دکتر پریسا یاسمی نژاد روانشناس تخصصی کودک و نوجوان روز یکشنبه در گفت و گویی با بیان این که بیشتر کودکانی دچار آزار جنسی شده اند نشانه های مشخصی از خود بروز می دهند، افزود: حتی اگر کودک درباره این موضوع صحبت هم نکند، والدین می توانند از این نشانه ها حدس بزنند که کودک آنها مورد آزار جنسی قرار گرفته است.
وی افزود: نشانه های قرار گرفتن کودک در معرض آسیب های جنسی به دو دسته نشانه های روانی رفتاری و جسمی تقسیم می شود.
به نشانه ها توجه کنید، از گوشه گیری تا جویدن ناخن
عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با بیان این که گوشه گیری، علامت های ابتلا به افسردگی، شب ادراری یا غمگین شدن از نشانه های روانی رفتاری آزار جنسی است توضیح داد: اضطراب یکی از شایع ترین نشانه های آزار جنسی به کودک است، گاهی وقت ها این اضطراب مثل ناخن جویدن می تواند، نمایان شود در حالی که پیش از این کودک این عادت را نداشته است.
یاسمی نژاد ادامه داد: اختلال خواب می تواند یکی دیگر از نشانه های روانی رفتاری در کودکانی باشد که مورد آزار جنسی قرار گرفته اند، کابوس های شبانه یا این که کودک نمی تواند بخوابد، در مواردی هم صبح ها به سختی از رخت خواب خارج می شود و زمانی هم که بیدار می شوند کسالت دارد.
وی خاطرنشان کرد: کودکانی که در شرایط بحرانی آزار جنسی قرار دارند، معمولا بهداشت ظاهری مناسبی ندارند هفته‌ها حمام نمی‌روند و لباس‌های‌شان را نمی‌شویند، از دوست خیالی زیاد حرف می‌زنند، از بچه‌های دیگر فاصله می‌گیرند از طرفی بسیاری اوقات اتفاق‌هایی که افتاده را به صورت خیالی‌تر تعریف می‌کنند مثلاً من یک دوستی دارم ما باهم بازی می‌کنیم اینها می‌تواند نشانه باشد. همچنین این بچه‌ها چون تنها هستند و احساس امنیت نمی‌کنند از محیط بیرونی می‌ترسند.
تاریک شدن هوا بچه‌هایی که آزار جنسی دیده‌اند را بیشتر دچار ترس می کند
به گزارش برگزیده های ایران از دانشگاه علوم پزشکی شهیدبهشتی، این روانشناس تخصصی کودک و نوجوان با یادآوری این که تاریک شدن هوا بچه‌هایی که آزار جنسی دیده‌اند را بیشتر دچار ترس می کند عنوان کرد: به خصوص بچه‌هایی که در خواب به آنها تجاوز شده فکر می‌کنند اگر بیدار بمانند می‌توانند از خودشان دفاع کنند، بچه وانمود می‌کند که خواب است اما به محض اینکه پدر و مادر از اتاق بیرون رفتند چشم‌هایش را باز می‌کند و تا جایی که بتواند چشم‌هایش را باز نگه می‌دارد.
یاسمی نژاد با بیان این موضوع که والدین باید هوشیار باشند و تمامی نشانه های روانی رفتاری کودک را مدام بررسی کنند، اظهار داشت: پرخاشگری، به هم ریختگی روانی به شکلی که یکباره این موضوع ایجاد شده باشد از دیگر نشانه های آزار جنسی در کودکان است که باید توسط والدین بررسی شود.
هشدار، آزارهایی که با نشانه های جسمی همراه است
وی با تاکید بر این که آزار جنسی در کودکان معمولا با نشانه های جسمی همراه است به والدین هشدار داد: از کنار مواردی مثل کبودی در بدن کودک، سوزش نواحی جنسی یا این که در نحوه ادرار کردن کودک تغییراتی ایجاد شود یا لکه های خون در ادرار یا لباس کودک، هرچند که این لکه ها کم باشد بی اعتنا عبور نکنید.
این استاد دانشگاه افت تحصیلی را از دیگر علامت های هشدار دهنده دانست و بر ضرورت بررسی علل بروز نشانه های جسمی و روانی در کودکان خصوصا در مواردی که این نشانه ها به یکباره ایجاد می شود را از سوی والدین مورد ضروری دانست.
