود کاملا مستقل است و بر اساس حاکمیت خود تصمیم میگیرد. دادهها و آمار بیانگر خلاف آن چیزی است که شما میگویید. اگر به دادهها نگاه کنید، حتی در پنج سال گذشته، تجارت واقعا رشد کرده است.
در دو سال گذشته ـ اگر فقط دو سال گذشته را در نظر بگیریم ـ سطح تعاملات سیاسی و دیپلماتیک واقعاً گسترده، عظیم و فراگیر بوده است. شما از موانع سخن میگویید، اما کل جهان و تمام نظام تجارت با چالشهای خاص خود روبهرو است؛ ما در جهانی پیچیده و بههمپیوسته زندگی میکنیم و هر کشوری چالشهای خودش را دارد، با این حال فکر میکنم مهمترین مسئله، نوع تعاملی است که پاکستان و ایران دارند و این تعامل واقعا استثنایی است؛ ما مجمعهای متعددی داریم که به طور منظم از طریق آنها با یکدیگر ارتباط برقرار میکنیم و حدود سه ماه پیش، فوروم (مجمع) تجاری پاکستان ـ ایران برگزار شد که صدها شرکت در آن شرکت کردند و نخستین مجمعی بود که به این شکل برگزار میشد.
توافق آزاد ایران و پاکستان بهزودی نهایی میشود
امروز قبل از این که شما اینجا بیایید، با یک تاجر ایرانی بسیار مهم دیدار داشتم. میدانید که علاقهای که در ماههای گذشته مشاهده کردهام، واقعاً بهشدت افزایش یافته است؛ شما درباره افتیای (توافقنامه تجارت آزاد) صحبت کردید، بله، به آن رسیدهایم و بخش بزرگی از توافق برقرار شده است و فقط منتظر زمان مناسب هستیم تا نیازها را برطرف کنیم.
برگزیده های ایران: آن زمان مناسب چهزمانی میتواند باشد، دور است یا نزدیک؟
محمد مدثر: بسیار نزدیک است؛ البته نمیتوانم دقیقا مشخص کنم که تاریخ آن چه زمانی خواهد بود. اما به نظر شخصی خودم، ممکن است حدود سه ماه طول بکشد. بنابراین توافقنامه تجارت آزاد میان دو کشور به زودی امضا خواهد شد و معتقدم این گامی بسیار بزرگ و رو به جلو است.
پیش از این ما قبلا اسنادی امضا کردهایم و دستور نظارتی لازم را صادر کردهایم که بر اساس آن، پاکستانیها میتوانند تجارت تهاتری با ایران انجام دهند و فکر میکنم این امر تأثیر بسیار بزرگی خواهد داشت؛ درخواستهای فراوانی از سوی پاکستانیها دریافت کردهام و همچنین درخواستهای زیادی از سمت ایران رسیده است؛ سوال تاجران این است که حالا چگونه میتوانیم از این مکانیسم تجارت تهاتری بهره ببریم؟ ما در حال مشورت با طرف ایرانی هستیم تا ببینیم چگونه میتوان سیستم تجارت تهاتری (BT) را به طور عملی اجرا کنیم.
علاوه بر این، در سطوح دیگر نیز فعال هستیم؛ همانطور که درباره موضوع اتصال برایتان گفتم، وزیر ارتباطات ما حدود دو تا سه ماه پیش اینجا حضور داشت و دیدار بسیار خوبی با خانم وزیر محترم راه و شهرسازی انجام داد. بنابراین همانطور که میدانید، تعاملات عظیم و بسیار گستردهای را توسعه دادهایم و اکنون باید آن نقشه راه را با جدیت دنبال کنیم.من بر این باورم که از همین حالا تا ده سال آینده، شاهد توسعهای عظیم خواهیم بود.
