پرونده امیرعباس انتظام امشب روی میز «تارکد»

محمدصالح نیکنام در گفت‌وگو با خبرنگار فرهنگی خبرگزاری برگزیده های ایران درباره سوژه این قسمت اظهار داشت: در این قسمت به پرونده امیرعباس انتظام پرداخته‌ایم به این دلیل که انتظام شخصیتی تاریخی است که همواره بحث‌های زیادی درباره‌اش وجود داشته است.

نیکنام همچنین در ادامه افزود: البته در ۶-۷ سال اخیر این بحث‌ها و صحبت‌ها بسیار پررنگ تر شده، به طوری که عده‌ای در داخل کشور او را نلسون ماندلا ایران خطاب می‌کنند! چرا که معتقدند حبس طولانی و ناعادلانه‌ای داشته است. ما در این قسمت از مستند تارکد درباره او صحبت و اثبات می‌کنیم که او جاسوس بوده و اسنادش نیز موجود است. همین که او را اعدام نکردند و بعد از چند سال آزاد شده است نشان دهنده برخورد خوب انقلابیون با اوست. 

او اضافه کرد: در این قسمت، پرونده امیر عباس انتظام را بر مبنای اسناد آمریکا بازخوانی و تلاش می‌کنیم مروری بر ارتباطات او با آمریکا داشته باشیم. اینکه مکالماتش با آنها گپ و گفتی عادی بوده یا پا را فراتر گذاشته است؟ همچنین به این سوال پاسخ می‌دهیم که انتظام در بحبوحه انقلاب چه عملکردی داشته است؟ 

این مستندساز درباره اسناد آمریکایی با محوریت امیر انتظام توضیح داد و گفت: درباره او چند موضوع جالب است؛ یکی اینکه در اسناد، آمریکایی‌ها او را با اسم رمز خطاب می‌کنند و لقب … را به او می‌دهند. به نظر می‌رسد او فرد مهمی برای آمریکایی‌ها بوده است. از سویی دیگر، در گزارش یکی از دیدارها این موضوع به چشم می‌خورد که سابقه همکاری امیر انتظام با آمریکایی‌ها بسیار قدیمی است و بعد از کودتای ۲۸ مرداد با آمریکایی‌ها مرتبط بوده و به آنها اطلاعات می‌داده است. همچنین در اسناد دیده می‌شود که او در یکی از دیدارها جزییات نظامی کشور را به آنها می‌گوید. مثلا می ‌فلان تجهیزات زمین‌گیر است! 

او ادامه داد: به همین دلیل است که آمریکایی‌ها امیر انتظام را فرد مهمی خطاب می‌کنند. آنها کارشناسی دارند که در گزارش خود انتظام را چهره مهمی معرفی می‌کند. او در همان‌جا می‌گوید که نزدیک شدن به انتظام و اطلاعات گرفتن از او به سود آمریکا است. 

کارگردان مجموعه مستند تارکد در پاسخ به سوالی درباره اینکه آیا پیش‌تر مستندی با این موضوع ساخته شده یا نه، گفت: در بین مستندهای خارجی ندیده‌ام که مستندی به صورت جداگانه پرونده امیر انتظام را بررسی کند. اما در برخی شبکه‌های ماهواره‌ای در حاشیه کارهایشان این شخصیت نیزمورد بررسی قرار گرفته است. با این حال تاکنون ندیده‌ام مستند جداگانه‌ای درباره او ساخته شود.

نیکنام گفت: در این مستند عینا از زاویه اسناد به موضوع نگاه کرده‌ایم تا روایتی که ارائه می‌دهیم مورد خدشه قرار نگیرد. به همین دلیل از تحلیل شخصی عبور کرده‌ایم. کوشیدیم از زاویه دید آمریکا به انتظام نگاه کنیم. البته از آنجا که  این مستندها نیمه بلند است، نه ادعای این را دارد و نه می‌تواند زندگی شخصیت‌ها را به صورت کامل بررسی کند. با توجه به زمانی که در اختیار داریم، پرونده کارهای مهم آن فرد را بررسی کرده‌ایم.

مجموعه مستند «تارکد» پنجشنبه‌ها ساعت ۲۲ از شبکه مستند پخش می‌شود و تکرارش روز بعد ساعت ۱۵ است.

/