چرا تمام دنیا از این دانشمند مرموز چینی می ترسد؟

به گزارش خبرگزاری برگزیده های ایران، ۵ سال پس از اولین تلاش برای ساختن آنچه ابرانسان نام گرفت ، حالا بار دیگر نام هی ژیانکوی سر زبان ها افتاده است. دانشمندی که اولین بار اصلاح نژادی انسان را با تغییرات ژنی رقم زد. او برای این رفتارش ۳ سال زندانی شد. دانشمندی که در یک کنفرانس خبری برای رفتاری که دنیا را به هم ریخت و بسیاری از متخصصان اخلاق پزشکی او را تقبیح کردند ، توضیح داد:« من می‌فهم که کارم جنجال‌برانگیز خواهد بود ولی باور دارم که خانواده‌ها به این فناوری نیاز دارند و من می‌خواهم بخاطر آنها انتقادها را به جان بخرم».

ژیانکوی البته تاوان این رفتار خارج از عرفش را داد. مرد چینی پیش از گرفتن تاییدیه های اخلاق پزشکی و طی مطالعات حیوانی ، وارد فاز انسانی این تغییرات شد و برای این رفتارش بلوایی به راه افتاد. جوامع علمی داخل و خارج چین بسرعت واکنش‌های منفی شدیدی نشان دادند. پلیس تحقیق در این باره را آغاز کرد. مرکز تحقیقات ژنتیکی ژیانکوی پلمب شد . او را از دانشیاری دانشگاه علوم و فناوری جنوب شنژن اخراج اخراج کردند و آکادمی علوم چین بیانیه‌ای صادر و در آن قاطعانه با دستکاری ژنتیکی انسان مخالفت کرد.

آن دو دختر هیچ گاه از سوی ژیانکوی به مقامات دولت چین و رسانه ها معرفی نشدند اما آکادمی علوم چین ادعا کرد بر اساس پژوهش‌های بعدی این احتمال قوت یافته که دستکاری ژنتیکی طول عمر این دو کودک دوقلو را به طرز قابل توجهی کاهش دهد.

ژیانکوی در پژوهش خود ژنی به نام سی‌سی‌آر ۵ را هدف قرار داد که مجموعه‌ای از دستورالعمل‌های ژنتیکی است . ژنی که در عملکرد سیستم ایمنی اهمیت دارد. او مدعی شد این دو خواهر تا پایان عمر به ویروس اچ‌آی‌وی و بیماری های غیر قابل درمان اینچنینی مبتلا نمی شوند. او این رفتار را نخستین گام از درمان بیماری های دیگری چون انواع سرطان ها می دانست.

زمانی که هی ژیانکوی و همکارانش پژوهش شان را آغاز کردند ، این تغییرات یک نوع تابوشکنی بود اما امروز این پژوهش ها در جای جای دنیا رو شکل گرفته است. اگرچه هنوز نگاه ها به این پژوهش ها بدبینانه است و همه از فردایی می ترسند که نمی دانند چگونه رقم خواهد خورد. گروهی اعتقاد دارند بسیاری از اختلالات ژنتیکی نوزادان با این روش از بین خواهد رفت. دکتر پارساپور متخصص اخلاق پزشکی در این باره به برگزیده های ایران می گوید:« باید بپذیریم که این شیوه در کشورهای مختلف مورد مطالعه قرار گرفته و ادعاهای اولیه این است که خیلی از اختلالات را حتی می توان با این تغییر ژنتیکی درمان کرد.»

ویرایش ژنی یعنی چه؟

گزینه FIND و REPLACE در نرم افزار OFFICE این امکان را به ما می دهد که کلمات غلط را پیدا کنیم و با یک کلیک کلمه درست را جایگزین آن نماییم. ویرایش ژنی هم همین کار را بر روی ژن های انسان انجام می دهد، به این صورت که ژن هدف را شناسایی می کند و بعد برای ویرایش آن تغییرات دقیقی روی کدهای DNA اعمال می کند.

دانشمندان چینی در سال ۲۰۱۵، اولین گروهی بودند که دستکاری ژنتیکی جنین انسان را آغاز کردند. تحقیقات روی جنین های غیرطبیعی حاصل از لقاح آزمایشگاهی انجام شد. محققان بریتانیایی دومین گروه در جهان هستند که ژن های جنین انسان را دستکاری می کنند. البته این مطالعات به صورت رسمی روی نمونه های حیوانی آغاز شده اما این ترس وجود دارد که در بسیاری از کشورها ، تحقیقات را روی نمونه های انسانی و بدون مجوزهای اخلاقی ، آغاز کرده باشند!

Crispr-Cas۹ ابر انسان می سازد؟

ویرایش ژن یک تکنیک قدرتمند است. چندین راه مختلف برای ویرایش ژن ها وجود دارد ولی مشهورترین آن یعنی “Crispr-Cas۹” به طور تصادفی هنگامی که دانشمندان چگونگی مبارزه باکتری ضد عفونت های ویروسی را مطالعه می کردند، کشف شد.