همچنین باید بپذیریم که مرز مشترکی بهطول ۹۰۰ کیلومتر داریم که بهنظر من فرصتی عالی بهشمار میرود؛ ما در محیطی قرار داریم که به هر حال چالشهایی در آن هست که همواره وجود خواهند داشت. من شخصا همواره به فرصتها مینگرم و باور دارم که جوامع تجاری دو کشور اکنون تعاملات بسیار گستردهای برقرار کردهاند. اتاقهای بازرگانی با یکدیگر در حال گفتوگو هستند. مجمعهای اقتصادی و تجاری برگزار میشود. نهادهای تجاری یکدیگر را ملاقات میکنند و شورای بازرگانی ما نیز به طور منظم با مقامات تجاری ایران دیدار میکند تا ببینیم چگونه میتوانیم شکافها را کاهش دهیم.
برگزیده های ایران: شما به مرز مشترک گسترده بین دو کشور اشاره کردید که میتواند فرصتی برای همکاری باشد، اما گاهی نیز میتواند چالشی باشد، مانند مسائل امنیت مرزی و فعالیتهای تروریستی از سوی گروههای تروریستی در مناطق مرزی مشترک؛ علاوه بر محکومیتهای دیپلماتیک، چه برنامههای عملی برای مقابله با این چالش وجود دارد که منافع هر دو ملت را با زیان مواجه میکند؟
محمد مدثر: فکر میکنم مهمترین نکته این است که هر دو دولت ماهیت این چالش را به خوبی میشناسند. میدانید که این منطقه دارای شرایطی است که از بیرون بر آن اثر میگذارد. شرایطی که چندین دهه است در این منطقه باقی است. این امر واقعیتها و پیچیدگیهای منطقهای را نیز شکل میدهد. بنابراین باید چالشهای استراتژیک گستردهتر را هم به رسمیت بشناسیم؛ اما اجازه دهید به شما اطمینان دهم که همکاری بین دو کشور بسیار خوب بوده، سطح اعتماد بزرگی ایجاد شده، نهادهای ما به طور منظم با یکدیگر در تعامل هستند. شما خود شاهد نتایج قابلاثبات این تلاشها بودهاید. لذا من نیز امیدوارم که هماهنگی بهتری پدید آید و راههای مؤثرتری برای مدیریت این چالش پیدا کنیم.
کانالهای ارتباطی پاکستان و افغانستان همچنان است
برگزیده های ایران: بیایید به یک مسئله مهم منطقهای یعنی افغانستان بپردازیم؛ میدانید که برخلاف پیشبینیها و انتظارات، در دوران اخیر شاهد چالشهایی بین پاکستان و افغانستان بودهایم و درگیریهایی میان دو طرف رخ داده است؛ برخی گمان میکردند که شاید با به قدرت رسیدن طالبان در کابل، اوضاع به گونهای دیگر رقم بخورد و وضعیت کاملا متفاوتی شکل گیرد؛ آیا استراتژی پاکستان نسبت به افغانستان یا کابل تغییر کرده است؟ علت ریشهای این تحولات اخیر میان دو کشور چیست؟
سفیر: ابتدا اجازه دهید اصل کلی و گسترده را برایتان توضیح دهم؛ ما به دنبال ترویج صلح، توسعه و امنیت در منطقه هستیم، چرا که این منطقه بدون تردید سرشار از تاریخ غنی و پر از فرصتهای اقتصادی است و از این رو بسیار مهم است که بتوانیم مردم را به هم نزدیک کنیم؛ این همان اصل اساسی ماست. نگرانی اصلی و بنیادین ما همواره تروریسم بوده و ضرورت اقدام مؤثر و قاطع علیه آن؛ در سال گذشته تلفات سنگینی متحمل شدهایم و بنابراین این یک نگرانی کاملا مشروع و بحق برای پاکستان به شمار میرود.
