هورمون کورتیزول در تنظیم فشار خون، سوخت و ساز مناسب قند خون، آزادسازی هورمون انسولین برای حفظ سطح مناسب قند خون، سیستم دفاعی بدن، واکنش تحریکی و التهابی نقش دارد؛ کورتیزول به طور طبیعی صبحها در بالاترین سطح و شبها در پایینترین سطح وجود دارد.
کمی افزایش کورتیزول در بدن، تاثیرات مثبتی از جمله افزایش سریع انرژی به منظور مقابله بدن، افزایش فعالیتهای حافظه، بالا رفتن ناگهانی توان دفاعی بدن، حس کمتر نسبت به درد، کمک به حفظ تعادل حیاتی در بدن و… به دنبال دارد.
بنابر اعلام دفتر آموزش و ارتقای سلامت وزارت بهداشت، اما وجود سطح بالا و طولانی مدت کورتیزول در جریان خون (آنچنان که در استرس مزمن پیش میآید) دارای اثرات منفی مختلفی است که برخی از این عوارض در پِی میآید:
_ کاهش کیفیت خواب: همانطور که گفته شد، سطح کورتیزول هنگام خواب کم میشود، اما اگر سطح کورتیزول بالا باشد، فرد دچار کاهش کیفیت خواب خواهد شد و لذت خواب عمیق از او سلب خواهد شد.
_ احساس خستگی بعد از خواب عمیق: گاهی اوقات کورتیزول بالا منجر به بروز خستگی مزمن میشود؛ به طوری که حتی بعد از استراحت کامل، فرد دوباره احساس خستگی میکند.
_ کمردرد و سردرد: سطح کورتیزول بالا منجر به افزایش حساسیت بدن و مغز به درد میشود؛ بنابراین شما ممکن است احساس کمردرد، سردرد و دردهای عضلانی کنید.
_ افزایش وزن غیر قابل توضیح: تحقیقات نشان میدهد که کورتیزول باعث افزایش چربی در بدن به خصوص در ناحیه شکم خواهد شد. تغذیه سالم و ورزش در این میان به تنظیم سطح کورتیزول کمک میکند.
_ ابتلا به عفونت: کورتیزول بیش از حد منجر به تضعیف سیستم ایمنی بدن و ابتلای سریع به سرماخوردگی و آنفلوآنزا خواهد شد.
_ افزایش هوس مواد غذایی نامناسب: مطالعات مختلف ارتباط بین سطح کورتیزول بالا و افزایش میل به غذاهای نامناسب را در مردان و زنان نشان داده است.
_ احساس اضطراب همیشگی: سطح اضطراب و البته بدگمانی هنگام افزایش میزان کورتیزول بیشتر است.
_ ناراحتیهای مکرر معده: رودهها به استرس مزمن بسیار حساس هستند و سطح کورتیزول بالا میتواند منجر به یبوست، سوزش معده و گرفتگی عضلات گوارشی شود.
_ مشکلات قلبی: تحقیق برخی محققان بیانگر آن است که میزان بالای کورتیزول با مرگ در اثر بروز عوارض قلبی ارتباط تنگاتنگی دارد. در تحقیقی که به مدت شش سال روی ۸۶۰ نفر از افراد بالای ۶۵ سال که دارای بالاترین میزان کورتیزول در خونشان بودند، انجام گرفت، مشخص شد که این افراد در معرض فزاینده خطر مرگ در اثر ابتلا به بیماریهای قلبی و عروقی قرار دارند.
۴۷۴۷
