نه برای رکورد، نه برای شهرت؛ وداع یوکیچ در اوج؟
نه برای رکورد، نه برای شهرت؛ وداع یوکیچ در اوج؟
به گزارش خبرگزاری برگزیده های ایران، در سالهایی که سن لبران جیمز، دوام بینظیر استیفن کری و مسیرهای پیشبینیناپذیر کوین دورنت بارها و بارها نقل محافل بسکتبال شدهاند، دوران حرفهای طولانی این ستارگان به نوعی به معجزه تبدیل شده است؛ هر فصل جدید با حضور آنها هدیهای به هواداران محسوب میشود اما در میان این ستارگان مردی ایستاده است که گویی در جهتی مخالف حرکت میکند؛ ستارهای که هر لحظه ممکن است تصمیم بگیرد، به داستان بسکتبالی خود پایان دهد؛ نیکولا یوکیچ!
یوکیچ در فوریه ۲۰۲۵ به ۳۰ سالگی رسید و زمزمههای بازنشستگی زودهنگام او اکنون بیش از هر زمان دیگری جدی به نظر میرسد. این گمانهها اولین بار توسط دمارکوس کازینز، همتیمی پیشین او در دنور ناگتس به شکلی عمومی مطرح شد. کازینز گفته بود که حتی پیش از امضای قرارداد سوپرمکس در سال ۲۰۲۳ یوکیچ آشکارا نشان داده بود که تمایلی به ادامه دادن ندارد و حتی آماده است از صدها میلیون دلار بگذرد تا به زندگی آرام در زادگاهش سامبور و وقتگذرانی با اسبهایش بازگردد. این حرفها در سالهای اخیر رنگ واقعیت گرفتهاند.
در ژوئیه ۲۰۲۵ ویدئویی از یوکیچ منتشر شد که در آن با شور و احساسی کمنظیر پیروزی اسبش را در یک مسابقه اسبدوانی جشن میگرفت؛ احساسی که شاید در زمین بسکتبال به ندرت از او دیده میشود اما در آن پیست کاملاً عیان بود.
زک هارپر، روزنامهنگار نشریه The Athletic به نکتهای ظریف اشاره میکند؛ تصمیم یوکیچ برای عدم تمدید قراردادش در تابستان ۲۰۲۵ میتواند دو معنا داشته باشد. از یک سو، این اقدامی منطقی برای افزایش ارزش قرارداد در سال آینده است اما از سوی دیگر، این مکث جای پرسش دارد؛ آیا او واقعاً میخواهد تا سن ۳۲ یا ۳۳ سالگی بازی کند؟ برای بازیکنی که بسکتبال تنها بخشی از زندگیاش است و موفقیت را صرفاً در جامها و آمار نمیبیند، بازنشستگی زودهنگام میتواند گزینهای کاملاً منطقی باشد.
از منظر روانشناختی، یوکیچ با بسیاری از همتایانش متفاوت است. او فردی درونگراست، علاقهای به در مرکز توجه بودن ندارد و بسکتبال برایش تنها یکی از علایق متعددی است که دارد. روانشناسان معتقدند ورزشکارانی که وابستگی کمتری به تأیید اجتماعی دارند، اغلب در اوج خداحافظی میکنند؛ پیش از آنکه دچار فرسودگی جسمی یا عاطفی شوند.
با این حال یوکیچ حتی در میان نوابغ بسکتبال نیز یک پدیده است. ضریب هوشی بسکتبالیاش با اسطورههایی چون ویلت چمبرلین و کوین گارنت برابری میکند. در فصل ۲۰۲۵-۲۰۲۴، او با میانگین ۲۹.۶ امتیاز، ۱۲.۷ ریباند و ۱۰.۲ پاس گل، نخستین تریپل دابل فصلیاش را ثبت کرد؛ دستاوردی تاریخی برای یک سنتر. عملکردش در پلیآف نیز چشمگیر بود: ۲۶.۲ امتیاز، ۱۲.۷ ریباند و ۸ پاس گل. نسبت بهرهوری و شاخص مثبت – منفی او همچنان معیاری برای کل لیگ محسوب میشود.
فشار روی یوکیچ چه از نظر فیزیکی و چه روانی بسیار بالاست. تقریباً تمام حملههای دنور از مسیر او عبور میکند. سبک بازیاش با ظرافتی بینظیر محدودیتهای فیزیکیاش را پنهان میکند، اما آنها را از بین نمیبرد: پرش عمودی ضعیف، سرعت کم، و وابستگی شدید به جایگیری دقیق. اکنون هوش و مهارتش او را در سطح بالا نگه داشتهاند اما با عبور از مرز ۳۲ یا ۳۳ سالگی این توازن میتواند به سرعت از هم بپاشد؛ تاریخ پر است از نمونههایی چون بیل والتون و لری برد که پس از ۳۰ سالگی به سختی دوام آوردند.
برای دنور ناگتس، خداحافظی یوکیچ معادل با از دست دادن قلب تیم خواهد بود. جمال موری و آرون گوردون ستارههای بااستعدادی هستند اما بدون حضور یوکیچ تیم از مسیر قهرمانی فاصله خواهد گرفت. هر چند نقلوانتقالهای تابستانی ۲۰۲۵ از جمله معاوضه مایکل پورتر جونیور با کم جانسون و جذب بازیکنانی همچون والانسیوناس، تیم هاردوی و بروس براون عمق بیشتری به ترکیب داده اما ستون اصلی استراتژی دنور همچنان یوکیچ است. بدون او، این تیم ممکن است به دوران متوسط پس از کارملو آنتونی بازگردد: حضوری ثابت در پلیآف، بدون امید جدی به قهرمانی.
یا این وجود تأثیر یوکیچ فراتر از دنور است. او بازتعریفی از نقش سنتر در NBA ارائه داد؛ دید فوقالعادهاش از زمین، سبک بازی یک تیم را متحول کرد و فصل تازهای در تاکتیکهای بسکتبال گشود. بازنشستگی احتمالی او در سن ۳۲ یا ۳۳ سالگی نمادی از حقیقتی تلخ است: در دنیای امروز NBA همه بازیکنان در پی ساختن میراثی جاودانه نیستند. گاهی، موفقیت و رضایت شخصی جایگزین عطش بیپایان برای افتخار میشود.
از این رو احتمال بازنشستگی «جوکر» دیگر صرفاً شایعه یا گمانهزنی نیست؛ بلکه بازتابی است از شخصیت و فلسفهای که او در زندگی حرفهایاش دنبال کرده است. او هیچگاه برای رکورد بازی نکرده و تصمیمهایش همیشه بر مبنای ارزشهای شخصیاش بوده است. شاید روزی که یوکیچ بسکتبال را ترک میکند، همان روزی باشد که بیشتر از همیشه در اوج است و شاید همین، مسیر او را از همه متفاوت و به یادماندنیتر کند.
/