به گزارش برگزیده، جزیره اسکای در شمالغربی اسکاتلند به بهشت فسیلشناسان مشهور است. این منطقه بقایای دایناسورها و خزندگان باستانی را در خود پنهان دارد. تازهترین فسیل یافت شده در این منطقه متعلق به موجودی باستانی با نام علمی Breugnathair elgolensis است. نامی برگرفته از زبان بومی اسکاتلند که به معنی «مار دروغینِ الگل» است.
این جانور در عصر ژوراسیک میانی زمان فرمانروایی دایناسورها بر زمین، میزیست.
دندان مار، بدن سوسمار
آنچه این فسیل را منحصر به فرد میکند، ترکیب شگفتانگیزی از ویژگیها است. دندانهایی تیز و خمیده، درست مانند مارهای امروزی دارد. در عین حال از بدنی کشیده با چهار اندام کامل، مشابه سوسمارها برخوردار است. دانشمندان میگویند این موجود حدود ۴۰ سانتیمتر طول داشته و یکی از خزندگان بزرگ زیستگاه خود بوده است.
یکی از معماهای بزرگ زیستشناسی این است که مارها دقیقاً چگونه و از کجا پدید آمدهاند. Breugnathair elgolensis ممکن است بخشی از این راز را برملا کند. داشتن دندانهای مارگونه نشان میدهد که برخی ویژگیهای کلیدی مارها پیش از تکامل کامل این گروه وجود داشتهاند. حضور چهار اندام فعال ثابت میکند که مارها به احتمال زیاد از خزندگان چهاردستوپا به وجود آمدهاند. ترکیب این دو ویژگی، این فسیل را به حلقهای گمشده در تاریخ تکامل خزندگان تبدیل میکند.
این کشف یکشبه به دست نیامد. فسیل اولیه بیش از ۱۰ سال پیش در نزدیکی روستای الگل (Elgol) در اسکای پیدا شد. تیمی از پژوهشگران با استفاده از فناوریهای پیشرفته، توانستند شکل جمجمه و اندامهای این موجود را بازسازی کنند.
نتیجه این مطالعات نشان داد که این گونه به خانوادهای منقرضشده به نام Parviraptoridae تعلق دارد. پیش از این تنها چند قطعه کوچک از اعضای این خانواده شناخته شده بود و هیچ تصویر کاملی از آنها وجود نداشت.
سؤالات بیپاسخ
با وجود هیجانانگیز بودن این کشف، پرسشهای بزرگی همچنان باقی است. آیا این موجود مستقیماً جد مارهای امروزی است یا به شاخهای موازی از تکامل تعلق دارد؟ چه گونههای دیگری در همان دوران وجود داشتهاند که هنوز کشف نشدهاند؟ و مهمتر از همه، چگونه ویژگیهای مارها مرحله به مرحله در طول زمان شکل گرفتهاند؟
دانشمندان امیدوارند با کشفهای بیشتر در اسکای و دیگر نقاط جهان، این معماها کمکم پاسخ داده شوند.
این موجود ۱۶۰ میلیون ساله، گرچه دیگر بر زمین قدم نمیگذارد، اما داستانی شگفتانگیز درباره گذشته زمین و راز تکامل خزندگان به ما میگوید.
منبع: لایوساینس
۵۸۵۸