به همین دلیل معاون نخستوزیر ما سه بار به کابل سفر کرد، وزیر کشورمان نیز به کابل رفت و تعاملات گستردهای در سطوح مختلف انجام دادیم تا این مسئله را حل و فصل کنیم؛ از این رو کانالهای ارتباطی همچنان باز است و امیدواریم افغانستان نگرانیهای مشروع پاکستان را جدی بگیرد تا هر دو کشور بتوانند با همکاری یکدیگر برای برقراری صلح و دستیابی به توسعه تلاش کنند.
تلاشهای ایران برای صلح منطقهای صادقانه و ارزشمند است
برگزیده های ایران: ایران و پاکستان هر دو میزبان شمار زیادی از پناهندگان افغان بودهاند و امنیتشان تا حد زیادی به ثبات افغانستان گره خورده است؛ نقش ایران در کمک به برقراری صلح میان پاکستان و افغانستان را چگونه ارزیابی میکنید و نظرتان درباره ابتکارات منطقهای برای ایجاد صلح در منطقه، از جمله نشست استانبول و مهمتر از آن، فرمت کشورهای همسایه، بهویژه در رابطه با پاکستان و افغانستان چیست؟
محمد مدثر: بله، ما واقعا از تلاشهای ایران قدردانی میکنیم؛ ایران عضو بسیار مهمی در غرب آسیا است و مرز طولانی با افغانستان دارد. همانطور که میدانید پاکستان نیز مرز طولانی با ایران دارد.
بنابراین برای هر سه کشور ما بسیار مهم است که همه تلاشها برای ترویج صلح و امنیت و مقابله با چالش تروریسم صورت گیرد؛ ایران پیشنهاد میانجیگری داده که ما از آن استقبال میکنیم و هفته گذشته نیز نشست نمایندگان ویژه کشورهای همسایه افغانستان به علاوه روسیه برگزار شد که تعاملی بسیار سازنده بود و در آن همه کشورها ایدههای گوناگونی ارائه کردند تا ببینیم چگونه میتوانیم این مسئله بزرگ را در سطح منطقهای حل کنیم. ایران در آن نقش بسیار حیاتی ایفا کرد.
بنابراین تلاشهای ایران برای پیشبرد صلح و ثبات منطقهای واقعا بسیار ارزشمند است و حتی در جنگ چهارروزه (میان هند و پاکستان) نیز ایران پیشنهاد میانجیگری داد که پاکستان آن را پذیرفت اما هند این پیشنهاد را رد کرد و این خود نشاندهنده عمق نگرانی ایران برای صلح و امنیت منطقهای است.
برگزیده های ایران: در این لحظه با هم صحبت میکنیم، آینده روابط پاکستان و افغانستان را چگونه ارزیابی میکنید؟ آیا از دیدگاه پاکستان، پیششرطی برای عادیسازی روابط سیاسی یا تجاری با افغانستان وجود دارد و آن پیششرط چیست؟
محمد مدثر: بهنظرم بسیار مهم است که نگرانیهای پاکستان برطرف شود؛ این مسئله واقعاً حیاتی است.
برگزیده های ایران: این نگرانیها دقیقاً چیست؟
محمد مدثر: البته، اصلیترین آن تروریسمی است که از خاک افغانستان سرچشمه میگیرد؛ این موضوعی حیاتی و بسیار مهم است.
برگزیده های ایران: آینده این روابط را چگونه میبینید؟ آیا فکر میکنید بتوانید این مسئله را در بازه زمانی مشخصی حل کنید؟
محمد مدثر: ما در حال مذاکره هستیم و باید ببینیم وضعیت میدانی چگونه تغییر خواهد کرد.
