قرارداد فازهای ۲ و ۳ نیروگاه اتمی بوشهر از سال ۱۳۹۶ فعال شده است و طبق برنامه‌ای که تنظیم شده قرار است در سال ۱۴۰۴ واحد ۲ و در سال ۱۴۰۶ واحد ۳ نیروگاه اتمی بوشهر به مدار برسد. هر چند باید دید با وجود احتمال تاخیرهای بیشتر ناشی از تامین نشدن به موقع بودجه، مسایل فنی یا فشارها و تحریم‌های سیاسی بین‌المللی این نیروگاه در چه تاریخی به مرحله بهره‌برداری خواهد رسید.
به گفته مسئولان وقت سازمان انرژی اتمی و نیروگاه بوشهر دلیل تاخیر ایجاد شده مشکلات مالی بین کارفرما و پیمانکار به جهت فراهم نبودن تسهیلات لازم جهت انتقال ارز در زمان خود بوده است. همچنین طی دو سال گذشته و بعضا در اواخر دولت قبل، باید اعتبارات طرف روسی افزایش پیدا می‌کرد اما به دلیل محدودیت هایی که در کشور وجود داشت، این کار انجام نشد، اما با رایزنی‌هایی که در دولت سیزدهم و مدیریت محمد اسلامی با مسئولان روسی انجام شد بودجه مورد نظر تامین و طرف روسی با جدیت بیشتری کارها را در واحدهای ۲ و ۳ پیش می‌برد.
قرارداد احداث واحدهای ۲ و ۳ میان ایران و شرکت روس اتم است و از نوع EPC است. EPC نوعی از قراردادهای پیمانکاری است که به موجب آن تمامی کارهای ضروری جهت انجام یک پروژه از ابتدا تا انتها به عهده پیمانکار گذاشته می‌شود. هدف از انعقاد قرارداد EPC این است که مسئولیت‌های اجرای پروژه و کنترل کیفیت آن بر عهده پیمانکار قرار گیرد و کارفرما که تخصص لازم را در این زمینه ندارد، صرفاً نقش ناظر داشته باشد. هر چند در این قرارداد تاکید شده است که اولویت با پیمانکار ایرانی در هر مرحله از ساخت و تجهیز و بهره‌برداری است.
هفته گذشته تعدادی از خبرنگاران ایرانی در جریان بازدید از نیروگاه اتمی بوشهر در جریان آخرین تحولات ساخت واحدهای ۲ و ۳ قرار گرفتند.
به گفته مقامات مسئول این پروژه، قرار است به زودی کار ساخت ساختمان توربین و ساختمان جانبی واحد ۳ با حضور محمد اسلامی رییس سازمان انرژی اتمی آغاز شود. همچنین به زودی کار ساخت دیواره راکتور واحد ۲ آغاز می‌شود.
همچنین گفته شد، بیش از دو میلیون مترمکعب خاک از محوطه‌های در نظر گرفته شده خارج شده و متقابل ۲/۲ میلیون متر مکعب خاک مناسب جایگزین شده است و بیش از ۳۲ هزار متر مکعب بتن در هر واحد به کار گرفته شده است که تمامی آن توسط شرکت‌های ایرانی تامین شده است.
علاوه بر این، برای اولین بار توسط مهندسان ایرانی از روش DSM (روشی برای مقاوم سازی بستر خاک) برای تحکیم‌سازی خاک در این پروژه استفاده شده است. تا قبل از سال ۹۷ قرار بود یک شرکت اروپایی کار تحکیم سازی بستر خاک این پروژه‌ها را انجام دهد اما با خروج آمریکا از برجام و تعلیق قراردادها کار را نیمه تمام گذاشت و ایران را ترک کرد، با این وجود مهندسان ایرانی توانستند با قطعات و تجهیزاتی که در اختیار داشتند کار را جلو ببرند.
به گفته یکی از مهندسان ایرانی حدود ۱۶ هزار ستون DSM برای هر واحد استفاده شده است و تست‌های مقاومت برای زلزله توسط نیروهای ایرانی برای ساختمان اصلی هر دو واحد انجام شده و بهسازی خاک بستر ساختمان‌های جانبی تا ۴۰ درصد پیش رفته است.
همچنین گفته شد، تحکیم بستر واحدهای ۲ و ۳ تمام شده است و اجرای فوندانسیون واحد ۲ نیز پایان یافته است. دیواره راکتور واحد ۲ در حال ساخت است و عملیات اجرای فوندانسیون واحد ۳ به زودی آغاز می‌شود.
