قیمت طلا و سکه همبستگی مستقیمی با دو فاکتور داخلی و خارجی دارد؛ نخست، قیمت اونس جهانی طلا و دوم، قیمت دلار بازار آزاد. اما این دو فاکتور، قیمت طلا و سکه را در نیمه نخست سال چگونه متاثر کردند و در ۶ ماهه دوم قرار است، بازار طلا و سکه را در چه مسیری قرار دهند؟
سرایت رکود دلار به بازار طلا و سکه
طی ۶ ماهه نخست امسال، قیمت دلار تحت سیطره کامل بانک مرکزی قرار داشت و به شدت کنترل می‌شد. بازارساز در این مدت، قیمت دلار را با استفاده از اهرم‌های خبردرمانی، ارزپاشی مقطعی و کنترل سمت تقاضا با ایجاد محدودیت برای عرضه، در میان کف ۴۷ هزار تومانی و سقف ۵۲ هزار تومانی نگاه داشت.
این کنترل به قدری شدید بود که قیمت دلار تنها در مقطعی کوتاه در سطح ۵۲ هزار تومان قرار گرفت و به سرعت به کانال‌های پایین‌تر برگشت. در همین حال از آنجا که هر بار دلار در مسیر نزولی قرار می‌گیرد، تقاضای مصرفی و سرمایه‌ای برای خرید هجوم می‌برد، قیمت دلار از سطح ۴۷ هزار تومان هم پایین‌تر نیامد. به این ترتیب در بیشتر روزهای نیم‌سال نخست، قیمت دلار در کانال ۴۹ هزار تومانی نوسان کرد.
به این ترتیب اولین و مهمترین عامل موثر بر قیمت طلا و سکه، ۶ ماهه نخست امسال را در رکود و سرکوب قیمتی به سر برد. بر همین اساس بازار طلا و سکه هم وضعیت مشابهی را تجربه کرد و نه تنها با کاهش تقاضا و رکود روبرو بود بلکه افت قیمت داشت و کانال‌های بالا را از دست داد.
نوسانات انس جهانی طلا و تکانه‌های بازار طلا و سکه
نوسانات انس جهانی طلا در نیمه نخست سال، بازار طلا و سکه داخلی را هم متاثر کرد. با این حال اما اثر قیمت طلای جهانی بر بازار طلای ایران، بسیار کمتر از تاثیر قیمت دلار بر این بازار بوده است. بر همین اساس، قیمت طلا و سکه در این بازه زمانی اثر بسیار اندکی از نوسانات انس جهانی طلا پذیرفت و تنها در مقاطعی که قیمت طلای جهانی با افت و خیزهای شدید روبرو بود، تحت تاثیر این عامل قرار گرفت.
گفتنی است رکود در بازار طلا و سکه همچنین به دلیل کاهش تقاضا در ماه‌های محرم و صفر تقویت شد و به این ترتیب نیمه نخست سال در حالی پایان یافت که سکه امامی از کانال ۳۳ میلیونی ابتدای سال به کانال ۲۷ میلیونی سقوط کرده بود.
بازار طلا، سکه می‌شود؟
مجتبی دیبا، کارشناس بازار طلا و ارز به پیش بینی قیمت طلا و سکه در نیمه دوم سال پرداخته و توضیح داده است که بازار طلا چگونه از دو فاکتور انس جهانی و دلار بازار آزاد اثر می‌پذیرد. او معتقد است که اگرچه ۶ ماهه اول سال تمام شده اما دیتاهای بازار به چند دلیل مختلف کامل نیستند.
دیبا با اشاره به اثرگذاری حرکت اونس بر حرکت قیمت طلا و سکه اظهار کرد: «اگر بخواهیم وضعیت کلی اونس را در نظر بگیریم، در صورتی که بتواند خود را بالای ۱۹۳۸ دلار برساند، می‌توان انتظار حرکت رو به بالا را از اونس داشت. این روند به شدت به رفتار فدرال‌رزرو مرتبط است.»
وی افزود: «فدرال‌رزرو چهارشنبه گذشته اعلام کرد که فعلا نرخ بهره بدون تغییر باقی خواهد ماند. بازار در ابتدا نسبت به این تصمیم واکنش منفی داشت زیرا انتظار داشت که فد اعلام کند حداقل یک واحد از نرخ بهره کم می‌کند؛ اما این لحن در کلام سران فد نبود و به همین دلیل بازار منفی شد. یک منفی که البته اما شدید نبود.»