برگزیده های ایران: مسئله مهم دیگری در منطقه اتفاقی است که بین پاکستان و هند در خصوص کشمیر رخ داده است؛ آیا کانالهای علنی، عمومی، غیرعلنی یا محرمانهای بین دو کشور برای مدیریت روابط وجود دارد؟ میدانید که اختلافات و چالشهایی در مسائل مختلف در کار است مثل آنچه که به مورد کشمیر اشاره کردیم. اما در مجموع در جنبههای گوناگون آیا کانالهایی برای مدیریت و تا حدودی کنترل وضعیت وجود دارد؟
محمد مدثر: میدانید، پاکستان واقعا باور دارد که درگیری، عامل بیثباتی بسیار بزرگی در منطقه است؛ بنابراین باید تمام تلاشها برای کاهش و حذف آن انجام شود که این امر بسیار مهم است؛ از این رو، پاکستان از همه تلاشهایی که صلح، ثبات و توسعه را به نفع کل منطقه ترویج میدهند، استقبال میکند؛ این چیزی است که میتوانم بگویم.
برگزیده های ایران: ایران نیز روابط خوبی با پاکستان و همچنین با هند دارد؛ آیا فکر میکنید ایران بتواند نقش میانجیگری فعالی بین دو طرف در این مسئله ایفا کند؟
محمد مدثر: در طول جنگی که هند بر ما تحمیل کرد، ایران میانجیگری خود را پیشنهاد داد و ما از آن پیشنهاد استقبال کردیم؛ و همانطور که برایتان توضیح دادم، ایران تلاشهای بسیار صادقانه و قاطعانهای برای ترویج صلح و ثبات در منطقه انجام میدهد و ما از این تلاشها استقبال میکنیم.
پاکستان در گزینههای سیاست خارجی خود مستقل عمل میکند
برگزیده های ایران: چیزی که در سال گذشته ممکن است قابل توجه یا قابل مشاهده بوده باشد، این است که پاکستان روابط خوبی با ایران دارد و شاهد مثالهای متعددی هستیم که کیفیت این روابط را اثبات کرده اند؛ از سوی دیگر، اسلامآباد روابط خوبی نیز با ایالات متحده دارد، بهویژه در دوران رئیسجمهور ترامپ که اکنون در آمریکا در قدرت است؛ با توجه به چالشها، تنشها و حتی درگیریهایی که بین ایران و ایالات متحده وجود داشته، پاکستان چگونه میان رابطه خود با دو طرف تعادل ایجاد میکند؟ چگونه تلاش میکنید تا روابط دوجانبه با تهران تحت تأثیر طرف ثالث خارجی قرار نگیرد؟
محمد مدثر: همانطور که پیشتر درباره اصل کلی گفتم، پاکستان در انتخابهای سیاست خارجی و تصمیمگیریهای استراتژیک خود کاملا مستقل است و طبق حق حاکمیت خود عمل میکند. این رویکرد بازتاب دوراندیشی رهبری پاکستان است که باور دارد منطقه باید صلحآمیزتر، منسجمتر و مرفهتر شود.
بر همین اساس، ما با قدرتهای جهانی مختلف تعامل داریم و اصل اساسی این تعاملات، اطمینان از حفاظت از منافع پاکستان است؛ از این رو، روابط بسیار عالی با آمریکا داریم، روابط عالی با ایران داریم و فکر میکنم همین امر ما را در موقعیتی ویژه و منحصربهفرد قرار میدهد تا بتوانیم بخشی از تلاشهایی باشیم که صلح و توسعه را در منطقه ترویج میدهند.
برگزیده های ایران: اما برخی میگویند، مثلا، در مورد پروژه خطوط لوله گازی ایران و پاکستان، شاید این فرض درست باشد که روابط تحت تأثیر عنصر ثالث یا عنصر خارجی مانند تحریمها یا فشارهای تحمیلشده از سوی ایالات متحده قرار گرفته است؟
محمد مدثر: خیر، من بارها تأکید کردهام که ما کاملا مستقل و کاملا بر حق حاکمیت خود هستیم؛ در خصوص خط لوله آیپی (خطوط لوله گازی ایران و پاکستان) نیز هماکنون در حال مذاکره برای یافتن راه پیشِرو هستیم.