پیمانکار ایرانی پروژه ۲ و ۳ نیروگاه اتمی بوشهر همچنین تاکید کرد که اجرای هر دو پروژه ده ساله است و با توجه به تاخیر موجود در کار، دنبال برنامه جبرانی هستیم تا خلاء زمانی ایجاد شده را به نحو مناسبی پر کنیم.
مسئولان این پروژه تاکید کردند که تامین منابع مالی، مساله اصلی است.
یکی از نکات قابل توجه در روند این بازدید اشاره پیمانکار ایرانی به تغییر ایجاد شده در طراحی واحدهای ۲ و ۳ نسبت به واحد اول نیروگاه بوشهر است که بعد از حادثه فوکوشیما این تغییر در تمامی راکتورهایی که توسط روسیه در کشورهای مختلف از جمله ترکیه، چین، بنگلادش و غیره در حال ساخت است اعمال شده است. این اصلاحات تقریبا از سوی تمامی کشورها و شرکت‌های سازنده نیروگاه‌های اتمی قدرت در دنیا اعمال شده است.
در عین حال با توجه به تفاوت مهندسی و ساختار واحد یکم نیروگاه بوشهر نسبت به سیستم‌های غربی و قرار گرفتن نیروگاه در نزدیکی خلیج فارس، یک دریای بسته نه اقیانوس احتمال واقعه‌ای مشابه فوکوشیما غیرممکن است.
یکی از پروژه‌های مهم دیگری که سازمان انرژی اتمی در شهر بوشهر دنبال می‌کند، پروژه ساخت آب شیرین‌کن است که در سفر استانی سال گذشته رئیس جمهور، ماموریت اجرای آن را به عهده سازمان انرژی اتمی به عنوان مسئولیت اجتماعی نیروگاه هسته‌ای بوشهر گذاشت.
تاکنون بخش عمده آب مورد نیاز ساکنان استان بوشهر از منابع خارج از این استان تامین شده است. نیاز روزانه آب شرب استان بوشهر در حال حاضر بیش از ۴۰۰ هزار متر مکعب آب است و برخی نیز تخمین زده‌اند که این میزان بزودی به ۵۰۰ هزار متر مکعب افزایش یابد.
با شروع به کار دولت سیزدهم و تامین اعتبار مورد نیاز، اجرای طرح‌های آب‌رسانی و احداث و افزایش ظرفیت آب شیرین‌کن‌ها در دستور کار قرار گرفت. در میان پروژه‌های شیرین سازی آب دریا، پروژه آب شیرین‌کن ۷۰ هزار مترمکعبی نیروگاه اتمی بوشهر قابل توجه است. پروژه‌ای که سال ۹۲ طراحی شد، اما عملیاتی نشد. در نهایت در شهریورماه ۱۴۰۱ عملیات ساخت آب شیرین کن بوشهر آغاز شد.
محمد اسلامی معاون رئیس‌جمهور و رئیس سازمان انرژی اتمی در مراسم آغاز احداث آب شیرین کن اعلام کرد: متخصصان و مدیران مربوطه در بحث طراحی و مهندسی آب‌شیرین کن مطالعات تکمیلی را انجام داده و سیستمی برای اجرای این پروژه انتخاب و در دستور کار قرار داده شده و بزودی وارد عملیات اجرایی می‌شویم.
او درباره آب‌شیرین کن ۷۰ هزار مترمکعبی نیروگاه اتمی بوشهر توضیح داد: زمین مورد نیاز برای تاسیس این واحد آب شیرین کن در اختیار قرار گرفته و طراحی پیشرفته آن آغاز شد.
قرار است این پروژه با ظرفیت اولیه ۷۰ هزار متر مکعب در روز و قابلیت توسعه تا ۱۰۵ هزار متر مکعب در روز و سرمایه‌گذاری یک هزار و ۹۰۰ میلیارد تومان به عنوان بزرگترین آب شیرین کن بوشهر از سوی شرکت سبا نوین (زیر مجموعه سازمان انرژی اتمی) در زمینی به مساحت ۹ هکتار و با روش برداشت آب مستقیم از دریا به میزان ۲.۵ تا سه متر مکعب در ثانیه به اجرا در آید.
خبرنگاران علاوه بر پروژه ۲ و ۳ نیروگاه اتمی بوشهر از بخش‌هایی از واحد یکم نیروگاه از جمله ساختمان توربین و سیمولاتور اتاق کنترل بازدید کردند.
مهندس بنازاده رییس نیروگاه و مدیرعامل شرکت بهره‌بردار نیروگاه در جریان این بازدید خبرنگاران را همراهی و به سوالات آنها پاسخ داد.
۳۱۱۳۱۱