حمیدرضا عرب: سقف قرارداد در روزهای اخیر موجب کسر امتیاز از باشگاه سپاهان اصفهان شد. آیا بررسی موارد مالی از این دست ممکن است در آینده منجر به حذف باشگاه‌های فوتبال ایران از لیگ قهرمانان آسیا شود؟
فیفا تأکید کرده فیرپلی مالی در باشگاه‌ها باید رعایت شود. برای همین است که در فصل جاری روی سقف قراردادها حساس شده‌اند. درواقع این خواسته فیفا است که باید سال‌ها قبل اجرا می‌شد اما فوتبال ما با تأخیر فراوان درحال اجرای این دستورالعمل است. فیفا به عنوان بزرگ‌ترین NGO جهان این قانون را به همه کشورهای زیرمجموعه خود ابلاغ کرده و خیلی دیر به ما رسیده است. اصل حرف این است که باشگاه‌ها هزینه‌ای که انجام می‌دهند مطابق با درآمدهای آنها باشد تا از پولشویی جلوگیری شود. ما خیلی هم دیر اجرای چنین قانونی را شروع کردیم. داریم کار را ناقص جلو می‌بریم اما لازم است و باید این کار تکمیل شود چون در نهایت به نفع باشگاه‌های ما خواهد بود.
*در واقع متولیان فوتبال ایران در حال اجرای خواسته‌های فیفا هستند.
قطعاً باید همسو با خواسته‌های فیفا جلو برویم. در فوتبالی که مدیرانش را غالباً از بدنه دولت انتخاب می‌کنند و آن مدیران نیز با هزینه‌های بسیار بدهی‌های سنگین به جا می‌گذارند، اجرای چنین قانونی بسیار مفید است. نباید اجازه بدهیم فلان مدیر بیاید، هزینه کند، بدهی سنگین به بار بگذارد، بدهی خارجی به بار بیاورد و کلی برای ورزش ایران آبروریزی شود و درنهایت بدون اینکه پاسخگو باشد، رها کند و برود. باید تأکید کنم که درآینده این قانون در صدور مجوز حرفه‌ای نیز به اجرا گذاشته خواهد شد و باشگاه‌هایی که سقف قرارداد را رعایت نکرده باشند از حضور در لیگ قهرمانان آسیا هم حذف خواهند شد. البته اجرای این قانون هنوز دشوار است چون در هیأت رئیسه‌ها افرادی تصمیم‌گیرنده شده‌اند که خود در باشگاه‌ها مسئولیت دارند و این تضاد منافع سبب اغماض شده است.
آیا مجوز باشگاه‌ها برای حضور در فصل آینده لیگ قهرمانان آسیا تأیید خواهد شد؟
فیرپلی مالی باید در همه باشگاه‌ها رعایت شود. اینکه الان درباره نحوه پرداختی‌های پرسپولیس حرف و حدیث‌هایی به وجود آمده و برای مثال باشگاه استقلال اعتراض‌هایی به طور غیررسمی داشته باید از طریق اسناد و مدارکی که در اختیار سازمان لیگ قرار می‌دهند، مورد بررسی قرار بگیرد اما بدون شک اگر در فرایند بررسی مجوز حرفه‌ای دوره‌های بعد ثابت شود باشگاهی از سقف عبور کرده، قطعاً با آن برخورد خواهد شد و احتمال اینکه مجوز حرفه‌ای باطل شود، بسیار زیاد است. درواقع فیرپلی مالی باید در مسیر تأیید مجوز حرفه‌ای رعایت شود.
علی خطیر، مدیرعامل استقلال اما با قاطعیت اعلام کرده باشگاه استقلال قطعاً فصل بعد مجوز حضور در لیگ قهرمانان آسیا را دریافت خواهد کرد.
ما در راه صدور مجوز حرفه‌ای سال ۲۰۲۲ موانعی داشتیم که بزرگ‌ترین آن بدهی‌هایی بود که باعث شکل‌گیری پرونده‌هایی در دادگاه عالی ورزش شده بود. درعین حال بحث مالکیت مشترک هم بود. استقلال نامه‌ای به ما داده بود که زیر نظر وزارت اقتصاد و دارایی اداره می‌شود اما بعدها ثابت شد که چنین چیزی صحت ندارد و درنهایت استقلال از آسیا حذف شد. روزی که گفتیم سندسازی نکنید گوش ندادند. تردید نداشته باشد اگر استقلال بازهم مشکلاتی از این دست داشته باشد مجوز حضور در لیگ قهرمانان آسیا را دریافت نخواهد کرد. بدهی‌ها را هم بدهند باید بحث مالکیت را درست کنند. اگر اقدامی نشود استقلال و هر تیم دیگری متأسفانه بازهم از حضور در آسیا محروم خواهد شد و این طور نیست که از حالا قطعی بگوییم استقلال در لیگ قهرمانان آسیای فصل بعد حضور خواهد داشت. هیچ تضمینی به بازگشت استقلال به لیگ قهرمانان وجود ندارد و مسئولان این تیم و دیگر متولیان که در این باشگاه تأثیرگذارند باید از همین حالا به دنبال اقداماتی اساسی باشند تا مجوز حرفه‌ای این باشگاه مردمی و بزرگ تأیید شود تا فصل بعد شاهد حضور استقلال در لیگ قهرمانان آسیا باشیم. ما هم نمی‌خواهیم مجوزها به دلایلی که ذکر شد، باطل شود اما چون زیرمجموعه فیفا هستیم و قول و قرار گذاشتیم باید قوانین را اجرا کنیم. تأکید می‌کنم که با ارسال نامه‌های غیرواقعی نمی‌شود مجوز گرفت و این مسائل باید حل شود.