برگزیده های ایران: یکی از تحولات منطقهای مهم که در چند سال گذشته ادامه داشته، مسئله فلسطین و بهویژه غزه است؛ ارزیابی شما اکنون، با نگاهی به گذشته و به آنچه رخ داده، چیست؟ همچنین شنیدهایم که برخی کشورهای مسلمان میگویند اسرائیل را باید پاسخگو کرد، اما برخی دیگر درباره عادیسازی روابط با اسرائیل سخن میگویند؛ دیدگاه پاکستان نسبت به این پدیده چیست؟
محمد مدثر: میدانید که ایران نیز از طرح صلح خاورمیانه یعنی طرح ۲۰مادهای استقبال کرده است؛ به همین ترتیب، پاکستان نیز از هر ایدهای که بتواند صلح و ثبات بیاورد حمایت میکند؛ بنابراین در این معنا، پاکستان از هر ایدهای که قادر باشد صلح و ثبات را در خاورمیانه و در غزه ترویج دهد و جنگ را به پایان برساند، حمایت خواهد کرد.
موضع پاکستان درباره نقض هنجارهای بینالملل صریح است
برگزیده های ایران: در مورد غزه، انتقادهایی به اسرائیل وارد شده که مثلا شرایط آتشبس را رعایت نمیکند، چه در غزه و چه با حمله به لبنان. البته لبنان مورد جداگانهای است اما همچنان مسئلهای است که مرتبط با ثبات منطقه به شمار میرود؛ همچنین گمانهزنیهایی وجود داشته مبنی بر نقش احتمالی پاکستان در نیروهای امنیتی مستقر در غزه برای آینده این منطقه و نوار غزه؛ آیا در این زمینه ملاحظهای وجود دارد؟
محمد مدثر: پیشتر به شما گفتم که اگر هنجارهای بینالمللی نقض شود و هرگاه قوانین بینالمللی یا منشور سازمان ملل متحد و حقوق بشردوستانه بینالمللی مورد تعرض قرار گیرد، پاکستان همواره بهطور بسیار صریح و روشن موضع خود را اعلام کرده است.
میدانید که وقتی به ایران حمله شد، پاکستان اولین کشوری بود که اعلام کرد ایران بر اساس ماده ۵۱ منشور سازمان ملل حق دفاع از خود را دارد؛ بنابراین میتوانید ببینید؛ در نتیجه، یک اصلی کلی را به شما میگویم که در خاورمیانه، پاکستان بخشی از هر تلاشی خواهد بود که از صلح حمایت کند، توسعه را تقویت نماید و درگیری را کاهش دهد.
برگزیده های ایران: اخیراً، یعنی چند ماه پیش، جنگی علیه ایران آغاز شد و این جنگ تجاوزکارانه نیز توسط پاکستان محکوم گردید. اکنون ماهها از آن گذشته است؛ چه نکاتی میتوانید از آنچه در آن زمان رخ داد نتیجه بگیرید؟
محمد مدثر: بار دیگر دربارهٔ اصل بنیادین دیپلماسی سخن خواهم گفت؛ تعامل دیپلماتیک همچنان بهترین راه برای مقابله با چالشها باقی میماند و باور دارم که جنگها بسیار تنبیهکننده و به شدت پرهزینهاند و این نکتهای بسیار مهم است. ما به منطقهای نیاز داریم، به جهانی نیاز داریم که سرشار از صلح باشد و میلیونها انسان در آن زندگی کنند که بتوانند آیندهای بهتر برای خود رقم بزنند؛ فکر میکنم این باید نکتهٔ کلیدی باشد.
برگزیده های ایران: و این پیام باید به چهکسی خطاب شود؟
محمد مدثر: این پیامی گسترده است؛ به همه.
برگزیده های ایران: زیرا ایران در مسیر دیپلماسی بود و با ایالات متحده مذاکره میکرد که ناگهان اسرائیل، با حمایت ایالات متحده، آن تجاوز را آغاز کرد.