روش ویرایش ژن که “Crispr-Cas۹” نام دارد، مثل گزینه “جست و جو” و “جایگزینی” در برنامه “Word” عمل می کند. در این روش محققان تغییرات دقیقی را روی کدهای DNA ژن هدف اعمال می کنند. آنها از این ابزار استفاده می کنند تا یک تک حرف اطلاعات ژنتیکی را تغییر دهند، ژنی را حذف کنند، یا یک ژن معیوب را با کپی سالم آن جایگزین کنند.

چالش چین با دانشمند آزاد شده!

آزادی هی ژیانکوی دوباره به چالش برای دولت چین بدل شده است. طوری که چین قوانینی بی سابقه را برای تغییرات ژنتیکی به تصویب می رساند. ژیانکوی که هنوز کسی نمی داند تحقیقاتش را روی چند کودک انجام داده و سرنوشت این کودکان چه شده ، بلافاصله پس از آزادی ادعا کرد دوقلوهایش صحیح و سالم به ۵ سالگی رسیده اند. این درحالی است که رسانه ها بارها نوشتند او اقلا این تغییرات را روی کودک دیگری انجام داده که در زمان بازداشتش هنوز به دنیا نیامده بود و اگر زایمان به درستی اتفاق افتاده باشد حالا حدود سه سال دارد.

ژیانکوی بلافاصله پس از آزادی قصد داشت تحقیقاتش را از سر بگیرد که باسد محکم روبرو شد.او قصد داشت با راه اندازی یک کلینیک در هنگ کنگ، و با استفاده از ویرایش واصلاح ژن، درباره اختلال عضلانی ارثی نادری به نام دیستروفی عضلانی دوشن(DMD) تحقیقاتی را از سر بگیرد تا بتواند درمانی برای کودکان مبتلا به این اختلال پیدا کند. ولی هنگ کنگ زیر بار این خواسته نرفت ومقامات مهاجرت اعلام کردند که ویزای او را پس از اینکه متوجه شدند سابقه کیفری دارد لغو کرده اند.

ترس جهانی از یک پایان نامشخص

چین البته برای بستن مسیر تحقیقات ژیانکوی قوانینی سخت گیرانه وضع کرده است. قوانین جدید، حفره هایی قانونی را که دکتر هه می‌توانست به راحتی آنها را دور بزند تا از مقرراتی که قبلاً فقط برای آزمایشات روی انسان در بیمارستان ها(به عنوان مثال برای آزمایشات روی داروها) اعمال می‌شد، را خواهد گرفت. این مقررات جدید شامل تمامی آزمایشات مؤسسات تحقیقاتی و هر چیزی که به انسان مربوط می‌شود، از جمله کار بر روی بافت‌ها، اندام‌ها و سلول‌های جنینی است. روشی که مانع تغییرات ژنتیکی انسان بدون طی کردن کدهای اخلاقی شود.

اما این ترسی است که دانشمندان تمام دنیا نسبت به محققان چینی دارند . برگزارکننده اجلاس بین‌المللی ویرایش ژنوم، پروفسور رابین لوول بج نگران آن است که هنوز پنهان کاری بسیار زیادی در تحقیقات چینی‌ها وجود داشته باشد: «من درک می کنم که چرا چین می‌خواهد در فناوری‌ها پیشرو باشد، اما بعضی پژوهش ها نیاز به توجه ویژه دارند و اصلاح ژن یکی از آنهاست. من نگران هستم که آنها هنوز متوجه اهمیت این موضوع نشده باشند.»

دغدغه ای که در پاسخ به آن دکتر یانگین پنگ از آکادمی علوم چین در همان اجلاس گفت :«دولت، قوانین و مقررات مربوط به ویرایش و اصلاح ژن را “تسریع” کرده است. چین به طور قابل توجهی قوانین و مقررات خود را محدود کرده است. تغییرات دائمی و موروثی در ژن ممنوع هستند. حکومت رویکرد محتاطی را در این زمینه اتخاذ کرده که منطبق با قوانین ما و قوانین بین المللی است.»

دومینویی که ژیانکوی راه انداخت

با این وجود دومینویی که ژیانکوی در علم آغاز کرده حتی دیگر محدود به چین نیست و در گوشه گوشه دنیا این مسیر آغاز شده است. آزمایشاتی که کسی نمی داند چه بر سر نسل بعدی انسان ها می اورد. از آنها ابر انسان می سازد یا موجوداتی با عمر کوتاه و آسیب پذیرتر؟

بیشتر بخوانید:

• تصاویر | غول های شگفت انگیز دنیای ماشین با پلاک ملی / لامبورگینی و فراری ۲۵۰ تا ۵۰۰ هزار دلاری در تهران !

• تنها تصاویر ثبت‌شده از سیاره دست‌نیافتنی زهره

• بازرسی مکان‌های خطرناک با این پهپاد فوق مدرن / عکس

• عکس | دعوا بر سر سلاح مخوف هیتلر پس از ۸۰ سال!

۴۱۴۱