به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری برگزیده های ایران، تصویر روز رصدخانه زمین ناسا، تصویری از سواحل مکران در کنار دریای عمان را به نمایش می‌گذارد که توسط یک فضانورد گرفته شده است.
ناسا ضمن انتشار این عکس توضیح می‌دهد: در طول ساحل مکران که نوار زمینی در امتداد خلیج عمان در جنوب شرقی ایران و جنوب غربی پاکستان است، چندین دماغه و خلیج دیده می‌شود. این دماغه‌ها به دلیل شکل‌های باریک و کشیده‌شان به نام “دماغه‌های چکشی” شناخته می‌شوند و شکل‌گیری آن‌ها بیشتر تحت تأثیر فعالیت‌های تکتونیکی و بالا آمدن زمین است.
این خلیج‌ها، به‌ویژه در ساحل شمالی خلیج چابهار ایران، دارای خطوط ساحلی با انحنای بلند هستند که تجمع رسوبات شنی را نشان می‌دهند. این تجمع‌ها به صورت خطوط نیمه‌موازی به چشم می‌خورند که موقعیت‌های خطوط ساحلی قبلی را نشان می‌دهند و به آن‌ها “تپه‌های ساحلی” گفته می‌شود.
ناسا اشاره می‌کند که اخیراً محققان به بررسی آسیب‌پذیری خلیج‌های ساحل مکران در برابر تغییرات اقلیمی و افزایش سطح دریا پرداخته‌اند. این پژوهش نشان داد که سنگ‌های سخت‌تر دماغه‌ها کمتر در معرض فرسایش امواج قرار دارند، در حالی که سنگ‌های نرم‌تر خلیج‌های مجاور، آسیب‌پذیرترند. با افزایش سطح دریا، سواحل این خلیج‌ها ممکن است به سمت خشکی حرکت کنند یا با تجمع رسوبات به سمت دریا پیشروی کنند.
ساحل مکران به دلیل زمین‌های ناهموار، صخره‌های چشم‌گیر و سواحل شنی‌اش شناخته شده است. آب‌های ساحلی این منطقه میزبان حیات دریایی پویایی هستند. سواحل این منطقه به عنوان مکان‌های تخم‌گذاری لاک‌پشت‌های سبز و زیتونی مورد استفاده قرار می‌گیرند که نشان‌دهنده اهمیت اکولوژیکی این منطقه است.
جنگل‌های حرا در اطراف مصب‌ها و دلتاهای رودخانه‌ای فراوان‌اند و زیستگاه‌های مهمی برای بسیاری از گونه‌های ماهی و پرندگان فراهم می‌کنند. این منطقه همچنین یکی از نقاط مورد علاقه پرنده‌نگران است که شامل پرندگان مهاجر و مقیم مانند حواصیل‌ها، اگرت‌ها و فلامینگوها است. علی‌رغم مناطق خشک و بیابانی داخلی، گونه‌های مقاومی مانند غزال عربی و انواع خزندگان در این منطقه زندگی می‌کنند.
با این حال، ساحل مکران با چندین چالش محیطی روبرو است. اقلیم خشک و استفاده بی‌رویه از منابع زمینی به مشکلاتی مانند بیابان‌زایی منجر شده است. فرسایش طبیعی ساحلی به دلیل فعالیت‌های انسانی تشدید شده و منجر به از دست دادن زمین و زیستگاه‌ها می‌شود. آلودگی‌های صنعتی و شهری، از جمله نشت نفت، فاضلاب‌های تصفیه نشده و زباله‌های پلاستیکی به‌طور قابل توجهی بر اکوسیستم‌های دریایی و ساحلی تأثیر می‌گذارند.
کاهش تنوع زیستی به دلیل تخریب زیستگاه‌ها و آلودگی، گونه‌های مختلف دریایی را که برخی از آن‌ها در خطر انقراض هستند، تهدید می‌کند. همچنین، صید بی‌رویه موجب کاهش ذخایر ماهی و اختلال در زنجیره غذایی دریایی شده است. تغییرات اقلیمی، افزایش سطح دریا و افزایش فرکانس رخدادهای آب و هوایی شدید نیز جوامع ساحلی و اکوسیستم‌ها را تحت تأثیر قرار می‌دهند.
تخریب جنگل‌های حرا، که برای حفاظت از سواحل و تنوع زیستی حیاتی هستند، به دلیل تصرف زمین و آلودگی در معرض خطر قرار دارند.
برای مقابله با این مشکلات، تلاش‌هایی از جمله اعمال مقررات سخت‌گیرانه‌تر، پروژه‌های حفاظتی و همکاری‌های بین‌المللی در حال انجام است.
ساحل مکران از نظر تاریخی نیز اهمیت فراوانی داشته است. این منطقه در گذشته بخشی از امپراتوری باستانی ایران بوده و در متون یونانی و رومی به آن اشاره شده است. اسکندر مقدونی در هنگام بازگشت از هند از مکران عبور کرده و با مشکلات فراوانی به دلیل محیط سخت این منطقه مواجه شده است.
ساحل مکران بخشی از مسیرهای تجاری دریایی مهمی بوده که خاورمیانه را به جنوب آسیا و شرق آفریقا متصل می‌کرده است.
این منطقه از نظر زمین‌شناسی فعال است و خطرات طبیعی مانند سونامی و زلزله به دلیل فعالیت‌های تکتونیکی در آن وجود دارد. گاهی اوقات، این منطقه تحت تأثیر طوفان‌هایی قرار می‌گیرد که از دریای عرب به‌وجود می‌آیند و به سکونتگاه‌های ساحلی آسیب می‌زنند.
/