محمد مدثر: به همین دلیل است که من دربارهٔ اصول سخن میگویم؛ اصل، تعامل دیپلماتیک است و جنگ تنبیهکنندهتر و بسیار پرهزینهتر میشود، هم از لحاظ تأثیر بر انسانها، هم تأثیر اجتماعی و هم پیامدهای جهانیاش.
برگزیده های ایران: آیا در زمان جنگ دوازدهروزه در ایران حضور داشتید؟
محمد مدثر: در واقع، برای شرکت در یک نشست به پاکستان رفته بودم و همان شب پروازم بود که جنگ آغاز شد، اما بهمحض اعلام آتشبس، فوراً از راه زمین به ایران بازگشتم.
اراده، ظرفیت مردم و کیفیت رهبری، مشخصه ایران است
برگزیده های ایران: این وضعیت را چگونه دیدید، بهخصوص با توجه به اینکه همکارانتان در تهران بودند؟
محمد مدثر: فکر میکنم ایران البته کشوری بهغایت مقاوم است؛ ایران شش هزار سال قدمت دارد و فراز و نشیبهای بسیار در تاریخ خود دیده است. صریح بگویم، اگر نظر شخصیام را بخواهید، هرگز حتی تصور نمیکردم کشوری بتواند تا این حد مقاوم، تا این حد پویا و با چنین عزم و ارادهای برای ایستادگی بر اصول خود باشد.
کاملاً شگفتزده شدم که کشور کاملاً عادی بود و هیچ حس اختلالی در آن وجود نداشت؛ منظورم این است که چالش عظیمی بود، جنگ دوازدهروزه چیزی شبیه به یک فاجعه بهشمار میرفت، اما این چیزی است که ایران را تعریف میکند؛ ارادهٔ ایران، ظرفیت مردمش در مواجهه با چالشها و کیفیت رهبریاش.
برگزیده های ایران: در حالی که به پایان این سال نزدیک میشویم، از دیدگاه سفیر پاکستان در تهران، احساس و حس کلی در جامعه ایرانی و میان مردم عادی در تهران ــ نه فقط در سطح اصطلاحات سیاسی ــ چیست؛ بهویژه با توجه به اینکه جنگی رخ داده بود و برخی در خارج از کشور ممکن است تصور کنند که وضعیت همچنان پرتنش است؛ آیا احساس امنیت میشود یا ناامنی؟ حس شما اکنون نسبت به ایران چیست؟
محمد مدثر: پیشتر به شما گفتم که ایران شش هزار سال تاریخ را پشتسر گذاشته و آرماگدونهای (نبردهای خیر و شر) عظیم، درگیریها و چالشهای بسیار را تحمل کرده است و همین امور است که ماهیت ایران را تعریف میکند؛ ایران توانسته تاریخ، هویت، فرهنگ، تمدن و زبان خود را حفظ کند و این نشاندهنده کیفیت والای مردم ایران، ملت ایران و جامعه ایرانی است؛ بنابراین من ایمانی بسیار قوی به این ملت دارم.
افتخار منحصربهفردی برای من است که در زمانی که محیط جهانی بسیار پیچیده بود، سفیر پاکستان در ایران باشم و با رهبری ایران، با مردم عادی ایرانی و با نهادهای ایرانی تعامل داشتهام و دیدهام که چقدر دوراندیش هستند و به اصول خود ایمان راسخ دارند.