آن مبالغی که تحت عنوان سهام فروخته شد، تأثیری در فرایند خصوصی‌سازی باشگاه‌ها نداشت؟
اینکه شما از کف خیایان ۷ میلیارد تومان جمع کنی درست نیست. قرار بود با فروش سهام افزایش سرمایه ایجاد کنند اما همه درآمد را هزینه کردند. بعد از آن هم پولی که بود را در بانک‌ها چرخاندن و با آن وام گرفتند که اشتباه بود. پول که تمام شد رفتند ورزشگاه‌هایی که در اختیارشان بود را به عنوان ضمانت به بانک‌ها دادند تا وام بگیرند. سؤال من این است که چه طور ورزشگاهی که خودش زیرمجموعه دولت است را در بانک گرو می‌گذارند تا وام بگیرند. این سلسله اقدامات همگی پر از ایراد و اشکال است و باید اصلاح شود. شما اگر می‌خواهی باشگاهی را خصوصی کنی باید دل خصوصی کردن را داشته باشی. با این چرخه نمی‌شود باشگاهداری کرد.
فرایندی که در سال‌های اخیر دیده شده ثابت می‌کند که متولیان تمایلی به سپردن باشگاه‌ها به بخش خصوصی ندارند.
همین طور است. آنها هم می‌خواهند خودشان تصمیم گیرنده باشند و حرف اول و آخر را در باشگاه بزنند و هم اینکه پول خرج نکنند. این طور که نمی‌شود مدیریت کرد. اگر قصد بر خصوصی‌سازی است که فیفا هم روی آن تأکید دارد. باید باشگاه به اشخاص یا شرکت‌ها داده شود. باید مزایده بگذارند. مثلاً باشگاه استقلال را به مدت ۵ سال به شخصی بدهند و تمام امور نیز در اختیار آن فرد باشد. باید اجازه دهند کسی که پول خرج می‌کند، خودش هم تصمیم‌گیرنده باشد. خودش هیأت مدیره بگذارد، مدیرعامل انتخاب کند و خیلی کارهای دیگر. ما سال‌ها است مسیر انحرافی می‌رویم و خودمان را گول می‌زنیم.
در راستای همین مسائل نشستی هم با حضور رئیس جمهور برگزار شد.
هفته پیش خدمت رئیس جمهور محترم و آقای خاندوزی بودیم. نماینده‌های مجلس هم بودند. اساتید هم آنجا حضور داشتند. در جلسه تأکید کردم که براساس سند تحول باید خصوصی‌سازی انجام شود. باید مزایده بگذاریم و باشگاه‌ها را برای زمانی معین واگذار کنیم. بگویند باشگاه استقلال ۵ سال در اختیار حسین است و باشگاه پرسپولیس ۵ سال در اختیار حسن. تأکید کردم که نمی‌شود خودتان نیرو بگذارید و توقع داشته باشید امثال موسوی، عبدیان و خلیل‌زاده و… پول خرج کنند.
تفاوت‌هایی که اکنون میان باشگاه‌های ایرانی و سعودی ایجاد شده و ما نمی‌توانیم بازیکنان بزرگ را به کشورمان بیاوریم حاصل همین فرایند غلط است؟
بله، اگرچه عربستان هم به نوعی مرتکب تخلف شده و فیفا را حساس کرده است. آنها یک بودجه هنگفت را وسط گذاشتند و به باشگاه‌های خود دادند. گفتند بازیکن بخرید و بعداً به صورت اقساط پول دولت را برگردانید. این هم به نوعی کمک دولتی است اما به هرحال آنها درحال حرکت به جلو هستند و تلاش می‌کنند فضای فوتبال خود را به سطح حرفه‌ای دنیا نزدیک کنند. برای مثال رونالدو که آمده برای باشگاه النصر سودآوری بسیاری داشته و پولی که هزینه این بازیکن شده برگشته است. این یعنی فوتبال پولساز و اگر باشگاه‌های ما نیز به این سمت و سو حرکت کنند، می‌توانند با باشگاه‌های بزرگ آسیایی که درحال پیشرفت هستند، رقابت کنند.
ZOOM
با حضور وزیر جدید ورزش و جوانان امیدی به تحول هست؟
خوشبختانه آقای هاشمی به دلیل تجربیاتی که در عرصه ورزش دارد، نگاهش باشگاه محوری است. ایشان اعتقاد دارد که باشگاه‌ها باید رشد کنند. نه به این معنا که فقط در ورزش قهرمانی هزینه کنند. در زمینه پرورش استعدادها نیز نگاه ایشان این است که باشگاه‌ها استعدادها را در خود نگه دارند. سالانه در سطح ورزش استعدادهای بسیاری کشف می‌شوند که متأسفانه به باشگاه‌ها تزریق نشده‌اند. نگاه این است که اگر استعدادی در رده‌های پایه کشف می‌شود، به باشگاه‌ها بروند وآنجا رشد کنند. باشگاه‌ها هم متحول نمی‌شوند مگر با پیمانی شدن و در اختیار بخش خصوصی قرار گرفتن. فوتبال مانند یک معدن می‌ماند که باید در اختیار پیمانکار قرار بگیرد. او سود خودش را بردارد و نیمی از سود را هم به متولیان بدهد. این طور می‌شود به رشد باشگاه‌ها امیدوار شد تا درنهایت هم مشکل بدهی حل شود هم مشکل خصوصی‌سازی و خیلی مسائل دیگر که کنفدراسیون فوتبال آسیا و فیفا روی آن تأکید کرده‌اند.