مهسا بهادری: بازار تبلیغات کاندیداها برای چهاردهمین انتخابات ریاست‌جمهوری بسیار داغ است، یکی در شبکه ایکس پیام می‌گذارد، دیگری خیلی نامحسوس در اخبار صداوسیما خودش را ثابت می‌کند، دیگری شماره تلفن برای مخاطبان می‌گذارد و دیگری موقع ثبت نام با گوشه و کنایه خودش را معرفی کند. هیچ یک هنوز رد یا تایید نشدند اما به شدت در حال معرفی خودشان هستند که بگویند می‌توانند رئیس جمهور خوبی شوند و تلگرام، شبکه ایکس و اینستاگرام پر شده از کنش‌ها و واکنش‌های آن‌ها. صداوسیما کجای این بازی است؟ هیچ‌جای آن! یک گوشه نشسته و به این ماجرا فکر می‌کند که چرا به عنوان یک رسانه‌ای با بودجه ۲۴ هزار میلیاردتومانی، ضریب نفوذش به مراتب کمتر از سه فضایی است که با این سرعت اینترنت فیلتر هستند. آن هم در شرایطی که پیمان جبلی رییس سازمان صداوسیما یک فصل قبل و برای انتخابات مجلس اعلام کرد که قرار است ۲۰۰ کانال برای نامزدها به راه بیفتد.
برای بررسی این میزان از ضد و نقیض به گفت‌وگو با کیوان کثیریان کارشناس و منتقد پرداختیم که در ادامه می‌خوانید.
قرار بود ۲۰۰ کانال برای تبلیغات نمایندگان مجلس به راه بیفتد شما می‌دانید تکلیف آن ۲۰۰ کانال چه شد چون الان که یک اتفاق ناگهانی رخ داده دست صداوسیما خالی است.
معمولا در سال‌های اخیر حرف‌ها گفته و وعده‌ها داده می‌شود و کسی هم احقاق شدن یا نشدن آن را پیگیری نمی‌کند. حتی خود کسی که وعده داده هم بعدا آن ماجرا را کتمان می‌کند. حالا یک نفر گفته که ما دویست کانال تلویزیونی می‌سازیم، مگر کسی بر آن نظارت می‌کند، یا پیگیری می‌کند که آیا واقعا آن دویست کانال ساخته شده یا خیر و اگر ساخته شده آیا بازخورد و تاثیری هم داشته یا نه اگر هم کسی پیگیری کند کسی پاسخگو نیست بنابراین وعده دادن کار بسیار ساده‌ای است و آقای جبلی هم از این قاعده مستثنی نیست.
تفاوت در این‌جاست که اگر یکی از آن دویست کانال هم فعال بود، فرصت تبلیغاتی مناسبی در اختیار کاندیداها قرار می‌گرفت.
این ماجرای تبلیغات به یک تناقض ذاتی مرتبط می‌شود که ما درگیر آن هستیم یعنی عملا می‌بینیم که شبکه ایکس فیلتر است اما از بالاترین مقام کشور تا پایین در این شبکه حرف می‌زنند، اظهار نظر می‌کنند، پست می‌گذارند و از آن به عنوان یک تریبون بسیار تاثیرگذار استفاده می‌کنند و معلوم نیست که چرا فیلتر است. اگر چیز خوبی نیست چرا آقایان همه در آن به صورت خیلی جدی فعالیت دارند؟ فقط شبکه ایکس نیست این ماجرا درباره اینستاگرام، تلگرام و فضاهای دیگر هم صدق می‌کند. این یک تناقض ذاتی است و خبر از اتفاقی می‌دهد که سال‌هاست درجریان است و بیان‌گر این ماجرا است که آن‌چه مردم می‌خواهند با آن‌چه که حاکمیت می‌خواهد، در همه موارد تفاوت جدی دارد و این ماجرا به همه چیز تسری پیدا می‌کند.
نگاه کنید وقتی کاندیدا می‌خواهد تبلیغ کند سراغ همان فضایی می‌رود که مردم دوست دارند و آن را دنبال می‌کنند، بعد همان کاندیدا و مسئول بعدا که به جایی رسید هیچ تلاشی انجام نمی‌دهد برای اینکه محدودیت آن فضا را رفع کند. این ماجرا اصلا معنایی ندارد و هیچ‌کسی هم این موضوع را به روی خودش نمی‌آورد.
صداوسیما به عنوان رسانه ملی شناخته می‌شود، چرا کاندیداها در کنار فضای مجازی از صداوسیما کمک نمی‌گیرند؟ آیا ضریب نفوذ صداوسیما را کم می‌دانند؟
بله، همینطور است، این تنافض همین است، یعنی کسی که در ایکس و اینستاگرام تبلیغ می‌کند می‌داند که مردم از چه رسانه‌ای خوششان می‌آید و از چه رسانه‌ای خوششان نمی‌آید. آن‌ها می‌دانند که مردم از صداوسیما خوششان نمی‌آید و تبلیغ در صداوسیما برایشان تاثیر معکوس دارد و می‌دانند به همین خاطر هم کمتر روی آن متمرکز می‌شوند.
البته کاندیداها از فضای رسمی تلویزیون استفاده می‌کنند اما مهم این است که تیزرهای تبلیغاتیشان در شبکه‌های اجتماعی دست به دست می‌شود. چون آن کاندیدا و تیم رسانه‌ای او کاملا می‌دانند که ضریب نفوذ فضای مجازی زیاد است و اینکه آدم این موضوع را بداند و هیچ تلاشی برای آن نکند، از ریا و دورویی است.
آیا رویکردهای خاصی در صداوسیما وجود دارد که سبب شده خود نماینده‌ها هم مایل نباشند کار تبلیغات را در صداوسیما انجام دهند؟
بله، طبیعتا همین‌گونه است. عملکرد تلویزیون در سالیان مختلف سبب شده تا اعتماد عمومی نسبت به صداوسیما ازبین برود و همه به این ماجرا واقف هستند که برای یک عده صداوسیما تریبون یک جناح خاص است. یک جناح می‌تواند همه نوع برنامه‌ای اجرا کند و هر چه می‌خواد روی آنتن بگیرد و جناح دیگر حتی اجازه ندارند که وارد صداوسیما شوند.
در حال حاضر روسای جمهور ما در صداوسیما ممنوع‌التصویر هستند و اسمشان آورده نمی‌شود هر کدام از آن‌ها در چهار دوره گذشته هشت سال رئیس‌جمهور این کشور بودند اما اسمشان در صداوسیما نمی‌آید و کسی جرعت ندارد درباره آن‌ها صحبت کند ۳۲ سال مملکت دست چهارنفری بود که حالا کسی اجرازه ندارد اسم آن‌ها را در تلویزیون بیاورد.
این عملکرد به وضح نشان می‌دهد که رسانه آزاد نیست و کاملا حکومتی، دولتی و جناحی است همه مردم نمی‌توانند باشند و اظهار نظر کنند.
۲۴۵۵۷