دیبا بیان کرد: «به نظر می‌رسد قیمت طلا در حال تثبیت شدن در سطح ۱۹۰۰ تا ۱۹۲۰ دلار باشد که هم می‌تواند خبری باشد برای کامودیتی‌ها و کریپتوها و هم طلا از این ریتم بی‌بهره نخواهد بود.»
دیبا با اشاره به اثرگذاری دلار بر بازار طلا اظهار کرد: «لحن، ادبیات و نوع نگاه در اظهاراتی که طی مذاکرات از سمت دو طرف مطرح می‌شود، در حال تغییر است؛ مثلا می‌بینیم که وزیر خارجه‌ای از کلمه برجام استفاده می‌کند که تا کنون استفاده نکرده است. اینها نشانه‌هایی است مبنی بر اینکه احتمالا امکان بهترشدن فضا برای فروش نفت و باز شدن فضا برای استفاده بهینه از منابع فراهم شود.»
این کارشناس اقتصادی عنوان کرد: «در حال حاضر اینها حدس و گمان است و دقیق نیست و حول آن سوالاتی مطرح است و یک مرکز ثقل خیلی مهم دارد؛ اینکه مثلا سنای آمریکا هم پابه‌پای ریتم بایدن جلو بیاید. آیا این اتفاق می‌افتد؟ اصلا آیا بایدن در دور بعد هم انتخاب می‌شود؟ اینها سوالاتی است که باید برای آنها جواب پیدا کنیم اما نداریم!»
وی افزود: «در حال حاضر با دیتایی که اکنون داریم و با توجه به پول‌هایی که آزاد شده و ما می‌دانیم اینها پولی است که تقریض شده است، دو زاویه دید مهم نسبت به وضعیت دلار ایجاد می‌شود.»
دیبا توضیح داد: «اولا این پول‌ها قبلا توسط بانک مرکزی خرج شده و در واقع قرضی است به بانک مرکزی که باید برگردد و در خزانه بنشیند؛ این یک زاویه دید نسبت به وضعیت ارزی است. از دید دیگر هم باید توجه کرد که طرف آمریکایی تاکید دارد منابع آزادشده پولی نیست که بخواهد به بازار بیاید و ایران باید همه خرج‌کردها را از منابع و مسیرهایی که ما (طرف آمریکایی) تعیین می‌کنیم جلو ببرد! پس این هم یک دیتای دیگر است که فعلا قرار نیست بر دلار فشاری وارد شود.»
این کارشناس اقتصادی تاکید کرد: «با این حال، دیتای ما اصلا کامل نیست و هر آن امکان دارد اتفاق جدیدی رخ دهد. با توجه به مفروضات و دیتای حال حاضر کف قیمت دلار را می‌توان ۴۷ هزار تومان و سقف آن را ۵۰ تا ۵۱ هزار تومان دانست. این دیتایی که درباره آن صحبت کردیم نکته‌ای در دل خود دارد؛ اینکه حداقل به ما می‌گوید قرار نیست قیمت دلار خیلی بالاتر از قیمت فعلی برود و ما بیشتر درباره شناسایی کف‌ها مناقشه می‌کنیم.»
سرنوشت قیمت طلا و سکه در دست دلار
دیبا توضیح داد: «طلا و سکه هم از دو فاکتور دلار و اونس جهانی تاثیر می‌پذیرند؛ ما می‌دانیم ضریب تاثیرگذاری دلار داخلی بر سکه یا طلای داخلی بسیار بالاتر از ریتم اونس است. به این ترتیب اگر همسو حرکت کنند، شاهد حرکت‌های بسیار شارپ در قیمت طلا و سکه خواهیم بود اما اگر یک پای این معادله بلنگد، معمولا ریتم حرکتی خیلی شدید نخواهد بود!»
وی افزود: «اما اگر دلار وزن حرکتی بیشتری در سمت بالا یا پایین داشته باشد می‌توانیم یک حرکت ساید را در نظر بگیریم. مثلا قیمت سکه امامی با دیتای حال حاضر نهایتا بین ۲۵ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان تا ۲۷ میلیون و ۷۰۰ هزار تومان خواهد بود.»
آن طور که از اظهارات کارشناسان برمی‌آید، قیمت طلا و سکه به تبعیت از روند ساید دلار، طی ۶ ماهه دوم سال نیز با تحرک خاصی روبرو نخواهد بود؛ مگر آنکه قرار باشد قیمت دلار در نتیجه برخی متغیرهای سیاسی و اقتصادی نزول یا صعود ویژه‌ای را تجربه کند.
۲۲۳۲۲۵