ارتباط امن با کودکان خود برقرار کنید
یاسمی نژاد به والدین توصیه کرد: سعی کنند رابطه امن و مطمئنی با کودکان خود داشته باشید تا کودک بتواند به راحتی مسائل خود را با شما درمیان بگذارد چرا که مواردی هم دیده می شود که در کودک هیچ نشانه ای از آزار یا تجاوز جنسی دیده نمی شود بنابراین در این موارد تنها راه کمک کننده ارتباط موثر کودک با والدین است.
وی در ادامه با بیان این مهم که خود ارضایی یا سوال های مکرر کودکان در رابطه با مسایل جنسی نیز از دیگر نشانه های آزار جنسی کودک است، توضیح داد: در این موارد کودک بسیار کنجکاو است یا مدام در فضای مجازی به دنبال فیلم ها و یا عکس های ارتباط جنسی است، این موارد که به یکباره ایجاد می شود نیز می تواند خطرناک باشد.
بچه‌ها درباره روابط جنسی تخیل ندارند
عضو هیات علمی دانشگاه گفت: والدین باید بدانند اگر کودکی درباره رابطه جنسی حرف می‌زند، جدی گرفتن حرف بچه مهم است چرا که بچه‌ها درباره روابط جنسی تخیل ندارند اگر بچه درباره رابطه جنسی حرف زد به احتمال خیلی زیاد اتفاقی برایش افتاده است، خیلی وقت‌ها بزرگترها فکر می‌کنند بچه می‌خواهد این‌گونه جلب توجه کند.
اگر کودک شما مورد آزار جنسی قرار گرفت، اصل اول حفظ خونسردی است
یاسمی نژاد با بیان این که به محض مشاهده علامت های آزار جنسی در کودکان حتما به روانشناس کودک و یا در نوجوانان به روانشناس کودک و نوجوان مراجعه کنید، ادامه داد: با این که در بیشتر موارد والدین به محض اطلاع از این که کودکشان مورد آزار جنسی قرار گرفته بسیار پریشان و ناراحت می شوند ولی اصل اول حفظ خونسردی است. زمانی که والد با پرخاشگری و اضطراب با این موضوع برخورد می کند در واقع اضطراب و نگرانی کودک را بیشتر می کند به شکلی که کودک ما از توضیح ادامه ماجرا هراس دارد.
وی به والدین توصیه کرد: ترس و اضطرابی که برخی والدین با رفتارهای خود به کودک وارد می کنند باعث می شود که کودک علاوه بر آزار جنسی متحمل آزار روانی نیز شود.
روانشناس تخصصی کودک و نوجوان ادامه داد: باید والدین به کودک خود اطمینان دهند که مراقب او هستند، دیگر به هیچ عنوان اجازه نمی دهند، این اتفاق تکرار شود و در نهایت این که حتما این مساله پیگیری می شود و با فردی که به کودک ما آزار رسانده است برخورد قاطع خواهد شد.
به کودک خود احساس گناه ندهید
یاسمی نژاد افزود: خانواده ها باید به کودک خود اطمینان دهند که در امان است، به کودک خود احساس گناه منتقل نکنند و از او نپرسند که در شکل گیری این آزار نقش داشته و یا چرا زودتر این موضوع را با والدین در میان نگذاشته است. به طور کلی ازواژه هایی که موجب سرخوردگی کودک می شود پرهیز کنند.
وی همچنین گفت: والدین باید صراحتا درباره نشانه های آزار جنسی مثل جای کبودی در بدن، پریشانی و یا اضطراب با کودک خود صحبت کنند و با این راهکار فضای امنی برای کودک مهیا کنند.
این استاد دانشگاه با ذکر مثالی توضیح داد: در بسیاری از مراجعان دیده می شود که اصلی ترین علت تاخیر کودک در بازگو کردن این موضوع که مورد آزار جنسی قرار گرفته ترس از نحوه برخورد والدین است، هرگز کودک خود را مقصر ندانید و به او اطمینان دهید که از او حمایت می کنید و همواره در کنار کودک خود هستید.
والدین هرگز خودسرانه به درمان کودکانی که مورد آزار جنسی قرار گرفته اند ورود نکنند
یاسمی نژاد با بیان این موضوع که درمان در کودکانی که مورد آزار جنسی قرار گرفته اند کاملا تخصصی است، توضیح داد: والدین هرگز به درمان ورود نکنند چرا که درمان این کودکان بسیار تخصصی و از حیطه های خاص درمانی است که باید با احتیاط به آن ورود کرد.
وی بر مراجعه به روانشناس با تجربه برای درمان کودکانی که مورد آزار جنسی قرار گرفته اند در سریع ترین زمان ممکن تاکید کرد.