سیاست تعامل با همسایگان ایران ثمربخش بود
برگزیده های ایران: پیشتر در میان برخی کشورهای منطقهای ــ منظورم پاکستان نیست بلکه دیگران ــ این احساس یا ادراک وجود داشت که ایران تهدیدی برای منطقه به شمار میرود؛ اما با توجه به آنچه در چند سال گذشته و حتی ماههای اخیر رخ داده، تغییری نسبی و تدریجی در این ادراک به وجود آمده است؛ بهویژه به دلیل اقدامات اسرائیل و جنایاتی که در منطقه علیه فلسطینیها، لبنانیها، ایرانیها، قطریها و کشورهای دیگر مرتکب شده است؛ به نظر میرسد که بهتدریج درک شده منبع واقعی تهدید جای دیگری است و این میتواند به همکاری بیشتر میان ایران و کشورهای عربی و همچنین کشورهای غیرعربی مانند پاکستان و دیگران کمک کند؛ ارزیابی شما از این تحول چیست و چه پتانسیلی برای همکاری ایران و پاکستان در مسائل منطقهای وجود دارد تا صلح و ثبات بیشتری به منطقه آورده شود؟
محمد مدثر: اگر به سیاست خارجی ایران در دو سال گذشته نگاه کنید، به نظرم سیاست تعامل با همسایگان سود و ثمربخشی خود را بهخوبی نشان داده است و ایران بهطور بسیار فعال با همسایگان خود، با کشورهای خاورمیانه، با پاکستان و با دیگر کشورهای مهم تعامل داشته که این امر بیانگر بینش عمیق رهبری ایران است.
درباره همکاری پاکستان و ایران، شما این همکاری را در جنگ چهارروزه و در جنگ دوازده روزه دیدهاید و من کاملا مطمئن هستم که در آینده این همکاری قویتر و عمیقتر خواهد شد؛ همچنین آرزو دارم که مردم پاکستان و مردم ایران درک بیشتری از پتانسیلهای عظیم کشورهای خود داشته و آن را غنیمت بشمارند.
همچنین باید از این فرصت استفاده کنم و به تودههای گستردهتر هر دو کشور بگویم که گردشگری بسیار مهم است، هنر، ادبیات و فرهنگ بسیار مهم هستند؛ این حوزهای است که باید بر آن تمرکز کنیم و به هیچوجه نباید به کلیشهها باور داشته باشیم؛ کلیشهها از طریق تلاشی برنامهریزیشده و هدفمند ایجاد شدهاند؛ باید ایران را بر اساس شایستگیهای واقعی خودش، بر اساس قدرت و مقاومتی که این کشور دارد ببینیم و نه از دریچه روایتهای رسانهای که بهصورت گسترده و سازمانیافته تحمیل میشوند. و به همین ترتیب، پاکستان نیز پتانسیل و قابلیتهای عظیمی دارد و این دو جنگ بهوضوح نشان داد که سرنوشت ما به هم پیوند خورده است.
برگزیده های ایران: بهعنوان سفیری که برای بیش از چند سال در ایران حضور دارید، اصلیترین عناصری که برای ترویج و توجه در روابط دوجانبه اولویت میدهید کدامند؟ پیشتر به گردشگری اشاره کردید و درباره روابط اقتصادی نیز سخن گفتیم؛ مهمترین مسائلی که نخبگان هر دو کشور و همچنین مردم دو طرف باید به آنها توجه کنند و بر آنها کار کنند چیست؟
محمد مدثر: بهنظر من، درک متقابل جوامع، فرهنگها، تاریخ و مبارزه مشترک ما، همکاری میان دانشگاهها، میان رسانهها و همچنین تعامل بیشتر در سطح شهرها، و البته سطح اعتماد، از اهمیت اساسی برخوردارند؛ زیرا در محیط جهانی بسیار پیچیدهای زندگی میکنیم و باید تهدیدهایی که با آنها روبهرو هستیم را به روشنی بشناسیم و نسلهای آینده را آماده کنیم تا نوع رابطهای که دو کشور باید دنبال کنند را به درستی درک نمایند،
بنابراین، اعتماد، تعامل بیشتر، روابط مردم با مردم، عمیقتر و تمرکز مداوم بر این که بازیگران خارجی از طریق تروریسم بر این رابطه تأثیر نگذارند، بسیار حیاتی است.
برگزیده های ایران: جناب سفیر، از شما برای اختصاص وقت و همراهی با ما سپاسگزارم.
محمد مدثر: سپاسگزارم. بسیار سپاسگزارم؛ افتخار بزرگی بود.
/